Flaş.. Karadeniz gazının rakamı belirlendi, vadeli ticareti için geri sayım başladı

Piyasa değeri 100 milyar doları aşan Karadeniz gazının vadeli ticareti için geri sayım

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, "Vadeli Gaz Piyasası, ülkemizi çeşitli arz kaynaklarından gelen doğal gazın fiyatlandığı uluslararası bir ticaret merkezi haline getirecek." dedi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, piyasa değeri bugünkü fiyatlarla 100 milyar doları aşan Karadeniz gazının 1 Ekim'de devreye alınacak Vadeli Gaz Piyasası'nda (VGP) "Karadeniz Gazı Kontratı" adıyla piyasaya sunularak ticaretinin yapılabileceğini bildirdi.

Yılmaz, AA muhabirine, Türkiye'nin Karadeniz'deki yeni doğal gaz keşfiyle rezervin 540 milyar metreküpe ulaştığını, bu keşiflerin Türkiye'yi doğal gaz ticaret merkezi olma hedefine yaklaştırdığını ifade etti.

Karadeniz gazının üretildikten sonra sisteme verilmesi ve ticarileşmesi aşamasında EPDK'nin devreye gireceğini belirten Yılmaz, şunları kaydetti:

"Gerekli lisanslama ve düzenleme çalışmalarını yaparak yerli gazımızın tüketicilerimizin hizmetine sunulmasını hep birlikte sağlayacağız. Bu kapsamda, dünyadaki gelişmiş doğal gaz piyasalarının en önemli unsuru olan Vadeli Gaz Piyasası'nın (VGP) Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasamıza entegrasyonuna ilişkin yürütülen sürecinin son aşamasına geliyoruz. EPİAŞ tarafından gerekli yazılım, test ve sanal uygulama süreçlerinin tamamlanmasının ardından VGP'yi inşallah 1 Ekim 2021'de devreye almayı planlıyoruz."

Yılmaz, VGP ile piyasa oyuncularına yeni seçenekler sunularak ileriye dönük fiyat belirsizliğinin en aza indirilebileceğine işaret ederek, şu ifadeleri kullandı:

"Vadeli Gaz Piyasası, ürettiğimiz doğal gazın vadeli kontratlarla satılabileceği bir piyasa oluşturulması bakımından büyük önem taşıyor. Yerli doğal gazımız, Cumhurbaşkanımızca hedeflenen 2023 üretim yılı vade alınarak doğal gaz borsamızda vadeli kontratlarla satış imkanı bulacak. TANAP ve TürkAkım gibi uluslararası boru hatları ve sıvılaştırılmış doğal gaz tesislerimizdeki kapasite artışlarımızda yaşanan gelişmelerle birlikte düşünüldüğünde Vadeli Gaz Piyasası, ülkemizi çeşitli arz kaynaklarından gelen doğal gazın fiyatlandığı uluslararası bir ticaret merkezi haline getirecek. Bölgesinde ilk defa doğal gaz borsasını faaliyete geçiren ülkemiz Karadeniz, Balkanlar ve Doğu Akdeniz havzasında doğal gazın uluslararası standartlarda ticaretinin yapılabileceği bir hukuki ve teknik altyapıyı haiz doğal gaz borsasına sahip olacak. Bu kapsamda, 1 Ekim'de işleme açılacak vadeli doğal gaz piyasamızda 'Karadeniz Gazı Kontratı' adıyla bir veya daha çok yıllara sari olacak şekilde Karadeniz'deki gaz keşfimizin piyasaya sunularak ticaretinin yapılması mümkün olacak."

Tahmini üretim kapasitesi yıllık 15-20 milyar metreküp

Yılmaz, doğal gaz keşfinin Türkiye'nin yıllık 45-50 milyar metreküp seviyesinde olan ithalatını önemli ölçüde azaltacağını vurgulayarak, uzun vadeli doğal gaz ithalat anlaşmalarının da 2022 itibarıyla kademeli olarak sona ereceğini söyledi.

Gelecek yıl ve sonrasının Türkiye'nin doğal gaz piyasası için kritik olduğuna dikkati çeken Yılmaz, "Hem Bakanlığımız hem de bizler bu dönemde yürütülecek kontrat müzakerelerinde ülkemiz lehine olacak şekilde önemli avantajlar elde etmeyi amaçlıyoruz ve bu doğrultuda stratejiler belirliyoruz. Dünyadaki doğal gaz piyasalarında artık uzun dönemli ve petrole endeksli kontratlar yerine, daha kısa vadeli ve borsa fiyatına endeksli anlaşmalara geçiş yapılıyor. Bu nedenle spot gaz piyasalarında yapılan işlem hacimleri her geçen yıl artıyor ve buna bağlı olarak fiyatlar aşağı yönlü seyrediyor." değerlendirmesinde bulundu.

Spot boru gazı ithalatının Türkiye'nin doğal gaz ithalat maliyetlerini doğrudan düşüreceğini ve Karadeniz'deki gaz keşfiyle birlikte müzakere süreçlerinde önemli kazanımlar sağlayacağını aktaran Yılmaz, şöyle devam etti:

"Bu ölçekte büyük bir rezervin keşfedilmiş olması bölgemizdeki enerji dengelerini etkileyecek ve çevremizdeki doğal gaz üreticisi ülkeler hesaplarını gözden geçirmek zorunda kalacaktır. Karadeniz gazı daha üretime geçmeden bile ülkemize faydalarını gösterecek ve Karadeniz gazının VGP'de ticaretinin yapılmasıyla üretime geçilmeden doğal gaz fiyatlarında olumlu etkisi görülmeye başlanacak. Türkiye artık masada oyun kurucu pozisyona geçti. Karadeniz'de ilk etapta yıllık 3 ila 5 milyar metreküp, daha sonra yıllık 15 ila 20 milyar metreküp yerli doğal gazın sisteme giriş yapabileceği tahmin ediliyor. Doğal gaz rezervimizin bugünkü borsa fiyatlarına göre piyasa değerinin ise 100 milyar doların üzerinde olduğunu söyleyebiliriz."

Yılmaz, tam kapasite üretime geçilerek yıllık 15-20 milyar metreküp doğal gazın sisteme girmesiyle Türkiye'nin doğal gaz ithalatının üçte bir azalacağı ve aynı oranda cari açığın gerilemesine de katkı sağlayacağı bilgisini paylaştı.