Dünyanın en tehlikeli maddesi corium'a 5 dakika bakan ölüyor
1986'da yaşanan Çernobil nükleer felaketi sonrası ortaya çıkan ve bugüne dek sadecebirkaç kez fotoğraflanabilen 'Elephant's Foot' (Fil Ayağı), halen ölümcül etkisini sürdürüyor. Bu radyoaktif lav yığınına beş dakika bile maruz kalmak, ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.
26 Nisan 1986'da Çernobil Nükleer Santrali'nin dört numaralı reaktöründe beklenmedik bir güç dalgalanması yaşandı. Acil kapatma prosedürleri başarısız olunca reaktör çekirdeği aşırı ısındı. Sıcaklık kontrol çubuklarını çatlatırken, soğutma suyu buharlaştı ve artan basınç, reaktörün patlamasına yol açtı. Patlama, insanlık tarihindeki en kötü nükleer felaketlerden biri olarak kaydedildi.
Dünyanın en tehlikeli maddesi: 'Elephant's Foot' olarak bilinen corium nedir?
Patlamanın ardından, reaktörün altındaki bir odada oluşan ve 'Elephant's Foot' olarak adlandırılan katılaşmış lav yığını, erimiş çekirdekten meydana geldi. Çekirdeği koruyan çelik ve betonun erimesiyle oluşan bu radyoaktif karışım, zamanla corium adlı yeni bir malzemeye dönüştü. Corium, reaktör 4'ün altındaki buhar koridoruna düştü ve kendine özgü şekli nedeniyle 'Fil Ayağı' ismini aldı.
Yoğun radyasyon tehdidi
1986'da 'Elephant's Foot' saatte 10 bin röntgen radyasyon yayıyordu; bu, kansere yol açmak için gereken dozun yaklaşık bin katıydı. Bu seviyede bir saatlik maruziyet, dört buçuk milyon göğüs röntgenine eşdeğer. 30 saniyelik maruziyet baş dönmesi ve yorgunluk, iki dakikalık maruziyet hücre kanaması, dört dakikalık maruziyet ise kusma, ishal ve ateşe yol açar. Beş dakika boyunca maruz kalmak neredeyse kesin olarak iki gün içinde ölüme neden olur.
Fotoğraflama çabaları
Felaketin ardından, müdahale ekipleri 'Elephant's Foot'un hâlâ yaklaşamayacak kadar radyoaktif olduğunu tespit etti. İlk fotoğraflar, tekerlekli bir kamerayla çekildi. On yıl sonra, ABD Enerji Bakanlığı'nın Çernobil'i belgeleyen ekibi, bazı yeni fotoğraflar elde etti. Fotoğraflardan birinde, sığınağın müdür yardımcısı Artur Korneyev olduğu düşünülen turuncu paltolu bir adam görülebilir. Korneyev, radyasyona maruz kalmamak için zaman gecikmeli bir kamera kullanarak bu fotoğrafı çekti.
Uzun süreli tehlike
2016 yılında, reaktörlerin üzerine 'New Safe Confinement' (Yeni Güvenli Hapsetme) adı verilen beton ve çelik bir barınak yerleştirildi. Bu yapı, olası sızıntıları ve patlamaları önlemek için tasarlandı. Corium, çok nadir bir madde olduğu ve tarihte yalnızca beş kez ortaya çıktığı için, 'Elephant's Foot'un zaman içinde nasıl değişeceği tam olarak bilinmiyor.
