Asayiş
  • 21.11.2002 11:06

İDAM CEZASI KALKTI, MAHKEMELERİN KAFASI KARIŞTI

KAYNAK : Haber Vitrini İdam cezasının kaldırılmasından sonra, indirim maddelerinin idam cezası üzerinden mi müebbet ağır hapis cezası üzerinden mi yapılacağı konusunda yargı erkinde farklı kararlar verilmesi, ''yargının kafasının karışık'' olduğu şeklinde değerlendiriliyor. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, idam cezası müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülürken indirim maddelerinin yine idam cezası üzerinden yapıldığı şekilde kalması gerektiğine karar verdi. Alınan bilgiye göre, 4771 sayılı Yasa ile idam cezasının ''savaş ve çok yakın savaş tehdit halleri'' dışında kaldırılmasının ardından, Yargıtay'ın bazı ceza dairelerindeki ve yerel mahkemelerdeki ölüm cezalarına ilişkin dosyalar ele alınmaya başlandı. Yargıtay'ın ceza daireleri ve yerel mahkemelerin tamamı, verilmiş tüm idam cezalarını son çıkan yasa gereği müebbet ağır hapis cezasına dönüştürüyor. Bu konuda uygulamada herhangi bir tereddüt yaşanmıyor. Ancak, uygulamada, eğer önceki kararda, TCK'nın ''ceza ehliyetinin olmaması'', ''tahrik'', ''yaş küçüklüğü'', ''takdiri indirim nedeni'' ve ''eylemin teşebbüs halinde kalması'' gibi indirim maddeleri uygulanmışsa, idam cezasının kaldırılmasının ardından bu indirimin ilk ceza olan idamdan mı yoksa müebbet ağır hapis cezası üzerinden mi yapılacağı konusunda farklı kararlar veriliyor. Bazı yerel mahkemeler, cezanın ilk halini dikkate alarak idam cezasını son yasa değişikliği gereği müebbet ağır hapis cezasına dönüştürüyor ve eğer ilk kararda indirim maddeleri uygulanmışsa bu indirimi müebbet ağır hapis cezası üzerinden yapıyor. SONUÇ CEZA Yargıtay'ın 1. ve 9. ceza daireleri ise eğer bir kişi idam cezasına mahkum edilmiş ve hakkında TCK'nın indirimi öngören bir maddesi uygulanarak, müebbet ağır hapis cezasına çevrilmişse, bu kararları doğrudan onaylıyor. Bu durumda, yerel mahkemeler ile Yargıtay'ın uygulaması farklı ceza miktarlarının ortaya çıkmasına neden oluyor. Örneğin, bir kişi idam cezasına çarptırılmış ve TCK'nın ''takdiri indirim nedenlerini'' düzenleyen 59. maddesi uygulanarak bu ceza müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmüşse, bazı yerel mahkemeler, idamı kaldıran yeni yasaya göre, cezayı önce idamdan müebbet ağır hapis cezasına dönüştürüyor, daha sonra 59. maddeyi uygulayarak 30 yıl ağır hapis cezasına indiriyor. Diğer uygulamaya göre de ceza müebbet ağır hapiste kalıyor. BAŞSAVCILIĞIN İTİRAZI Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, uygulamada ortaya çıkan bu karışıklığı gidermek için Yargıtay 9. Ceza Dairesi'nin Sivas Olayları Davası'nda 3 sanık yönünden temyiz incelemesi yaparken verdiği karara bir sanık yönünden itiraz etti. 9. Ceza Dairesi, Ali Kurt ve Mevlüt Atalay'a ''Anayasal düzeni zorla bozmaya kalkışmak'' suçundan verilen idam cezasını, son yasaya göre ''müebbet ağır hapis cezasına' dönüştürerek onadı. Daire, aynı suçlamadan idam cezasına çarptırılan, ancak suç tarihinde 18 yaşından küçük olduğu için indirim uygulanarak cezası 20 yıl ağır hapse çevrilen Durmuş Tufan hakkındaki kararı da onadı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Tufan hakkındaki bu karara itiraz etti. Başsavcılık, sanığın cezasının önce müebbet ağır hapise dönüştürülüp daha sonra bu ceza üzerinden yaş küçüklüğü nedeniyle indirim uygulanması gerektiğini savundu. Başsavcılık, 1. Ceza Dairesi'nin aynı yöndeki bir kararına da itiraz etti. A.A muhabirinin aldığı bilgiye göre, Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Başsavcılığın 2 itirazını oybirliği ile reddetti ve Yargıtay'ın 1. ve 9. ceza dairelerinin verdiği kararı 4771 sayılı Yasa'ya uygun buldu. Genel Kurul, bu kararıyla idam cezası müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülürken indirim maddelerinin yine idam cezası üzerinden yapıldığı şekilde kalması gerektiğine karar vermiş oldu. KONU ANAYASA MAHKEMESİ'NDE Yargıtay Ceza Genel Kurulu bu kararı vermeden önce, konu, Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesi'nin baktığı bir dava üzerinden Anayasa Mahkemesi'ne taşındı. Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesi, idam cezasını da kaldıran 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 1. maddesinin (A) bendinin (a) alt bendindeki ''Türk Ceza Kanunu'nun 51. ve 59. madde hükümleri saklıdır'' şeklindeki ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğunu öne sürerek, itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi'ne götürdü ve Yüksek Mahkeme, başvuruyu esastan görüşme kararı verdi. İdam cezasının kaldırılması nedeniyle bugün müebbet ağır hapis cezasına çarptırılanlar için TCK'nın indirim maddelerinin müebbet üzerinden yapıldığına işaret eden Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesi, 4771 sayılı Yasa ile idam cezası müebbete dönüştürülenler için de bu indirimin müebbet ağır hapis cezası üzerinden yapılması gerektiğini vurguladı. Yerel mahkeme, idam cezasıyla yargılanan iki kişi için, iki değişik uygulamayla, sonuçta farklı ceza miktarlarının ortaya çıkmasının Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olduğuna dikkati çekti. 4771 sayılı Yasa'nın iptali istenen düzenlemesi, idam cezası müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülenler için TCK'nın 51. maddesindeki ''tahrik'' ve 59. maddesindeki ''takdiri indirim nedenlerine'' ilişkin hükmün saklı olduğunu ifade ediyor. Anayasa Mahkemesi'nin vereceği karar, yargıdaki farklı uygulamaları da sona erdirecek. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:43

İLGİLİ HABERLER