AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ'NDE TÜRKİYE DAVALARI...

BAYAZIT CEBECİ ANKARA - Bölücü terör örgütü elebaşısı Abdullah Öcalan'ın başvurusu üzerine ''adil yargılanmadığı'' yönünde karar veren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin şimdiye kadar 311 kararından sadece 13'ü Türkiye lehine çıktı. Türkiye, Mahkeme'nin kararları sonucunda aleyine sonuçlanan 287 başvuru için trilyonlarca lira tazminat ödemek zorunda kaldı. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ndeki hak ve özgürlüklerin ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM'ye Türkiye aleyhine yapılan başvuruların sayısı AİHM sekretaryası verilerine göre 3 bin civarında. Bu sayı AİHM önündeki toplam başvuruların neredeyse üçte birini oluşturuyor. Polis Akademisi tarafından çıkartılan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dergisi'nde çıkan bir makalede, Türkiye, AİHM'nin zorunlu yargı yetkisini tanıdığı 1990 yılından 27 Ocak 2003 tarihine kadar Avrupa İnsan Hakları Komisyonu, Avrupa İnsan Hakları Divanı ve AK Delegeler Komitesi tarafından 311 karar çıkartıldığı belirtildi. Bu kararlarının sadece 13'ü Türkiye lehine olurken 298'i Türkiye aleyhine oldu. Türkiye aleyhine sonuçlanan 287'si için ise 1 milyon 909 bin 792 ABD doları, 9 milyon 723 bin 353 Fransız frangı, 2 milyon 172 bin 713 İngiliz sterlini, 2 milyon 117 bin 766 euro, 57 bin 639 Alman markı ve 9 milyar Türk lirası tazminat ödendi. Halen işlemleri devam eden 11 başvuru için ise 321 bin 584 euro ödenmesi bekleniyor. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İLK SIRADA Türkiye aleyhine sonuçlanan başvurularda AİHM farklı para birimleri üzerinden tazminata hükmettiği için ödenen ve ödenecek toplam tazminat miktarı tek bir para birimi üzerinden ifade edilemiyor. Türkiye aleyhine sonuçlanan 298 başvurunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ihlal edilen hükümlerine bakıldığında ifade özgürlüğü ihlali 203 başvuru ile ilk sırayı alıyor, mülkiyet hakkının korunması 177, adil yargılanma hakkı 53, ulusal makamlara etkili başvurma hakkı 32, işkence ve kötü muamele yasağı 29, yaşam hakkı 27, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı 25, özel hayatın ve ailenini korunması 6, başvuru hakkının kullanılmasına sözleşmeye taraf devletlerce engel olunmaması 6, dernek kurma ve toplantı özgürlüğü (siyasi parti kapatmaları) 5, cezaların yasallığı 4, düşünce, vicdan ve din özgürlüğü 2, eğitim hakkı, AİHS hükümlerinin olağanüstü hallerde askıya alınması, seçim hakkı ve haklarının kısıtlanmasının sınırları konusunda ise birer kez olarak sıralanıyor. Türkiye lehine sonuçlanan 13 dava ise konuları itibariyle özel hayatın ve aile hayatının korunması, adil yargılanma, etkili başvuru hakkı, ayrımcılığın yasağı, hakların kısıtlanmasının sınırları, yaşam hakkı, mülkiyetin korunması, din ve vicdan özgürlüğü, gözaltı süresinin zurunluğu ile Güneydoğu kaynaklı ev yakma ve işkence başvuruları oldu. Öte yandan 169 başvuru ise dostane çözüm ile sonuçlandı. Bu şekilde sonuçlanan başvurulardan 153'ü için 3 milyon 755 bin 727 ABD doları, 11 milyon 861 bin fransız frangı, 3 milyon 356 bin İngiliz sterlini, 840 bin 805 euro 2 milyar 633 milyon 400 bin lira ödendi. Halen süren 16 başvuru için ise 403 bin 372 euro ve 351 bin sterlin ödenecek. 2001 yılında AİHM yapılan ve kayda geçen dosya itibariyle Rusya 2 bin 108 dosya ile ilk sırada, Polonya bin 763 ve Fransa bin 117 , Ukrayna 1062 dosya ile Rusya'yı takip ediyor. Türkiye'nin bin 59 başvuru ile 5. sırada yer alırıken Almanya 714, İtalya 590, Romanya 542 ve İngiltere 474 başvuru ile Türkiye'yi takip ediyor. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:34