Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'ın İstanbul Konsolosluğu'nda katledilmesinin üzerinden 3 yıl geçti. Kamuoyunun adalet beklentisi Riyad yönetiminin göstermelik dava sürecinde karşılık bulmamasının yankıları hala sürüyor. Peki Cemal Kaşıkçı kim, ne zaman, neden, nasıl ve kim tarafından öldürüldü?

Suudi gazeteci, köşe yazarı, yazar, eski genel müdür ve el-Arab News Channel'ın önceki genel yayın yönetmeni

Cemal Ahmed Kaşıkçı, 18 Eylül 2017'de Suudi Arabistan'dan kaçtı ve düzenli olarak ülkesi Suudi Arabistan ve Muhammed bin Selman hakkında eleştirel yazılar yayınladı.

2 Ekim 2018'de, evlilik amacıyla gerekli belgeleri almak için İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’na girdiği belirlenen Kaşıkçı'dan bir daha haber alınamadı. Dışarıda Kaşıkçı'yı bekleyen nişanlısı Hatice Cengiz, konsolosluk kapısının kapanmasından sonra polise Cemal Kaşıkçı'nın kaybolduğu yönünde şikayette bulundu.

2 Ekim 2018'de Kaşıkçı'dan, İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’na girdikten sonra bir haber alınamaması üzerine gözaltına alındığı veya öldürüldüğü yönünde iddialar ortaya atıldı.

'KAMERALAR BOZUK' İDDİASI

3 Ekim 2018'de Suudi yetkililer, Kaşıkçı'nın konsolosluktan çıktığını söylemesine rağmen Türk yetkililer Kaşıkçı'nın içeride bulunduğunu ve hala kayıp olduğunu ifade etti. Yetkililerin Cemal Kaşıkçı'nın konsolosluktan çıktığına dair kamera kaydı görüntülerini talep etmelerinden sonra Suudi makamları Reuters'a, kamera kayıtlarının çalışmadığını ifade etti.

 

 

TÜRKİYE'NİN ORTAYA KOYDUĞU DELİLLER

Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'dan gelen 15 kişilik bir infaz timi tarafından öldürülmesi hafızalardaki tazeliğini koruyor. Riyad yönetimi önce inkar yolunu seçti. Ancak Türkiye'nin ortaya koyduğu deliller ve yürüttüğü etkin diplomasi işe yaradı. 18 gün sonra cinayeti itiraf etmek zorunda kaldı.

ÜST DÜZEY İSİMLERE DOKUNULMADI

Suudi Arabistan, olaya karışanların Türkiye'de yargılanmasına yönelik taleplere olumsuz yanıt verdi. Basına kapalı, şeffaflıktan uzak bir yargılama süreci başlattı. Ancak olayda sorumluluğu olduğu düşünülen üst düzey isimlere dokunulmadı.

15 KİŞİLİK İNFAZ TİMİNDEN 8'İ HÜKÜM GİYDİ

Riyad Ceza Mahkemesi, 15 kişilik infaz timinden 8'i hakkında hüküm verdi. Sanıklardan 5'i 20'şer, 1'i 10, diğer 2'si 7'şer yıl hapis cezasına mahkum edildi.

CEMAL KAŞIKÇI NEDEN ÖLDÜRÜLDÜ?

Ülkesinde git gide daralan özgürlük alanı, on yıllar boyunca yakın durduğu yönetim ile arasını açtı.

Aralık 2016'da Independent, Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistanlı yetkililer tarafından ABD Başkanı Donald Trump'ı eleştirdiği için televizyonda program yapmasının yasaklandığını iddia etti.

Fikirlerini özgürce söyleyebilmek için ABD'de sürgün hayatını yeğledi. The Washington Post gazetesinde ülkesindeki ihlallerle ilgili makaleler yazamaya başladı.

Yazıları Riyad'ı rahatsız etti ve akabinde susturulması için düğmeye basıldı. Evlilik işlemleri için girdiği konsolosluk binasında, planlı bir şekilde katledildi.

Kaşıkçı'nın talep ettiği evlilik belgesi için Washington'daki Suudi Büyükelçiliği tarafından İstanbul Başkonsolosluğuna yönlendirilmesi, böylelikle suç mahalli olarak Türkiye'nin seçilmesi, Körfez medyasının Kaşıkçı'nın Katar, Türkiye ve Müslüman Kardeşler ile bağlantıları üzerinde durması, başka hesaplaşmalara işaret ediyor.

KAŞIKÇI'NIN CESEDİ NEREDE?

Aradan geçen 3 yıla rağmen hala cevapsız kalan sorular var. Onlardan biri de Kaşıkçı'nın cesedinin nerede olduğu.

Birleşmiş Milletler Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard hazırladığı raporda, Kaşıkçı'nın öldürülme koşullarının işkence eylemi oluşturduğunu, cesede halen ulaşılamamış olmasının "yok etme" suçunu teşkil ettiğini belirtti.

 

 

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman

CEMAL KAŞIKÇI'YI KİM ÖLDÜRDÜ?

ABD istihbarat raporunda, Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesini onaylayan kişinin Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman olduğu belirtildi.

SUÇLULAR CEZASIZ KALDI

Kaşıkçı'nın öldürülmesinin 3'üncü yılında, Uluslararası Basın Enstitüsü'nden adalet çağrısı geldi. Yapılan açıklamada, "Suudi Arabistan elle tutulur bir bedel ödemedi" denildi. Suçluların gereken cezayı almamasına tepki gösterildi.

WASHINGTON'DA ADALET ÇAĞRISI

Suudi gazeteci Kaşıkçı, ölümünün 3. yılında "Freedom First (Önce Özgürlük)" platformu tarafından düzenlenen etkinlikte anıldı.

Cemal Kaşıkçı'nın kaleme aldığı köşe yazılarından birleştirilerek oluşturulan yaklaşık 3,5 metre eni ve boyundaki portresi de burada sergilendi.

Söz konusu etkinliğe Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz'in yanı sıra çok sayıda insan hakları savunucusu ve Kaşıkçı'nın ABD'deki arkadaşları katıldı.

Cengiz, törende yaptığı konuşmada, "Cemal sadece bir gazeteci değildi. Sadece Suudi halkının ve Arap dünyasının hakları için savaşan biri de değildi." ifadesini kullandı.

Kaşıkçı'nın Suudi halkının en temel haklarına sahip olması için kalemini kullandığının altını çizen Cengiz, Kaşıkçı'yı harekete geçiren şeyin ise susturulanların sesi olmak olduğunu kaydetti.

Cengiz, Kaşıkçı katledildiğine Donald Trump'ın ABD Başkanı olduğunu ve cinayete rağmen Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın cezalandırılmadığını, Suudi Arabistan'a silah satışının devam ettiğini anımsatarak, "O dönem başkan adayı olan Biden, Cemal Kaşıkçı ve yakınlarının adaleti hak ettiğini söyledi. Cemal'in boşuna ölmüş olmayacağını söyledi." ifadesini kullandı.

 

 

BIDEN'A ÇAĞRI

ABD Başkanı Joe Biden'ın halkına ve kendisine "insan haklarını savunma" ve "Suudi Arabistan ile ilişkileri değiştirme" sözü verdiğini anımsatan Cengiz, şöyle devam etti:

"Başkan Biden ve Başkan Yardımcısı Harris, ne zaman harekete geçip sözünüzü yerine getireceksiniz? Ne zaman sözlerinizi eyleme dökeceksiniz? Biden yönetimi verilen sözlere rağmen, Suudi Arabistan ile ilişkilerini her zamanki kadar sürdürecek mi?"

Cengiz, Biden yönetiminin bu hafta Suudi Arabistan'a heyet göndermesine de tepki göstererek, "Muhammed bin Selman, Cemal'i benden ve tüm dünyadan aldı. Ondan hesap soracak mısınız? Yoksa katillerini ödüllendirecek misiniz?" ifadesini kullandı.

Öte yandan etkinlikte söz alan konuşmacılar, Cemal Kaşıkçı'nın katilleri için "adalet" çağrısı yaptı.

Etkinliğin sonunda Kaşıkçı anısına tüm katılımcılar mum yaktı.

 

 

SUUDİ ARABİSTAN'IN WASHİNGTON BÜYÜKELÇİLİĞİ ÖNÜNDE EYLEM

Ayrıca Cemal Kaşıkçı'nın ölüm yıl dönümü nedeniyle Suudi Arabistan'ın Washington Büyükelçiliği önünde de eylem düzenlendi.

Ellerinde Kaşıkçı maskesi taşıyan protestocular, "Cemal için Adalet" yazılı pankart açtı.