Yaşanan ölümlere rağmen, göçün ardı arkası kesilmiyor. Bunun en önemli sebeplerinden birisi de, çeşitli yollardan AB ülkelerine ulaşmayı başaranların, kurulan sosyal medya grupları ve forum sayfalarından, yaşadıkları rahat hayatı paylaşmaları. Bu yolla oluşan sektör, sosyal paylaşım sitelerinde adeta müşteri avına döndü. İzleyecekleri güzergahı detaylarıyla paylaşıp aracılık yapacaklarını söyleyenler bile var. Geçmeyi başaranlar ise, çektikleri videolarla geride kalanlara mesaj gönderiyor.
KALANLARA ÖRNEK OLUYOR
Yasadışı yollardan Yunanistan'a geçmek isteyen kaçak göçmenler, Ege sahillerini mesken tuttu. Ölümle sonuçlanan girişimlere, alınan önlemlere rağmen, kaçak geçişlerin ardı arkası kesilmiyor. Karada Jandarma, denizde Sahil Güvenlik ekipleri, Ege sahillerinden hergün onlarca kaçak göçmen topluyor. Onları yasadışı göçe iten başlıca neden Ortadoğu'da yaşanan savaş olsa da, bunun ardından, kaçmayı başaranların sosyal medya paylaşımları da önemli rol oynuyor.
KAÇAKÇILAR KENDİ REKLAMLARINI YAPIYOR
Sosyal paylaşım sitesi Facebook'ta, çeşitli yollardan İtalya, Almanya gibi ülkelere ulaşım sağlanabileceğini öne süren onlarca grup bulunuyor. Sadece üye olanların giriş yapabildiği bu gruplarda, göç yolları, ücretleri ve zamanları sıklıkla paylaşılıyor. Gruplarda, insan kaçakçıları da, organize ettikleri başarılı kaçışlarının video ve fotoğraflarını paylaşarak, kendilerine yeni yolcular bulmaya çalışıyorlar. Yayınlanan bu video ve fotoğrafların yorum bölümlerinden, yeni umut yolcuları fiyat almaya çalışıyorlar.
KAMPANYALI YOLCULUK
Facebook'ta kurulan 'Gizli' gruplarda, Türkiye veya Libya üzerinden Avrupa ülkelerine gitmek isteyenler için adeta kampanyalar düzenleniyor. Kaçakçılar, Türkiye - Yunanistan hattında30-35 kişilik botlarla, 40 dakikalık yolculuk vaat ediyor. Üstelik bu yolculuklarda, çocuklar için ise 'yarı fiyat' uygulaması yapılacağı belirtiyor. Bazı kaçakçılar, 3 veya 5 yaşından küçüklere yarı fiyat uygularken, müşteri kapmak için yaş sınırını 10'a kadar yükseltenler bile var. Bir çok kaçakçı, bebekler için ise ücret talep etmeyeceklerini buradan açıkça anlatıyor. Sosyal paylaşım sitesi üzerindeki paylaşımların tamamı Arapça. Ancak insan kaçakçılarının buralarda açıkça paylaştığı telefon numaralarından, bir çoğunun Türkiye'de faaliyet gösterdiği anlaşılıyor.Kaçmayı başaranların verdikleri isimlerde, işin başında Türk organizatörlerden çok Suriye ve Iraklıların olduğunu gösteriyor. Facebook'ta, bu işi organize eden, çeşitli isimlerde onlarca grup kurulmuş durumda. Bu gruplarda, sadece kaçış konuları da konuşulmuyor. Kaçmayı başaranlar geride bıraktıkları, bazıları da kaçmayı başaran yakınlarına ulaşmaya çalışıyor. Ancak yapılan bu girişimlerin tamamına yakını yanıtsız kalmış durumda. ,,
GÜZERGAHIN KROKİSİ KAÇAKLARA DAĞITILIYOR
Suriye'den çıkışlı en popüler güzergah, Ege sahillerinden, Yunanistan'a geçerek Almanya'ya ulaşmak. Bununla ilgili bir göç krokisi de yine bu sitelerde paylaşılıyor. Yasal olup olmadığı belli olmayan bu krokide, 2 bin 400 dolar bedelli ulaşım, İzmir'den başlıyor. Paranın büyük bir bölümü de, Yunanistan'a geçişte ödeniyor. Buradaki deniz ulaşımının bedeli 900 ile 1200 dolar arasında değişiyor. Daha sonra ise Makedonya sınırına kadar sürecek bir tren yolculuğu yapılıyor.. Makedonya sınırı yürüyerek geçtikten sonra ise trenle Sırbistan sınırına, sınırı yürüyerek geçtikten sonra da bu kez otobüsle Macaristan'a gidiliyor. Buradan sonrasında ise otomobille Almanya'ya ulaşılacağı vaat ediliyor. Sosyal medya hesaplarından, anlık olarak hava ve deniz durumu bilgileri de paylaşılıyor.
KAÇIŞ HİKAYESİNİ FORUMLARDA PAYLAŞTI
Kaçış hikayeleri, sadece sosyal medyada değil, kurulan forum sitelerinde de paylaşılıyor. Muhammed A.K. adlı bir kişi, forumda, İstanbul'dan Almanya'ya uzanan kendi kaçış hikayesini detaylı bir şekilde paylaşarak hem temas noktalarını hem de güzergahta gerekli bilgileri paylaştı. İstanbul'dan İzmir'e otobüsle geldikten sonra burada 40 TL ödeyip can yeleği satın aldığını anlatan Muhammed, 3 gün burada kaldıktan sonra bir gece 2 saat 25 dakika süren bir yolculukla Yunanistan'a geçtiğini, ardından da Atina'ya giderek yola bu şekilde devam ettiğini aktardı. Günlerce süren yolculukta, kilometrelerce yolu da yürümek zorunda kaldığını anlatan Muhammed, sonucunda Münih'e ulaştığını yazdı. Muhammed, yazısının sonunda ise maliyet hesabını belirterek Irak'tan Türkiye'ye 550 dolar, Yunanistan 900 dolar kaçak taşımacılık, 50 dolar Makedonya, 300 dolar Sırbistan, 700 dolar Macaristan ve diğer harcamalarla yaklaşık 3 bin dolara mal olduğunu anlattı. Aynı forumda bir başka kişi ise umut yolculuğu için 2 bin dolar ödediğini ancak dolandırıldığını anlatarak bu iş için en iyi yöntemin Türkiye'ye ulaştıktan sonra Edirne'den yürüyerek Yunanistan'a geçmek olduğu bilgisini paylaştı.
LİBYA - İTALYA HATTI
Paylaşım yapılan gruplarda İstanbul'dan büyük gemilerle İtalya'ya 6 bin dolar karşılığında gidilebileceği de belirtiliyor. Bir başka güzergah ise, Libya ve İtalya arasında. Organizatörler, kendi ülkelerindeki operatörler üzerinden paylaştıkları numaralarıyla whatsapp üzerinden de haberleşebileceklerini ifade ediyorlar. Yapılan paylaşımlarda, Türkiye'deki organizatörler hakkında her hangi bir isim yada bilgi yer almıyor. Ancak İstanbul ve İzmir'de kalınabilecek yerler detaylı bir şekilde tarif ediliyor.
KAÇMAYI BAŞARANLAR; 'SİZ DE GELİN'
Bazı sayfalarda ise, kaçmayı başaranların nasihatleri yer alıyor. Geçiş yapmayı başaran bir grup, "Bugün Yunanistan'a geldik. Bu da bizim dayımız bizimle geldi. Zor yolculuktan sonra geldik. Bu adam botu sürdü. Burası deniz. Hepimiz birbirimize yardım ettik. Çok kolaydı. Allah'ın da yardımıyla oldu. Şimdi biz geldik, ileride siz de gelirsiniz. Hiç korkacak bir şey yok. Anlattıkları gibi değil. Hiç korkmayın. Sizi buralarda bekliyoruz. Biz bu ıraklı ailelerle birlikte geldik. Kardeşlerim hepiniz gelin" şeklinde mesaj gönderdi. Bir başka videoda ise yolculuk anının görüntüleri paylaşıldı. Botta bulunanların birbirlerini kutladığı geçiş esnasında, tıklım tıklım dolu botun zeminine yatırılmış kundakta bir bebek olduğu da görülüyor. Bir başka videoda, geçişe başlayanlar yolculuklarına 'Hazreti Ömer'in adını verdiklerini belirtiyorlar.
KALANLARA NASİHATLERDE BULUNUYORLAR
Paylaşım sitesinde paylaşılan bir başka videoda ise, kaçmayı başaran bir kişi, yaşadıklarından örnekler vererek yola çıkacaklara nasihatlerde bulunuyor. Iraklı Ebuzehra adında bir kişinin kaçışı organize ettiğini ve kendileriyle çok ilgilendiğini anlatan Suriyeli göçmen, "Bana genelde 2 soru soruluyor. Birincisi fiyat, ikincisi tehlikeli mi? Burada iyi ve kötü kaçakçı var. Parayı nasıl vereceğinize dikkat edin. Biz elden verdik. Bankaya yatırmadık. 9 kişiyle birlikte sapasağlam ulaştık. Kaçakçı Ebuzehra. Iraklı. 3 gün İzmir'de sahilde bekledim. Hava durumunu takip ettim. Haberlere bakmıyordum. Kendim gözlemliyordum. Hava durumunun iyi olduğunu görünce, paramızı kaçakçıya verdik. O da bizi çıkardı. Her kaçakçı günlük 2-3 yolculuk yaptırıyor. Saat gece 12 de bota bindik. İzmir'den midilliye gittik. Hiç bir tehlikesi yok. Çok rahat bir yol. 5 saat sürdü bizim yolculuk. Botun kontrolünü yapan bizden birisi. Kaçakçı sizinle gelmiyor. Ama size öğretiyor nasıl kullanacağınızı. 15 dakika öğretiyor. Yapabiliyorsa ona emanet ediyorlar. Eğer 10 - 15 günde öğretiyoruz derlerse yalandır. 15 dakikayı geçmiyor. Süren kişi de para vermeden bedava geçiyor. Yolculuk esnasında dalgalara dikkat edin. Fazla hareket etmeyin. Polis vs yoktur. Korkmayın. Kimse size bakmaz. Kontrol etmez. Kaçakçı cep telefonlarımızı alıyor. Eğer tehlikeli olursa, biz ona haber veriyoruz o da polise haber veriyor. Bu da Ebuzehra öyle yapıyor. Diğerlerini bilmem. Ebuzehra her 10 dakikada bir bizi arıyordu. Bizim botu hazırlarken botun makinesine bile dikkat etti. Japon malı olmasını istedi. Çin malı motoru kabul etmedi. 6 saat sonra, adadan bir şehre gittik. 6 saat yürüdükten sonra kendimi polise teslim ettim. Bana bir kağıt verdiler ve doldurduk. O kağıtla vapura bineceğiz" dedi.
KAÇAKÇILAR HAKKINDA UYARILAR
Suriye veya Irak'tan kaçtıktan sonra başka bir ülkeye yerleşmiş olanlar, geride kalanlarca soru yağmuruna tutuluyor. Onlar da bu sorulara, toplu şekilde videolarla yanıt veriyor. Bu videolardan birisinde, botlara çok kalabalık binilmemesi gerektiği de anlatılıyor. Kimliğini açıklamayan bir sığınmacı, video mesajında, "Genelde en çok çektikleri sıkıntı hakkında konuşacağım. Yola çıkanlar, İzmir'e geldiğinde Yunan'a çıkmak istiyorsa kaçakçıyla anlaştıktan sonra 3 konuya dikkat etmek gerekiyor. Birincisi hangi adaya seni götürecek? Ailene muhakkak haber ver. Kaçakçının ismini ve numarasını ailene ver. Bu bilgileri ailelerle paylaşmak gerekiyor. Bu kaçakçılara her zaman güvenilmez. Çok kişi oralara ulaştıktan sonra aileler haber alamayınca çok korkuyorlar. Öldü mü yaşıyor mu bilmiyorlar. Bu konulara dikkat edelim. Hangi adaya gideceksin? Kaçakçıyla anlaşma konusu. Kaç kişi koyacak bota. Küçük botlara çok kişi koyuyorlar ve batıyor. Fiyat konusunu geçtik. Artık tartışmıyoruz. Bir de motor önemli. Dayanıklı mı değil mi motor. 45 motor iyidir. Motor gücü 30 olursa da idare eder. Bir büyük bot 35 kişiden fazla kaldıramaz. 60 kişi falan olursa batar. 35'i geçtikten sonra inin. Girmeyin. Yüzde yüz batacak. Bana 'abartıyorsun' diyorlar ama abartmıyorum. Yüzlerce kişinin önümüzde öldüğünü gördük" diye anlatıyor.
MİDİLLİ'YE ÇIKAN GRUP O ANLARI PAYLAŞTI
Bir başka görüntü de ise, göçmen grubun, Midilli adasına çıkış anı görünüyor. Gruptan bir kişi, cep telefonuyla o anların görüntüsü kaydederken, bir yandan da "Biz şu an yunan sınırına ulaştık. Midilli adasına geldik. İnsanlara bakın çocuklara yardımcı oluyorlar. Yunanlar çocuklara ve kadınlara yardımcı oluyorlar. Çok uzun sürmedi. Yaklaşık 1 saat civarında. (Arkadaşlarını tanıtıyor.) Bizim arkadaşlar geldi. Suriye yaşasın. Bu çocuklar botu patlatıyorlar. Yunan adasındayız. Çocuklar, kadınlar, insanlık burada. Bak nasıl çocuklara yardımcı oluyorlar. Bu da uçak. Bizi göremediler Allah'tan. Son anda geçtik. Abuşadi'ye teşekkür ederim. Bizi ulaştıran kişi bu" diye konuşuyor. Ardından grup, başarılı çıkışı selfie çekerek belgeliyor.
HAVA DURUMU HAKKINDA CANLI BİLGİ VERİLİYOR
Video paylaşımları, sadece geçebilenlerden değil, geçmeyi bekleyenlerden de geliyor. Bazıları, henüz yola çıkmamış ve ya yolda olanlara, hava durumu hakkında bilgiler veriyor. O görüntülerin birisinde, İzmir'de havanın düzelmesini beklediğini ifade eden bir kişi, "Sevgili dostlarım. Ben şu an İzmir sahildeyim. Burada kaçakçılık yapılıyor. Suriye ve ıraklılar. Deniz çok dalgalı. Sizin sağlığınız için bu günlerde kimse çıkmasın. Deniz çok dalgalı. Bizim 4 tane ıraklı arkadaşımız vardı. İnat ettiler. Motor battı ve 4 saat önce döndüler" diyor.
Kaçakların yolculuk serüveni, kendi ülkelerindeki organizatörlerle temasla başlıyor. Burada kendilerine gidecekleri yer hakkında bilgi ve bir şifre verildikten sonra İstanbul'a yola çıkıyorlar. İstanbul'a ulaşana kadar da, buluşacakları kişiyle ilgili hiç bir bilgileri olmuyor. Ardından bir kısmı İstanbul'da bir kısmı da İzmir'de organizatörlerle buluşuyor.Kendilerine verilen şifre sayesinde, doğru kişiyle buluştuktan sonra, kaçış noktasına kadar ulaşımı organizatör sağlıyor. Burada uygun zaman bekleniyor. Hazırlanan botlar için, bir kişi 'kaptan' olarak belirleniyor. Yaklaşık 15 dakikalık hızlandırılmış eğitimin ardından, kaptan grubu alarak yola çıkıyor, organizatörler bota binmiyor. Kaptan olarak belirlenen kişi ise 900-1200 Dolarlık yol parasını ödemiyor. Şayet bot, olması gerekenden kalabalık ise, kaçaklar yanlarına tek bir çanta dışında hiç bir eşya alamıyor. Ancak herkese, sahte oldukları bilinen can yeleklerinden giydiriliyor. Oysa 'yüzme yardımcısı' olarak bilinen bu can yelekleri, açık denizde bir işe yaramıyor. Yüzlerce dolar ödeyen kaçaklar, 15 dakika eğitimli bir kaptan, sahte bir can yeleği ve kapasitesinin çok üzerinde doldurulan bot ile, daha iyi bir yaşam umuduyla ölümü bil göz alarak zorlu yolculuğa çıkıyor.
GÜRKAN DÜZENLİ
