İran ile 12 gün süren çatışmanın İsrail'e maliyeti ne?

İran ile İsrail arasında 12 gün devam eden çatışmalarda İsrail'in ağır bir maddi kayba uğradığı belirtildi.

İsrail medyasında Çarşamba günü yayınlanan raporlara göre İsrail, İran'la 12 gün süren çatışma nedeniyle 12 milyar dolar doğrudan zarara uğradı. Bu rakam askeri harcamaları, füze saldırılarından kaynaklanan zararları, şahıslara ve işletmelere verilen tazminatları ve yeniden inşa maliyetlerini içeriyor.

Analistler, dolaylı zararlar ve sivillere ödenen tazminatlar tam olarak değerlendirildiğinde toplam maliyetin 20 milyar dolara çıkabileceğini tahmin ediyor.

Yedioth Ahronoth'a göre İsrail hazinesi halihazırda 22 milyar şekel (yaklaşık 6.46 milyar dolar) tutarında zararı karşılamış durumda.

Ayrıca İsrail ordusu silah stoklarını yenilemek, daha fazla önleme ve saldırı mühimmatı edinmek ve yedek kuvvetlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için ek 40 milyar şekel (11.7 milyar dolar) fon talep etti.

Bu rakamlara geçici otel konaklamaları ve tahliye edilen halk için alternatif konutlar gibi masrafları ve saldırılardan etkilenen binaların yaklaşık üçte birinde henüz kesinleşmemiş hasarları hesaba katmıyor. Bu binaların yeniden imarı, toplam maliyete 1 ila 1.5 milyar şekel (294 milyon ila 440 milyon dolar) daha ekleyebilir.

Savaşın maliyetini karşılama çabalarının, İsrail'in Gazze savaşı sırasında zaten artmış olan ulusal bütçe açığını yaklaşık yüzde 6 seviyesine çıkarması bekleniyor. Bu durum, ekonomik büyümede öngörülen en az yüzde 0.2'lik düşüşün yanı sıra vergi geliri alımını da düşürecek.

Mühimmat, hava operasyonları ve yedek birlikler için lojistik de dahil olmak üzere askeri harcamalarda 10 milyar şekel (2.9 milyar dolar); işletmeler, işçiler ve yerinden edilen 15 bin kişi için 5 milyar şekel (1.5 milyar dolar) tazminat; İran füze saldırılarının binalara ve altyapıya verdiği zarar için 5 milyar şekel (1.5 milyar dolar) harcanması bekleniyor.

İsrail maliye bakanlığından bir kaynak Yedioth Ahronoth'a yaptığı açıklamada İsrail'in savaşın maliyetlerini ve acil savunma ihtiyaçlarını karşılamak için ABD'den doğrudan yardım ya da kredi garantileri yoluyla ek mali destek isteyebileceğini ifade etti.

İsrail'in Histadrut işçi federasyonunun ekonomi müdür yardımcısı Adam Bloomberg, İsrail haber sitesi Maariv'e yaptığı açıklamada, savaşın tetiklediği ekonomik durgunluğun İsrail ekonomisine günde yaklaşık 1.5 milyar şekele (294 milyon dolar) mal olduğunu, bunun da işletmelerin 12 günlük çatışma sırasında 3.5 milyar dolardan fazla zarar ettiği anlamına geldiğini söyledi.

Ekonomist Yehuda Sharoni, Reichman Üniversitesi'nin Walla'da yayınlanan bir raporuna atıfta bulunarak, bir aylık savaşın İsrail'e 40 milyar şekele (11.76 milyar dolar) mal olacağını tahmin etti. Evler, arabalar ve kişisel eşyalar da dahil olmak üzere İsrail'in iç bölgelerindeki maddi hasarın şu anda üç milyar şekel (yaklaşık 810 milyon dolar) olduğu tahmin ediliyor. Buna şirket tazminatları (yaklaşık 5 milyar şekel) ve ülkenin gayri safi yurt içi hasılasına vurulan darbeler gibi dolaylı kayıplar dahil değil.

Savunma önlemlerine 5 milyar dolar

İsrail ekonomi gazetesi Calcalist, hükümetin İran'a karşı saldırı operasyonları ve Tahran'ın füze ve insansız hava araçlarını engellemeye yönelik savunma önlemleri için günde yaklaşık 725 milyon dolar olmak üzere yaklaşık 5 milyar dolar harcadığını bildirdi.

Piyasalar şimdi, hükümetin mali açığının bu yıl gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 6'sını geçerek Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yüzde 4.9'luk sınırı aşmasını bekliyor.

The Marker Pazartesi günü İran'ın füze saldırılarından kaynaklanan doğrudan zararın şimdiden 5 milyar şekeli (1.5 milyar dolar) aştığını bildirdi.

İsrail ayrıca İran tarafından fırlatılan geniş çaplı füze ve insansız hava araçlarına karşı kendisini savunmak için milyarlarca dolar daha harcadı. Bu saldırılar İsrail genelinde enerji ve yakıt tedarikini kesintiye uğrattı ve Tel Aviv Menkul Kıymetler Borsası binasının doğrudan vurulması da dahil olmak üzere ülkenin sermaye piyasalarına büyük bir darbe vurdu.

Bazı ekonomistler savaşın devam etmesi halinde İsrail'in tam ölçekli bir ekonomik çöküşle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu.

Financial Express'e göre İsrail, İran'a yönelik saldırıların ilk haftasında her gün saldırılar için 593 milyon dolar, savunma ve askeri seferberlik için 132 milyon dolar olmak üzere yaklaşık 5 milyar dolar harcadı. Wall Street Journal'ın haberine göre İsrail'in füze savunma sistemlerinin tek başına işletilmesi günde 10 milyon ila 200 milyon dolara mal oluyor.

Filistin'deki Amerikan Üniversitesi'nde finans profesörü olan Nasser Abdel Karim, yaptığı açıklamada savaşın sadece İsrail'in askeri bütçesini değil aynı zamanda genel üretim kapasitesini de etkilediğini söyledi. Savaşla ilgili doğrudan ve dolaylı toplam kayıpların 20 milyar dolara ulaşabileceğini tahmin etti.

Hükümetin bütçe açığını kapatmak için sağlık ve eğitim harcamalarını kısmak, vergileri artırmak ya da borçlanmayı artırmak gibi tedbirlere başvurabileceği ifade ediliyor.