Aşıda büyük adaletsizlik! Yüzde 54'ü zengin ülkelere gitti

Koronavirüs aşısının dağılımında ciddi adaletsizlikler görülüyor. Kanada'da sadece bir kişiye 9 doz aşı düşüyor, Hindistan ise 1,6 milyarlık sipariş verdi. Zengin ülkeler aşının yüzde 54'ünü şimdiden satın aldı.

Dünya genelinde 76 milyon kişiye bulaşan ve yaklaşık 1,7 milyon insanını hayatını kaybetmesine yol açan yeni tip koronavirüsü (Kovid-19) engellemesi beklenen aşı kasımda piyasaya sürülmeye başladı. Dünya çapındaki ülkeler ve kuruluşlar tarafından yaklaşık 7,86 milyar doz aşı satın alındı.

BM ve DSÖ’nün aşı dağıtımında eşitlik taahhüdüne rağmen, ülkeler, nüfuslarının çok üzerinde aşı siparişi veriyor. Şu ana kadar onaylanmayanlar dahil teyitli satılan aşılar 7,7 milyar doza ulaştı. 3,9 milyar doz aşı için de müzakereler sürüyor. Yüksek gelirli ülkeler şu anda daha büyük doz paylarını satın alıyor olsalar da Hindistan 1,6 milyar doz ile diğer bütün ülkelerden daha fazla aşı siparişi veren ülke oldu. ABD, buna kıyasla 1,1 milyar dozu önceden satın aldı ve bu sayı, Hindistan’ın satın aldığı miktardan daha az olmasına rağmen Hindistan’ın gelişmekte olan 1,3 milyar vatandaşına kıyasla ABD’de yaklaşık 330 milyon kişi var. Yüksek gelirli ülkeler 4 milyar dozdan fazla yani neredeyse aşıların %54’ünü satın aldı. Buna karşılık düşük ve orta gelirli ülkeler %34'ün biraz üzerinde alım yaptı.

Kanada'da bir kişiye 9 doz

38 milyonluk nüfusu ile Kanada, kişi başına dokuz doza denk gelen 350 milyon aşı siparişi vererek diğer herhangi bir ülkeye kıyasla kişi başına en yüksek dozu ayıran ülke oldu.

Şu anda, yüksek hızda geliştirilmekte ve test edilmekte olan 200'den fazla aşı adayı var. Ancak ön satışı yapılan aşı adaylarının tamamının test aşamasını geçemeyeceği gibi bir ihtimal de var.

Aşı olunca da maske takın

Çin aşı araştırma ve geliştirme çalışma grubu başkanı Zeng Yixin, acil aşılama programının kış döneminde ülkede devam edeceğini söyledi. Yixin, "Kış ve ilkbahar mevsimlerinde bazı önemli nüfus grupları arasında yeni koronavirüs aşılama çalışmaları yürütmek, salgın önleme için büyük önem taşıyor" dedi. Zeng, ilk önce aşılanacak kadar şanslı olanların yine de fiziki mesafe kurallarına uymaya devam etmeleri, ellerini iyice yıkamaları ve bir yüz maskesi takmaları konusunda uyardı. Çin yetkilileri, kullandığı aşıların "verimli ve güvenli" olduğundan emin olsalar da hiçbir aşının virüse karşı yüzde 100 koruma sağlayamadığını duyurdu.

En çok Oxford sattı

Oxford Üniversitesi aşısı, satılan 2,7 milyardan fazla dozla şimdiye kadarki en popüler aşıdır. Akademik kurum, AstraZeneca ile birlikte her biri Hindistan ve ABD'ye 500 milyon aşı ve Avrupa Birliği’ne 400 milyon aşı dağıtıyor. Covid-19 aşılarının en çok satan ikinci şirketi olan Novavax, önceden 1,3 milyar doz sattı. Şimdiye kadar, Pfizer-BioNTech ve Moderna, üretilen toplam aşı dozlarının sırasıyla %10 ve %6'sını önceden sattı.