Şok ifadeler: Dünya'nın kabuğu bükülüyor

Bilim insanları, dünya genelindeki buz tabakaları ve buzulların erimesi ile Dünya'nın kabuğunun üzerindeki ağırlıktan kurtularak yükseldiğini belirtti.

Yeni bir araştırmaya göre buzullarda ve Grönland'la Antarktika gibi kara kütlelerinde eriyen buz, Dünya'nın kabuğunda hafif bükülmeye sebep oluyor.

Geophysical Research Letters dergisinde geçen hafta yayımlanan araştırmaya göre dünya genelindeki buz tabakalarının ve buzulların erimesiyle su tekrar dünyanın her yanındaki okyanuslara dağılıyor. Bu da yerkabuğunun üzerindeki ağırlıktan kurtularak yükselmesine yol açıyor.

Araştırmayı yürüten, ABD'deki Harvard Üniversitesi'nden Sophie Coulson'ın da aralarında bulunduğu bilim insanlarına göre erime, buz kaybından 1000 kilometreden uzak mesafedeki yerlerde bile Dünya yüzeyinde üç boyutlu (3D) karmaşık bir hareket örüntüsü oluşturabilir.

Çalışmada, "Bu 3D yüzey hareketi, yılda ortalama milimetrenin onda biri kadar ve her yıl önemli ölçüde değişiklik gösteriyor" ifadeleri kullanıldı.

Bilim insanları, Dünya kabuğunun kütlesindeki değişiklikler sonucu nasıl şekil değiştirdiğini tahmin edebilmek için araştırmada 21. yüzyılın başlarında Grönland, Antarktika, dağ buzları ve buzullarda meydana gelen buz kaybının uydu verilerini kullandı.

Araştırmacılar, 2003 ile 2018 arasında Grönland ve Arktik buzullarındaki erimenin Kuzey Yarımküre'nin büyük kısmının "zemininde yatay kaymaya neden olduğunu", bunun da Kanada ve ABD'nin büyük bölümlerini yılda 0,3 milimetre (mm) kadar değiştirdiğini söyledi.

Bilim insanları çalışmada, "Grönland Buz Levhası ve Arktik buzullarının erimesinin yalnızca buz kaybının meydana geldiği bölgelerle kalmayıp Kuzey Yarımküre'nin büyük kısmına yayılan yerkabuğunda da yatay ve dikey olarak kaydadeğer derecede şekil değişimine neden olduğunu gösteriyoruz" diye yazdı.

Çalışma, Kanada ve ABD'nin çoğu yerinde yılda 0,05-0,3 mm'lik; Finlandiya, Norveç ve İsveç'ten oluşan Fenoskandiyen bölgesi de dahil Avrupa'daysa yılda 0,05-0,2 mm'lik bir kabuk deformasyonu öngördü.

İklim araştırmacıları, navigasyona bağlı uydu sistemlerinin hem yatay hem de dikey ölçümlerini iyileştirip buz erimesinden kaynaklanan kabuk bükülmesini daha iyi değerlendirmek için gelecekte de çalışmaların devam etmesi çağrısında bulunuyor.