KAYNAK : Haber Vitrini
Amerika ve Kanada'nın gazetecilik okulları programlarına internet gazeteciliği dersleri koymaya başladı. Kanada’nın Ontario kentinde gazetecilik eğitimi veren Humber College isimli yüksek öğretim kuruluşu bu yıl içinde JRNL217 numaralı derste öğrencilerine İnternet Gazeteciliğini öğretmeye başlıyor. Bu derste gazetecilik öğrencileri yeni teknolojilerin gazetecilik mesleğine nasıl uygulanacağını öğreniyorlar.
Giderek çoğalan bir eğilimle bir çok geleneksel basın ve görsel medya kuruluşları İnternet’e dayalı hizmetlerini artırırken, bir yandan da sadece net üzerinden yayın yapan gazeteler ve haber portallarinin önem kazandığını gören gazetecilik okulu yönetimi, yeni teknolojinin gazetecilikte nasıl kullanılacağını bilen eğitimli genç gazetecilere ihtiyacın da artacağını belirtiyor. Bu derste öğrenciler İnternet temelinde haber yazma yöntemleri, HTML İnternet yazılımı ile web siteleri geliştirme ve Dreamweaver yazılımı ile de sayfa düzeni konusunda uygulamalı ve kuramsal bilgiler ediniyorlar.
Bir çok gazetecilik okulu yeni teknolojiler öğreterek geleneksel haberciliği terk ediyor. Bazı Amerikan gazetecilik okulları kendilerini yeni teknolojilere dayalı gazetecilik eğitimi ihtiyacına yeni kurslar geliştirerek yanıt veriyor. Okullar arasındaki rekabet giderek İnternet’e yayılıyor. İnternet gazeteciliği gazetecilik okullarını temelden değişmeye zorluyor.
Bir kısım Amerikan gazetecilik okulunda ise tam anlamıyla bir çeşit karmasa göze çarpıyor. Bunlarda görevli bazı gelenekçi öğretim üyeleri bu yeni gelişmelere karsı ayak diriyorlar. Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Gazetecilik Yüksek okulu öğretim üyelerinden Paul Grabowicz; temel sorunun, teknik olarak çok iyi olan bazı kişilerin gazetecilikten hiç anlamadan yola çıkmalarının tehlikelerine işaret ederek söyle diyor;
“ Onlara gazeteciliğin temel ilkelerini öğretmek için ayıracağımız zaman müfredatın (eğitim programı) önceden saptadığı zaman sınırlarını aşıyor. Bu da gazetecilik eğitimi için genel olarak yeni bir müfredat programı yapmasını gerektiriyor. Teknoloji ise çok hızla değişiyor. Biz bir yöntemi öğretmeye zaman harcarken, yeni bir yöntem çıkıyor ortaya. Bu yüzden teknolojinin hızına yetişmek güçleşebiliyor çoğu kez.”
Bazı öğretim üyeleri ise tam karşıt bir görüş sergiliyorlar. "Sunuş biçimi mesajı da içerir. Eğer bir şeyi nasıl sunacağını bilmiyorsan, bugünün piyasa koşullarında basarisiz olmaya mahkumsun” diyor.
George Rorick, Poynter Institute for Media Studies ve ekliyor: "Mesaj okuyucunun ilgisini çekmelidir. O halde sunum çok önem taşır. Öğrenciler, giderek İnternet’e dayalı beceriler gerektiren bir gazetecilik eğitimini tercih ediyorlar”.
Bugünün gazetecilik okullarının kafasındaki en onemli konuların basında İnternet’in getirdiği olanaklar ve onun yanında doğurabileceği tehditler de geliyor. İnternet gazetecilik mesleğinin tanımını yeniden yapıyor. İnternet gazeteciliği geleneksel basili gazetecilikten farklı midir? İnternet gazeteciliği giderek aşırı bir uzmanlaşma sonunda her konu için ayrı bir gazetecilik dalı halini mi alacak?
Örneğin; ekonomik olaylar için ayrı bir İnternet gazetesi, spor için ayrı bir İnternet gazetesi, İsletmecilik ve Yönetim için ayrı bir İnternet gazetesi mi olacak? Flaş haberleri nasıl verecekler? Veyahut basilmiş olan gazetelerden veya yayınlanmış TV'lerden haberleri alıp yeni bir paket haline mi getirip sunacaklar?
Amerikan gazetecilik okullarının kafa yorduğu ayrıntılar bunlar. Kuskusuz bunun bir de eğitime yansitilmasi sorunu var. Ders kitapları, derslerin kuramsal ve uygulamalı yanlarına ayrılacak zaman, öğretim üyelerinin bulunması, mevcutların yeni teknikleriyle donatılması için hizmet içi eğitim programları, bunların eğitim maliyetine yansıması ve sonuçta öğrenci harçlarının yeniden saptanması gibi konular gündemden düşmüyor. İnternet’in gazetecilik mesleğinin geleceği üzerine etkilerinin saptanması konusunda değişik görüşler beliriyor. Bazı üniversiteler ise şaşkınlık içindeler. Örneğin; American University’nin 2 yıllık eğitim veren enteraktif gazetecilik programının yöneticisi Profesör Rose Ann Robertson; “Tam anlamıyla ne öğreteceğimizi bilmiyoruz. Çünkü yeni medya tam anlamıyla yerleşmiş ve oturmuş değil” diyor.
Sonuçta ne olursa olsun, bir tarafta gazetecilik okulları yeni İnternet gazeteciliği derslerini uygulamaya koyarken, bir taraftan da tartışmalar sürüyor. Ama ortaya su ana kadar çıkan gerçekler var: İnternet gazeteciliği geleneksel basın ve TV gazeteciliğinden temelde farklılıklar gösteriyor. İnternet gazeteciliğinde haber yazıları daha kısa, daha acık ve fazla ayrıntılı olmuyor. Ana noktalar ve temel gelişmeler öne çıkarılıyor. Ağdalı değil, daha yalın bir dil kullanılıyor. İnternet gazeteciliğinde okuyucu haberi resimler ve video görüntüleri ile birlikte okuyor. Bu ise özel bir sunum sekli gerektiriyor. İnternet gazeteciliğin sayfa düzeni de geleneksel gazetecilikten farklı. Haberleri bilgisayar ekranından görünecek düzeyde ve daha az sayfalar içinde sunmak gerekiyor.
Amerika'nin İnternet’teki en saygın web sitelerinden Online Journalism Review (OJR) tarafından medya eleştirmenleri arasında yapılan bir anket ortaya ilginç sonuçlar çıkarmış bulunuyor. Washington Post’un Medya muhabiri Howard Kurtz’a göre 11 Eylül Terörist saldırısı Amerika’da halkın İnternet Gazeteciliği konusunda gözünü açmış. Bu İnternet siteleri her turlu haber, yorum ve analizleri ile okuyucularına kendi ağırlıklarını da hissettirmişler.
Ayni şeyi Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında da yapmışlar ve ayrıntılı bilgilerle okurlarının haber isteklerine yanıt vermişler. New York Times gazetesi Medya konuları yazarı Gabriel Snyder’e göre ise; “TV ve radyolar tüm yayınlarını terörist saldırıya ayirip halka geniş bilgi verdiler, ama ayni sırada Web Siteleri daha fazla bilgiler aktarıyorlardı okurlarına”. Boston Phoenix medya eleştirmeni Dan Kennedy’e ye göre ise;“terörist saldırı sırasında İnternet medyası TV ve basili gazetelere göre uçuncu sırada bir rol oynadı ama bu rol çok onemliydi. TV’ler ayni haberi durmadan tekrarlarken, İnternet siteleri bunların eksiklerini tamamladılar.”
Northwestern University'nin Medill School of Journalism’ den Profesör Rich Gordon’a göre ise; “terörist olaylarla ilgili gelişmelerin sıcağı geçtikten sonra bile İnternet haber sitelerinin önemi daha da arttı. Haberler daha az gelmeye ve olaylar yavaşlamaya yüz tutunca yapılacak en iyi şey her sabah İnternet haber sitelerini gözden geçirmektir. Haber siteleri anında haber verdikleri gibi bu haberleri toplamak, bir dosyaya koymak da mümkün. Bu ise İnternet gazeteciliğinin TV gazeteciliğine göre sağladığı bir teknolojik avantaj”.
Profesör Gordon’a göre; “ gerçi İnternet gazeteciliği çok güzel bir rol oynuyor ama bunların çoğu henüz yeni teknolojik olanakları ve video, yazılı metin ve sayfa düzeni bağlantılarını tam olarak kullanamıyorlar ve enteraktif olamıyorlar. Yeni medya gelecekte kendi haber verme yöntemini ve haber üslubunu da geliştirecek.”
University of Florida gazetecilik öğretim üyelerinden Profesör Mindy McAdams ise bu konudaki görüşlerini söyle açıklıyor: “İnternet gazeteciliği özellikle uluslararası haber kaynaklarınca derlenmiş haberleri ve yorumları okura ulaştırmada çok onemli bir rol oynuyor. Örneğin, 11 Eylül saldırısı sırasında Dünya Ticaret Merkezinde çalışan Tayland uyruklu kişiler olduğunu Bangkok Post gazetesinin web sitesinden öğrendim. Çok daha ilginç olanı New York’ta kurulu İnternet haber sitesi Webloggers haberlerle birlikte video görüntüler de yayınlıyordu”.
Columbia University Graduate School of Journalism’den yeni medya Profesörü Sreenath Sreenivasan’a göre ise; “11 eylül saldırısı sırasında İnternet gazeteciliğinin basarili rolü haber kuruluşlarına İnternet’in önemini bir kere daha anlatmış olmalıdır. İnternet’e dayalı bazı işyerlerinin batmış olusu nedeniyle İnternet gazeteciliğini önemsemeyenlere bu son terörist saldırı olaylar sırasında İnternet haber kuruluşlarının gösterdiği basari bir çok yönden, İnternet ve İnternet gazeteciliğine vermemiz gereken önemi de göstermiş oldu.”
Eski bir BBC muhabiri olan ve halen İngiltere’de kurulu Lancaster Üniversitesinde gazetecilik lisansı ve Master dereceleri veren programda öğretim üyesi olarak çalışan Mike Ward yeni kitabi Journalism Online’da İnternet Gazeteciliğinin içinde bulunduğu sorunları, gelişmeleri, teknolojileri ve İnternet gazeteciliğinin geleneksel basın ve TV gazeteciliğinden farklı yanlarını söyle ortaya koyuyor:•
• İnternet haberciliğinin anında yayın yapabilme olanağı;•
• Muti-medya temeline dayalı bir yaklaşımı kullanabilme olanağı, •
• Gerçeklerle enteraktif iletişim;•
• Haberlerin sınıflandırılıp, iletişim yöntemleri ve veri bankaları yoluyla isteyene ulaşması,•
• Internet'te araştırma yapabilme olanağı;•
• Haber, analiz ve yorumları anında arşive kaldırma ve dosyalama olanağı.
_____________________
Kaynaklar: OJR arşivleri, Journalismonline.co.uk, Mike Ward (2002) Journalism Online (ISBN: 0240516109 -Focal Press, UK, Fiyati: 39.95 Sterlin) ve okulların web siteleri.
--------------------------------
Profesör Dr. TEVFİK DALGIÇ
University of Texas-Dallas
[email protected]
(Dorduncukuvvetmedya)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 16:06
