Memur zamları 10 yılda hayat pahalılığına yetişemedi

10 yıllık dönemde ortalama yüzde 224.9 zam gören memur maaşı, zam belirlenirken kriter alınan TÜFE ve büyüme endeksi toplamının gerisinde kaldı. 10 yılda dana etinde yüzde 200, limonda yüzde 460, domateste yüzde 240’a varan zamlara yetişmeye çalışan memur maaşı, sendikaların tespitine göre 2002 yılı seviyesinden yüzde 14.2 daha geride kaldı.

TÜİK ve Türkiye Kamu-Sen verilerine göre 2002-2012 arasında TÜFE endeksi yüzde 135 arttı. Buna karşın, “mutfak harcamaları” olarak özetlenebilecek zorunlu tüketim mallarındaki ortalama fiyat artışı, TÜFE artışından yüzde 27.2 fazla oldu. 10 yıllık periyotta, bazı ürünlerin artış oranları şöyle gerçekleşti:

Dana eti yüzde 200, limon 460, domates yüzde 240, telefon kontörü yüzde 426, mazot yüzde 267, dolmalık biber yüzde 353, fasülye yüzde 534, nohut yüzde 271, şampuan yüzde 591, mutfak tüpü yüzde 282, kira yüzde 215, beyaz peynir yüzde 263.

Endeksin gerisinde

10 yıllık dönemde ortalama memur maaşı yüzde 224.9, en düşük memur maaşı yüzde 274.9 oranında zamlandı. Ancak, 10 yıllık periyotta TÜFE endeksi yüzde 135, milli gelirdeki reel artış yüzde 68 olurken, memur maaşları ekonomik gelişmelerin gerisinde kaldı. 2002 yılı 100 olarak alındığında TÜFE+büyüme endeksi 10 yılda 359 puana ulaşırken, memur maaş endeksi ise 324’e buldu. Ancak, ek ödemelerden yararlanamayan memur ve emeklilerin maaşı, bu oranlarda zam alamadı. Bu iki kesim, açıklanan TÜFE oranları kadar zam alabildi. Memur zamları, açıklanan TÜFE oranlarıyla paralel hale gelirken kamu çalışanı büyümeden istediği payı alamamış oldu.

10 yıllık periyotta, açlık sınırı da sürekli tırmandı. 2002’de 476 liradan az aylık giren bir ev, “açlık sınırının altında” kabul edilirken, bu miktar 2005’te 729 liraya, 2008’de bin 71 liraya, 2011’de bin 232 liraya ve 2012 Nisan ayı itibarı ile bin 298 TL’ye yükseldi.

Türkiye Kamu-Sen, hükümet ile toplu sözleşme pazarlıklarında bu dönem için, “Kamu görevlileri, ekonomik olarak ülke içinde üretilen mal ve hizmetlerden 2002 yılı seviyesinden yüzde 14.2 daha geridedir” tespitini dile getirdi.

2002 ile 2012 arasında devletin memuruna harcadığı para da azaldı. 2002’de yüzde 6.6 olan personel harcamalarının milli gelirdeki payı yüzde 5.6’ya düştü.