Birleşmiş Milletler İsraille beraber soykırım suçu işleyen 60 şirketi açıklayıp yargılanmasını istedi

BM uzmanı, 'Kârlı' iş anlaşmalarının İsrail'in Gazze harekatını sürdürmesine yardımcı olduğunu söylüyor

BM uzmanı Francesca Albanese, yeni raporunda, İsrail'in Gazze'deki yasadışı işgali ve soykırım savaşına karıştığı iddia edilen 60'tan fazla şirketin adını açıkladı.

BM uzmanı, Gazze'deki İsrail yerleşim birimlerini ve askeri eylemlerini desteklemekle suçladığı iddiasıyla hazırladığı raporda , aralarında büyük silah üreticileri ve teknoloji firmalarının da bulunduğu 60'tan fazla şirketin adını verdi ve bu şirketleri "soykırım kampanyası" olarak niteledi.

BM İşgal Altındaki Filistin Toprakları Özel Raportörü İtalyan insan hakları avukatı Francesca Albanese , raporu 200'den fazla devlet, insan hakları savunucusu, şirket ve akademisyenden gelen başvuruları temel alarak hazırladı.

Pazartesi akşamı yayınlanan raporda, şirketlerin İsrail ile ilişkilerini durdurmaları ve uluslararası hukuku ihlal ettiği iddia edilen yöneticilerinin hukuki olarak hesap vermesi çağrısı yapılıyor.

"Gazze'deki yaşam yok edilirken ve Batı Şeria giderek artan saldırılar altındayken, bu rapor İsrail'in soykırımının neden devam ettiğini gösteriyor: çünkü birçokları için kazançlı," diye yazdı Albanese 27 sayfalık belgede. Şirketleri "İsrail'in apartheid ve militarizmine mali olarak bağlı olmakla" suçladı.

İsrail'in Cenevre'deki misyonu, raporun "yasal olarak temelsiz, iftira niteliğinde ve makamının açıkça kötüye kullanılması" olduğunu söyledi. İsrail başbakanlık ofisi ve dışişleri bakanlığı, yorum taleplerine hemen yanıt vermedi.

ABD'nin New York'taki Birleşmiş Milletler misyonu, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'ten Albanese'yi kınamasını ve görevden alınmasını talep etmesini istedi ve "Bugüne kadar böyle bir eylemin olmaması, Bayan Albanese'nin dünya çapındaki kuruluşları hedef alan ekonomik savaş kampanyasını sürdürmesini sağladı" dedi.

İsrail, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın gerçekleştirdiği ve 1.200 kişinin ölümüne, 251 kişinin rehin alınmasına yol açan saldırının ardından meşru müdafaa hakkını kullanarak Gazze'de soykırım yapıldığı iddialarını reddetti.

Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, Gazze'de yaşanan savaşta 56 binden fazla kişi hayatını kaybetti ve bölge harabeye döndü.

Raporda adı geçen silah firmaları

Rapor şirketleri sektöre göre, örneğin askeri veya teknolojiye göre gruplandırıyor ve yerleşim yerleriyle veya Gazze kampanyasıyla bağlantılı olup olmadıklarını her zaman açıklamıyor. Yaklaşık 15 şirketin Albanese'nin ofisine doğrudan yanıt verdiğini ancak yanıtlarını yayınlamadığını söyledi.

Lockheed Martin ve Leonardo gibi silah şirketlerinin adını vererek, silahlarının Gazze'de kullanıldığını iddia ediyor. Ayrıca ağır makine tedarikçileri Caterpillar ve Hyundai'yi de listeleyerek, ekipmanlarının Filistin topraklarında mülk yıkımına katkıda bulunduğunu iddia ediyor.

"Yabancı askeri satışlar hükümetler arası işlemlerdir. Bu satışlar hakkındaki tartışmalar en iyi şekilde ABD hükümeti tarafından ele alınır," dedi Lockheed Martin'den bir sözcü.

Diğer şirketlerin hiçbiri Reuters'ın yorum taleplerine hemen yanıt vermedi. Caterpillar daha önce ürünlerinin uluslararası insancıl hukuka uygun şekilde kullanılmasını beklediğini belirtmişti.

Teknoloji devleri Alphabet (Google'ın ana şirketi), Amazon, Microsoft ve IBM'in "İsrail'in gözetleme aygıtının ve devam eden Gazze yıkımının merkezinde" yer aldığı belirtildi.

Alphabet, daha önce İsrail hükümetiyle yaptığı 1,2 milyar dolarlık bulut hizmetleri sözleşmesini savunmuş, sözleşmenin askeri veya istihbarat operasyonlarına yönelik olmadığını belirtmişti.

Palantir Technologies'in de İsrail ordusuna yapay zeka araçları sağladığı belirtiliyor ancak bunların nasıl kullanılacağına dair ayrıntılara yer verilmiyor.

Raporda, en son Haziran 2023'te güncellenen, İsrail yerleşimleriyle bağlantılı firmalara ilişkin BM'nin önceki veri tabanı genişletiliyor, yeni şirketler ekleniyor ve devam eden Gazze çatışmasıyla iddia edilen bağlantılar ayrıntılı olarak açıklanıyor.

Perşembe günü 47 üyeli BM İnsan Hakları Konseyi'ne sunulacak. Konsey yasal olarak bağlayıcı yetkilere sahip olmasa da, BM soruşturmaları tarafından belgelenen vakalar zaman zaman uluslararası kovuşturmaları bilgilendirdi.

İsrail ve ABD, bu yılın başlarında İsrail'e karşı önyargılı oldukları gerekçesiyle Konsey'den ayrılmıştı.

(Reuters ve TNA personeli)