Almanya’dan Yunanistan’a SAFE uyarısı: İşbirliğinden yanayız!

Almanya, Avrupa savunma programı SAFE konusunda Yunanistan’a dolaylı bir mesaj gönderdi. Berlin, Türkiye’nin dışlanmasına yönelik girişimlere karşı çıkarak, NATO ve AB ülkeleri arasında yakın işbirliğinin şart olduğunu hatırlattı.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 29-30 Ekim tarihlerinde Türkiye’ye resmi ziyaret gerçekleştirecek. Ziyaret öncesi hem Berlin hem de Alman diplomasi çevrelerinden Türkiye’ye yönelik dikkat çekici mesajlar geldi.

BERLİN: TÜRKİYE NATO'DA STRATEJİK ORTAĞIMIZ
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Türkiye’ye gerçekleştireceği ziyaret öncesi yaptığı açıklamada, Eurofighter Typhoon savaş uçaklarının Türkiye’ye satışının Almanya’nın çıkarlarına uygun olduğunu söyledi.

“Almanya ve Türkiye NATO’nun Avrupa’daki savunma kapasitesini geliştirmek için büyük zorluklarla karşı karşıya. Türkiye’nin caydırıcılığını artırması bizim menfaatimize,” ifadelerini kullanan Wadephul, “İşbirliği yaparak daha fazlasını başarabiliriz” dedi.

EUROFİGHTER ANLAŞMASINDA SIRA MÜHİMMATLARDA
Wadephul, Türkiye ile Eurofighter alımına ilişkin müzakerelerin hâlâ devam ettiğini belirtti. Almanya Dışişleri Bakanlığı, geçtiğimiz hafta Eurofighter müzakerelerinin resmen başlatıldığını açıklamıştı.

Taraflar, hem uçakların teslimatı hem de Türk mühimmatlarının entegrasyonu konusunda teknik görüşmeleri sürdürüyor.

MERZ'İN ANKARA ZİYARETİ: GÜNDEMDE SAFE VE AB SÜRECİ
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’in 29-30 Ekim’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetiyle Türkiye’ye resmi ziyaret gerçekleştireceğini açıkladı.

Ankara’da yapılacak görüşmelerde Türk-Alman ilişkilerinin tüm boyutları, Türkiye’nin AB üyelik süreci ve Avrupa savunma programı SAFE kapsamında işbirliği olanakları ele alınacak.

Alman hükümet kaynakları, Merz’in ziyareti öncesinde yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:

“Almanya, NATO üyeleriyle AB arasında yakın işbirliğinden yana. Bu, Avrupa savunma programı SAFE için de geçerli.”

GAZZE DİPLOMASİSİNDE TÜRKİYE VURGUSU
Wadephul ayrıca Türkiye’nin, Gazze’de ateşkesin sağlanmasında oynadığı rolü övdü:

“Rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkesle birlikte birkaç hafta önce imkansız görünen birçok şey başarıldı. Türkiye, arabulucu olarak tarihi bir rol üstlendi.”

"HİÇBİR ÜLKEYLE BU KADAR GÜÇLÜ BAĞIMIZ YOK"
Alman bakan, iki ülke arasındaki toplumsal ilişkilerin derinliğine de dikkat çekerek, “Hiçbir ülkeyle sosyal açıdan bu kadar sıkı bağlarımız yok. Almanya’da 3 milyondan fazla insanın kökleri Türkiye’ye uzanıyor” dedi.

AB'nin 150 milyar euroluk kredi içeren savunma paketi 'SAFE' hakkında bilinmesi gerekenler

Konsey bugün Avrupa Güvenlik Eylemi (SAFE) aracını kuran bir yönetmeliği kabul etti. SAFE, öncelikli yeteneklere odaklanarak ortak tedarik yoluyla savunma sanayi üretimine yatırım yapmak isteyen üye devletleri destekleyecek yeni bir AB mali aracıdır .

SAFE, Avrupa Savunma Teknoloji ve Sanayi Üssü'ne (EDTIB) acil ve büyük ölçekli yatırımları finanse edecektir. Amaç, üretim kapasitesini artırmak , savunma ekipmanlarının ihtiyaç duyulduğunda hazır olmasını sağlamak ve mevcut yetenek eksikliklerini gidermektir ; bu da nihayetinde AB'nin genel savunma hazırlığını güçlendirecektir.

AB, SAFE aracılığıyla, talep üzerine ve ulusal planlar temelinde ilgili üye devletlere dağıtılacak 150 milyar avroya kadar kaynak sağlayacaktır . Bu ödemeler, yararlanıcı üye devletler tarafından geri ödenecek, rekabetçi fiyatlı, uzun vadeli krediler şeklinde olacaktır.

Ölçek ekonomisi ve birlikte çalışabilirliğin sağlanması ve EDTIB'in olası parçalanmasının azaltılması için, yararlanıcı üye devletlerin kredilere hak kazanabilmek için prensip olarak en az iki katılımcı ülkeyi kapsayan ortak alımlar gerçekleştirmeleri gerekecektir .

Mevcut jeopolitik duruma ve savunma ekipmanlarına büyük miktarda yatırım yapılmasına duyulan acil ihtiyaca yanıt olarak SAFE, sınırlı bir süre için yalnızca bir üye ülkeyi kapsayan tedariklere de izin verecektir.

SAFE aracılığıyla finanse edilen uygun faaliyetler, Avrupa Konseyi tarafından 6 Mart 2025 tarihinde belirlenen öncelikli alanların ilk listesine ilişkin olacak ve iki savunma ürünü kategorisine ayrılacaktır:

1) mühimmat ve füzeler; derin hassas vuruş kabiliyetleri de dahil olmak üzere topçu sistemleri; asker teçhizatı ve piyade silahları da dahil olmak üzere kara muharebe kabiliyetleri ve bunların destek sistemleri; kritik altyapı koruması; siber; karşı hareketlilik de dahil olmak üzere askeri hareketlilik;

2) hava ve füze savunma sistemleri; deniz üstü ve su altı yetenekleri; insansız hava araçları ve insansız hava araçlarına karşı sistemler; stratejik hava taşımacılığı, havadan havaya yakıt ikmali ve C4ISTAR sistemleri gibi stratejik kolaylaştırıcılar ile uzay varlıkları ve hizmetleri; uzay varlıklarının korunması; yapay zeka ve elektronik savaş.

Kategori 2'ye ait savunma ürünleri, yüklenicilerin tedarik edilen savunma ürününün tasarımının tanımı, uyarlanması ve evrimi konusunda karar verme yetkisine sahip olmasını gerektiren daha sıkı uygunluk koşullarına tabi olacaktır .

Her iki ürün kategorisi için de tedarik sözleşmelerinde, AB , AEA-EFTA ülkeleri ve Ukrayna dışından kaynaklanan bileşenlerin maliyetinin, nihai ürünün bileşenlerinin tahmini maliyetinin %35'inden fazla olmamasının sağlanması gerekecektir.

AB, güvenlik ve savunma alanlarındaki transatlantik iş birliğini ve angajmanı daha da güçlendirmeye ve derinleştirmeye ve NATO ile tamamlayıcılığı sağlamaya kararlıdır. Bu bağlamda, SAFE, güvenilir ortaklarla birlikte çalışabilirliği artırmaya, endüstriyel iş birliğini sürdürmeye ve en son teknolojilere karşılıklı erişimi sağlamaya çalışacaktır.

Sonraki adımlar

SAFE, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandığı tarihi takip eden gün , yani 29 Mayıs 2025 tarihinde yürürlüğe girecektir .

Arka plan

Avrupa Konseyi, 6 Mart 2025 tarihli sonuçlarında, Avrupa'nın daha egemen, kendi savunmasından daha sorumlu ve acil ve gelecekteki zorluklar ve tehditlerle başa çıkmak için özerk bir şekilde hareket etme ve mücadele etme konusunda daha donanımlı hale gelmesi gerektiğini vurguladı. Bu Avrupa Konseyi'nde, tüm üye devletler, genel savunma hazırlıklarını güçlendirmeyi, stratejik bağımlılıkları azaltmayı, kritik yetenek açıklarını gidermeyi ve AB'nin ihtiyaç duyulan miktarda ve hızla daha iyi ekipman tedarik edebilmesi için EDTIB'i buna göre güçlendirmeyi taahhüt ettiler.

SAFE, Avrupa Komisyonu'nun 800 milyar avronun üzerinde savunma harcamasını artırmayı öngören ReArm Europe Planı/Hazırlık 2030'un ilk ayağını oluşturuyor. Diğer ayaklar ise şunlardır: İstikrar ve Büyüme Paktı'nın ulusal muafiyet maddesini etkinleştirerek ulusal savunma finansmanını artırmak; uyum fonları gibi AB araçlarını daha fazla savunma yatırımına olanak sağlayacak şekilde daha esnek hale getirmek; kamu finansmanını Avrupa Yatırım Bankası'nın katkılarıyla tamamlamak; ve özel sermayeyi harekete geçirmek.