İran'ın füze cephaneliğinde neler var? Henüz kullanmadığı füzeler hangisi

İran uzun menzilli füze cephaneliğinin bir kısmını İsrail'e karşı kullanırken en güçlü silahlarını elinde tutuyor.

İsrail'in sürekli artan saldırılarına karşılık olarak İran füzeleri İsrail topraklarını vurmaya devam ederken Tahran, kullandığı füzelerin türleri konusunda alışılmadık bir şekilde sessiz kaldı.

Resmi görüntülerin ve teknik detayların eşlik ettiği Nisan ve Ekim aylarındaki önceki saldırıların aksine, mevcut saldırı dalgası bu tür açıklamalar olmadan gerçekleşti.

Yine de İsrailli askeri analistler, neden oldukları hasara dayanarak bazı füzeleri tanımlamanın mümkün olduğunu belirtiyor. Füze Savunma Birliği'nde kıdemli bir araştırmacı olan Tal Inbar, İran'ın Kadir ve İmad gibi sıvı yakıtlı modellerin yanı sıra katı yakıtlı Hayber Şekan da dahil olmak üzere birkaç tanıdık balistik füze kullanıyor gibi göründüğünü söylüyor.

İran şimdiye kadar İsrail'e karşı ne kullandı?

Kadir ve İmad füzeleri aynı aileye mensup. Her ikisi de 1.800 kilometreye kadar menzile sahip ve tamamı patlayıcı olmasa da yaklaşık 750 kilogram ağırlığında savaş başlıkları taşıyor.

İmad'ın Kadir'den daha isabetli olduğu belirtiliyor. Bu füzeler İran'ın 2023'teki “Gerçek Vaat” saldırılarında da görülmüştü.

Daha yeni bir katı yakıtlı füze olan Hayber Şekan, yaklaşık 1.400-1.500 kilometrelik daha kısa bir menzile sahip. Yani yalnızca İran'ın batısından fırlatılırsa İsrail'e ulaşabilir.

Daha küçük bir savaş başlığı (500-600 kg) taşımakla birlikte tahrik tipi nedeniyle daha yüksek isabet ve hız sunmakta.

İran hangi füzeleri henüz kullanmadı?

İran, öldürülen Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani'nin adını taşıyan Şehid Hacı Kasim füzesini henüz kullanmadı. Katı yakıtlı bu füze İran tarafından hipersonik olarak sınıflandırılıyor ve atmosfere ses hızının beş katı hızla girdiği iddia ediliyor.

Batılı analistler üç boyutlu manevra kabiliyetinden yoksun olması nedeniyle bu tanımlamaya itiraz etmekte.

Hacı Kasim füzesinin elektro-optik güdüm ve çok yüksek hassasiyete sahip olduğu bildiriliyor. İsrailli araştırmacı Yehoshua Kalisky'ye göre İran 15 Haziran'da bu füzelerden en az birini Bat Yam ya da Rehovot şehirlerine doğru fırlatmış olabilir. Hedeflerden birinin Weizmann Bilim Enstitüsü olduğu iddia ediliyor.

Daha da önemlisi, İran şimdiye kadar İsrail medyasının “Kıyamet Günü silahı” olarak adlandırdığı, cephaneliğindeki en güçlü füze olan Hürremşehr'i kullanmadı. Bu füze 1.800 kilograma kadar savaş başlığı taşıyabiliyor. 2017'de tanıtılmış olmasına rağmen bugüne kadar herhangi bir askeri operasyonda kullanıldığına dair bir kayıt yok.

Bir Hürremşehr füzesi ne yapabilir?

Araştırmacı Tal Inbar, bir Hürremşehr'in bir ana yolu ya da kentsel alanı vurması halinde, caddenin her iki tarafındaki tüm bina bloklarını dümdüz edebileceğini söylüyor. İran'ın bu füzelerden sadece sınırlı sayıda sahip olduğu ifade edilse de Kadir ve İmad gibi binlerce eski model füzeye sahip.

İran'ın kaç balistik füzesi var?

Tahminler değişkenlik gösteriyor. İsrail askeri kaynaklarına göre İran bu savaşa yaklaşık 3.000 balistik füzeyle başladı.

Füzelerden 200'ünü fırlattıktan ve bazılarını İsrail hava saldırılarında kaybettikten sonra bu sayının 2.000'e düştüğü tahmin ediliyor.

Kalisky, İran'ın sadece son bir günde yaklaşık 100 füze ateşlediğini ve bunun da günde 100 füze hızını üç haftaya kadar sürdürebileceğini gösterdiğini ekliyor.

Programın maliyeti ne kadar?

Kesin rakamlar bilinmiyor ama balistik füzelerin maliyeti pek düşük sayılmaz. Inbar standart bir füzenin yaklaşık 1 milyon dolara mal olduğunu tahmin ediyor. Hürremşehr gibi bir füze çok daha pahalıya mal olur, ancak İran'ın füze üretimi devlet tarafından yürütülüyor ve Devrim Muhafızları tarafından yönetiliyor, bu da üretim ve işçilik maliyetlerini düşürüyor.

İran'ın füze programı başlangıçta Kuzey Kore tasarımları üzerine inşa edilmişti. İki ülkenin sistemleri son yıllarda farklılaşmış olsa da İran'ın Şahab-3 gibi birçok füzesi, kendileri de Sovyet dönemi Scud füzelerine dayanan Kuzey Kore modellerinden uyarlanmıştır. Hürremşehr'in de farklı bir Kuzey Kore platformundan türetildiğine inanılıyor.

İsrail buna nasıl karşı koymaya çalışıyor?

İsrail hem insanlı hem de insansız hava saldırılarıyla İran'ın balistik füze altyapısını hedef alıyor. Ayrıca savaşın ilk günlerinde fırlatma alanlarını orta menzilli füzelerle vurmak için İran içindeki Mossad bağlantılı hücrelere güvendiği bildirildi. İsrail saldırıları Şiraz ve Kirmanşah'taki yerler de dahil olmak üzere füze üslerini, fırlatma rampalarını, fabrikaları ve üretim alanlarını vurdu.

İsrail İran'ın füze programını ortadan kaldırabilir mi?

Inbar bu konuda kuşkulu. İsrail İran'ın tüm fırlatma rampalarını, depolarını ve füze fabrikalarını yok etse bile İran hammaddeye, teknik bilgiye ve uzun vadeli stratejik bilgiye erişimi olan büyük bir sanayi devleti olmaya devam ediyor.

Bu durumu, füze stoklarının ancak tam bir rejim değişikliğinden sonra dağıtıldığı 2003'teki Irak'la karşılaştırıyor. Bu olmadan, İran'ın füze programını silme iddialarının “aşırı iyimser” olduğunu söylüyor.

Kaynak: Mepa News