İZMİR - Çocuğa hangi davranışlarının iyi, hangi davranışları yapmaması gerektiğini öğretmek ebeveynlerin görevi. Bunların çocuğa öğretilmesi aslında sanıldığı kadar zor değil, ancak biraz sabır gerektirir.
Özellikle küçük çocukların öğrenmesi zaman aldığından, hatalı bir davranışı değiştirmek genellikle birkaç haftalık bir çalışmayla başarılabilir. Bunun için acele edip hemen ümitsizliğe kapılmamak gerekir.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sadi Akşit, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, 'terbiye etmek' denilince pek çok kişinin aklına hemen 'cezalandırma'nın geldiğini vurgulayarak, ''Terbiye etmek ve cezalandırmak, birbirinden çok farklı kavramlardır. Terbiye, çocuğa olumlu davranışların, kendini nasıl kontrol etmesi gerektiğinin öğretildiği ve içinde ödüllendirmenin de yer aldığı bir sistemdir. Cezalandırma ise daha negatif bir anlam taşır. Çocuğun yaptığı ya da yapmadığı bir davranışın arkasından gelen bir sonuçtur'' dedi.
Çocuğun yalnızca yanlış yaptığı zamanlarda değil, diğer zamanlarda da davranışları konusunda eğitilmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Sadi Akşit, ''Hatalı davrandıkları zaman çocuklara kızma ve azarlama yerine, olumlu davrandıklarında yüreklendirme ve takdir etme, onların yanlış davranışlarını daha kolay değiştirmelerini sağlayacaktır. Çocuklar kendilerine değer verildiğini gördükçe kendilerini daha iyi hissedecek, çevredekileri daha fazla dinlemeye gayret edecektir'' diye konuştu.
OLUMLU DAVRANIŞINI ONURLANDIRIN
Doç. Dr. Akşit, çocuk olumlu bir davranış gösterdiğinde, bu davranışı sebebiyle onurlandırılması gerektiğini ifade ederek, ''Bu, her zaman çocuğa hediye alınması anlamına gelmez. Ona sarılıp, 'Bugünkü güzel davranışından dolayı çok mutlu oldum, teşekkür ederim' demek de onu çok mutlu edecek, ilerideki davranışları için yüreklendirecektir'' dedi.
Çocuğun, yaptığı hareketin doğal sonuçlarına katlanmasını öğrenmesi gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Sadi Akşit, ''Örneğin, çocuk sütünü kasıtlı olarak dökmüşse, o öğünde yeniden süt içemeyecek ya da eğer oyuncağını kırmışsa artık o oyuncakla oynayamayacaktır. Bu, kendisinin yaptığı davranışların bir sonucu olduğu için de anne ya da babayı suçlamayacaktır (kendi düşen ağlamaz kuralı). Böylece çocuk sütünü bir daha dökmemesini, oyuncağı ile daha dikkatli oynamasını kısa zamanda öğrenecektir'' diye konuştu.
Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sadi, ebeveynlerin, daha önce çocuğa herhangi bir uyarıda bulunmuş veya bir kural koymuşlarsa ona uymaları gerektiğini vurgulayarak, ''Bununla birlikte, çocuktan beklenen davranış ya da konulan kurallar gerçekçi olmak zorundadır'' dedi. Doç. Dr. Akşit, bir diğer önemli noktanın da, ebeveynin her zaman aynı biçimde davranması, bir gün farklı diğer gün farklı kurallar koymaması olduğunu söyledi.
EBEVEYNLER, ÇOCUKLARIN AYNASI
Anne ve babaların da yaptığı hatalardan ders almasını öğrenmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Sadi Akşit, ''Herhangi bir biçimde yanlış davrandıkları zaman önce sakinleşmeli, gerekirse çocuktan özür dilenmeli, bundan sonra nasıl davranacağını ona söylemelidir. Çocuğa doğru davranışları öğretmek, eğitimde elbette ki çok önemlidir. Ancak, çocuk kendini kontrol etmesini ebeveynlere ve diğer büyüklere bakarak daha çok öğrenir. Onun için ebeveynlerin söyledikleri ile yaptıklarının tutarlı olması zorunludur'' diye konuştu.
Doç. Dr. Sadi Akşit, dayak atmanın çocuk eğitiminde yeri bulunmadığını ifade ederek, ''Tokat atmak çocuğa sorumluluk öğretmez, tersine onun daha da kızmasına ve hırçınlaşmasına neden olur. Sürekli tokat yiyen çocukta zamanla bu yöntem de artık işe yaramaz olacaktır. Tokat atmak, şiddetine bağlı olarak çocukta ciddi fiziksel hasarlara neden olabilir. Sürekli dövülen çocuklarda depresyon, alkol kullanımı, diğer çocuklara saldırganlık daha sık görülür, hatta erişkin olduklarında kendi eş ve çocuklarını dövme ve suç işleme oranları diğer kişilere göre daha fazla olmaktadır. Onun için, hekimler olarak bizler, çocuk eğitimi konusunda ebeveynlere doğru yolu göstermeli, sağlıklı bir nesil yetiştirmek için her türlü şiddetten kaçınmaları gerektiğini onlara olabildiğince öğretmeye çalışmalıyız'' dedi.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:49
