ABD hükümeti kapanmaktan son anda kurtuldu!

ABD'de Kongre üyeleri, yeni hükümet bütçesi konusunda uzlaşma sağlayamadı. Eğer bütçe Kongre'den onay almazsa, birçok federal devlet kurumu faaliyetlerini durdurmak zorunda kalacaktı. Bu nedenle, Kongre, olası bir kapanmanın önüne geçmek için 'geçici' bütçeyi onaylama kararı aldı. Peki hükümet neden kapanır? Hükümet kapanırsa ne olur? ABD geçmişinde kaç kez hükümet kapanması yaşandı? İşte ABD'de yaşanan hükümet kapanmalarına tarihsel bakış...

Federal hükümetin finansmanını sürdürecek olan geçici bütçe tasarısı, ABD Kongresi'nden onay aldı. Bu tasarı, federal hükümetin kapanmasını engellemek amacıyla hazırlandı.

Temsilciler Meclisi, belirli hükümet kurumlarına 20 Aralık’a kadar finansman sağlayacak olan bu bütçe tasarısını onayladıktan sonra, tasarı Senato'da oylamaya sunuldu. Senato da tasarıyı onaylayarak federal hükümetin kapanmasının önüne geçmek için geçici finansman sağlanmasını kararlaştırdı.

Onaylanan bütçe tasarısı, şimdi Başkan Joe Biden'ın imzasını bekliyor.

ABD'de hükümetin kapanmasının anlamı nedir?

ABD yasalarına göre, Kongre her yıl 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yılın bütçesini zamanında onaylamazsa, bu süre zarfında geçici bütçelerle kapatılması gerekmektedir. Bütçenin onaylanmadığı dönemlerde federal hükümet, hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerini durdurmak zorunda kalıyor.

Biden'in konvoyu New York'u 20 dakika ikiye böldü kimse itiraz etmedi

Yeni Şafak Yazarı Ersin Çelik, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu görüşmelerini takip etmek için bulunduğu ABD’nin New York şehrinde, ABD Başkanı Joe Biden’ın araç konvoyunu görüntüledi. Geçiş sırasında bütün caddenin trafiğe kapatıldığını aktaran Çelik, “ABD Başkanı geçecek diye barikat kurdular, dakikalar sürdü fakat kimse itiraz etmedi. Yol, prosedürle aşama aşama insan ve araç trafiğine açıldı” dedi.

Bu süreçte, hayati olmayan hizmetlerde görevli kamu çalışanları zorunlu izne çıkarılırken, orduda, istihbarat kurumlarında, kamu hastanelerinde çalışan doktor ve hemşireler, havaalanları ve hapishanelerdeki güvenlik personeli görevlerine devam ediyor.

"Hayati personel" olarak adlandırılan bu çalışanlar, kapanma dönemindeki maaşlarını genellikle Kongre yeni bir bütçe onaylayana kadar alamıyorlar.

Kapanmaya tarihsel bakış

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), tarih boyunca bütçe anlaşmazlıkları ve siyasi çekişmeler nedeniyle birçok kez hükümet kapanmasıyla karşı karşıya kaldı. Hükümetin kapandığı bu dönemler, federal hizmetlerin durması, kamu çalışanlarının maaşsız kalması ve ekonomik etkiler gibi sonuçlar doğurdu.

Son 40 yılda ABD’de 10 defa hükümet kapanması yaşandı. Bu kapanmalar, sadece siyasi sonuçlar doğurmakla kalmamış, aynı zamanda Amerikan halkının yaşamını da derinden etkiledi.

ABD'nin modern tarihindeki ilk büyük hükümet kapanması, 1980 yılında yaşandı. O dönemde bütçe görüşmeleri tıkanmış ve hükümet 11 gün boyunca kapalı kalmıştı.

1995-1996 Kapanmaları Belki de en çok hatırlanan hükümet kapanmaları, 1995 ve 1996 yıllarında meydana geldi. Dönemin Cumhuriyetçi Başkanı Bill Clinton ile Kongre arasındaki bütçe anlaşmazlıkları, toplamda 28 gün süren iki ayrı kapanmaya neden oldu. Bu süreç, federal hizmetlerin aksamasına ve birçok kamu çalışanının izne ayrılmasına yol açtı.

2013 Kapanması 2013 yılında, Obamacare olarak bilinen sağlık reformu üzerine yapılan tartışmalar, hükümetin 16 gün süreyle kapanmasına neden oldu. Bu dönem, özellikle ulusal parkların kapatılması ve çeşitli federal hizmetlerin durmasıyla dikkat çekti.

En uzun hükümet kapanması Trump döneminde

2018-2019 Kapanması 2018'de başlayan ve 2019'un başına kadar süren en uzun hükümet kapanması, yaklaşık 35 gün sürdü. Başkan Donald Trump'ın Meksika sınırına duvar inşa etme talebi, Demokratlar ile yapılan bütçe görüşmelerinin tıkanmasına yol açtı. Bu süreç, birçok federal çalışanın maaşsız kalmasına ve bazı hizmetlerin durmasına neden oldu. ABD'de iç güvenlik, ulaştırma, ticaret, bayındırlık, şehircilik, adalet kurumları hükümet kapanmasından etkilendi. Amerikan Uzay Ajansı NASA, vergi daireleri ve gelir idaresi dairesi de çalışanlarının çoğunu dönemsel izne göndermek zorunda kaldı.

Hükümet kapanınca ne oluyor?

ABD siyasal sisteminde, federal bütçeyi finanse edecek bir yasa tasarısı, Temsilciler Meclisi ve Senato olmak üzere iki ayrı meclisten oluşan Kongre'den onaylanmadığı takdirde "shutdown" olarak bilinen hükümetin kapanması durumu ortaya çıkar.

Böyle bir durumda, ABD yasaları hükümetin belirli faaliyetlerini durdurmasını zorunlu kılar. Durdurulan hizmetlerden etkilenen kurumlarda, zorunlu personel dışında kalan diğer çalışanlar geçici izne çıkar. Bu süreçte izne çıkan çalışanlar herhangi bir maaş almaz.

İzne çıkmayan çalışanlar ise hükümet açılana dek, ücret ödemesi olmaksızın çalışmalarına devam eder. Bu grupta genellikle sağlık personeli ve uluslararası uçuşların gerçekleştiği havalimanlarındaki ulaşım ve güvenlik görevlileri yer alır.

Acil durum ilan edilince ne olur?

ABD'de acil durumlar veya kriz anları söz konusu olduğunda, Beyaz Saray, Kongre'nin onayını beklemeden hızlı bir şekilde gerekli bütçeye erişim sağlama yetkisine sahip olur.

Kapanmada hangi kurumlar etkileniyor?

ABD'deki hükümet kapanması, federal bütçeyi finanse etmeyen kurumları ve hizmetleri etkiler.

Hükümet ajansları ve departmanları

Çoğu federal ajans, özellikle bütçesi onaylanmamış olanlar, faaliyetlerini durdurur. Örneğin, Eğitim Bakanlığı, İç Güvenlik Bakanlığı gibi ajanslar etkilenir.

Ulusal parklar ve anıtlar

Ulusal parklar, anıtlar ve diğer federal mülkler genellikle kapanır, bu da ziyaretçilerin girişini engeller.

Araştırma ve bilimsel programlar

Ulusal Bilim Vakfı (NSF) ve Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) gibi kuruluşların projeleri durdurulabilir veya askıya alınabilir.

Sosyal Hizmetler ve destek programları

Bazı sosyal yardım programları etkilenebilir; örneğin, bazı gıda yardımları veya kamu yardım programları gecikebilir.

Havaalanı güvenliği ve ulaşım

Havaalanı güvenliği çalışanları maaş ödemesi almadan çalışmaya devam edebilir, ancak bazı hizmetler kısıtlanabilir.

Federal mahkemeler

Federal mahkemelerin faaliyetleri durabilir veya sınırlı hale gelebilir; bazı davalar ertelenebilir.

Kamu sağlığı ve güvenliği

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) gibi kuruluşlar, acil durum yanıtlarını ve bazı sağlık hizmetlerini kısıtlayabilir.

Kapanmada hapishane memurları, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ajanları, kolluk kuvveti hizmetinde çalışanlar, ulaşım güvenliği memurları, sınır kontrol memurları, sahil güvenlik memurları, ABD Orman Servisi itfaiye memurları, ABD Meteoroloji Dairesi hava tahmin memurları para almadan çalışmaya devam ediyor.

Seçimlere az bir süre kaldı

ABD, 2024 başkanlık seçimlerine hızla yaklaşırken, hükümet kapanması riski seçim sürecine yeni bir belirsizlik katıyor. Bütçe anlaşmazlıkları nedeniyle federal hükümetin kapanma tehlikesi, yalnızca kamu hizmetlerini aksatmakla kalmayıp, seçmenlerin ekonomik kaygılarını da artırıyor. Hükümet kapanması önlenmeseydi, kesintiye uğrayabilecek maaş ile sosyal güvenlik ödemeleri ve askıya alınabilecek vize işlemleri gibi hayatın birçok alanını doğrudan etkileyecekti.

Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump - Demokrat Parti başkan adayı Kamala Harris

2024'te yapılacak seçimler, yalnızca iki büyük siyasi partinin değil, aynı zamanda Amerikan toplumunun farklı kesimlerinin geleceği açısından da büyük önem taşıyor. Hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat adaylar arasında yarış giderek kızışırken, seçmenler ekonomi, sağlık, iklim krizi ve göç gibi temel meseleler üzerinden kararlarını vermeye hazırlanıyor.

Mevcut Başkan Joe Biden, ikinci dönem için adaylığını açıklarken, Cumhuriyetçi cephede eski başkan Donald Trump'ın yeniden adaylığı ve yükselen yeni isimler dikkat çekiyor. Ancak bu seçimde, bağımsız adayların ve üçüncü parti hareketlerinin de etkili olması bekleniyor. Özellikle teknoloji milyarderleri ve iş dünyasından gelen bazı isimlerin seçim yarışına katılması, dengeleri değiştirebilir.

Seçim sürecinde ekonomik belirsizlikler, enflasyon ve işsizlik oranları ön planda yer alıyor. Biden yönetimi, pandemiden sonra toparlanma sürecinde ekonomiyi stabilize etmeye çalışırken, Cumhuriyetçi adaylar mevcut yönetimin politikalarını eleştiriyor. Ayrıca, sağlık hizmetleri reformu, eğitim sistemi ve dış politika konuları da adayların kampanyalarının merkezinde yer alıyor.