GÜNEŞ DIŞI GEZEGENİN İLK FOTOĞRAFI

Astronomik bir velayet dosyasını sonuçlandıran gökbilimciler, 2008 yılında görüntülenen bir gezegenin gerçekten de yanındaki yıldızın çevresinde dolandığı kararını verdiler.

Dünya’dan yaklaşık 500 ışıkyılı uzaklıkta Akrep Takımyıldızı bölgesindeki gezegen (resmin sol üstündeki nokta) ilk kez yeryüzündeki teleskoplarla görüntülenmiş, ancak bir Güneş Sistemi’nin üyesi mi olduğu, yoksa yıldızın yakınında bulunmasının rastlantısal bir beraberlik mi olduğu konusu karanlıkta kalmıştı.

Keşfi yapan gökbilimcilerden David Lafraniere, “O zaman emin olduğumuz tek şey, gezegen kütlesinde genç bir cismin, Güneş benzeri genç bir yıldızın yakınında görülmesiydi” diyor.

Ancak Hawaii’de bulunan ve “uyarlanabilir optik” (adaptive optics) teknolojisine sahip Gemini teleskobuyla yapılan yeni gözlemler, çok daha net bir görüntü ve görüntüler üzerinde daha duyarlı analizlere olanak tanıdığından, kuşkular giderilmiş bulunuyor.

Bu teknoloji, gökcisimlerinin ışığının Dünya’ya gelirken atmosferdeki moleküllerin titreşimi sonucu netlik yitirmesini önlüyor. Güçlü bir lazerle gökyüzünde oluşturulan bir “sanal yıldız”ın atmosferde uğradığı biçim bozulmaları izleyen bilgisayar, uzak yıldızlardan gelen ışıktaki bozulmaları da bu şablona göre düzeltiyor. Ortaya daha net ve ayrıntılı, gerçeğe daha yakın görüntü ortaya çıkıyor.

Görüntülenen gezegen, 5 milyon yıl önce ortaya çıktığı hesaplanan ve Yukarı Scorpius (Akrep) Topluluğu diye adlandırılan genç bir kümedeki IRSX J160929.1-210524 tanımlı yıldızın çevresinde dolanıyor.

Araştırmacılar, kütlesi Jüpiter’in sekiz katı olan gezegenin yıldızına Güneş-Dünya mesafesinin (150 milyon km) 300 katı uzaklıkta dolandığını belirlemişler. Gezegen, sistem henüz genç olduğundan 1500 santigrat derece yüzey sıcaklığına sahip. Ancak, geçecek milyarlarca yıl sürede sıcaklığını büyük ölçüde kaybedecek.

ntvmsnbc