İran'ın İsrail'e füze saldırıları kaç dolara mal oldu

İran'ın Füze Saldırıları 12 Günlük Savaşta Milyarlarca Dolara Mal Oldu

İran'ın İsrail'le 12 gün süren savaşı, ülkeye petrol geliri kaybı, füze fonları ve altyapı hasarı nedeniyle milyarlarca dolara mal oldu.

Savaş sırasında petrol ihracatı yüzde 94 oranında düştü ve İran'a 1,4 milyar dolar gelir kaybı yaşattı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun 591 balistik füze ateşlediği ve bunun maliyetinin 4,7 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. İsrail saldırıları ise nükleer tesislere zarar verdi ve yüzlerce binayı yıktı.

Parlamento Ekonomi Komisyonu üyesi Hüseyin Samsami, "Ateşkesi kabul etmemizin sebebi sadece düşmana kıyasla askeri açıdan zayıf olmamız değil, ekonomimizin de kesin bir mücadele için gereken dayanıklılığa sahip olmamasıdır" dedi.

"Bu ekonominin böyle savaşlara girecek yapısı yok" diye ekledi.

İran, 13 Haziran'da gerginliğin başlamasından önce günlük yaklaşık 1,7 milyon varil petrol ihraç ediyordu ve bunların çoğunu gayri resmi olarak indirimli fiyatlarla Çin'e satıyordu.

İsrail'in hava saldırılarının başlamasıyla birlikte ihracat günlük 102 bin varile kadar düştü.

%94'lük düşüş İran'a günlük yaklaşık 119,9 milyon dolarlık gelir kaybına mal oldu. Petrol gelirleri hükümet bütçesinin omurgasını oluşturduğundan, kayıplar keskin bir şekilde artan bütçe açıkları ve yüksek enflasyon anlamına geliyor.

İran'ın çatışma sırasında İsrail ve Katar'a tahmini 591 balistik füze ve 100'den fazla saldırı uçağı ateşlediği belirtiliyor.

İran'ın en ucuz füzelerinden Emad'ın fırlatılma maliyeti yaklaşık 250 bin dolar iken, en pahalı Hürremşehr füzelerinin maliyeti ise yaklaşık 8 milyon dolar.

ABD saldırıları üç İran nükleer tesisini vurdu - Natanz, Fordow ve Isfahan. Devlet medyası Fordow'da yalnızca "giriş ve çıkış" hasarı olduğunu iddia ederken, Başkan Donald Trump Fordow'un tamamen yok edildiğini söylüyor.

Bazı kaynaklar İran'ın tüm zenginleştirme programının uzun yıllar boyunca 2-3 trilyon dolara mal olduğunu tahmin ediyor. Eğer imha iddiaları doğruysa, bu yatırımın büyük bir kısmı kaybolmuş demektir.

İsrail saldırıları askeri tesisler, havaalanları, komuta merkezleri ve rafineriler gibi sivil altyapılar da dahil olmak üzere hayati öneme sahip altyapıları hedef aldı.

Tahran valisi, sadece başkentte 120 konutun tamamen yıkıldığını, 500'den fazla konutun ise ciddi hasar gördüğünü bildirdi.

İran, savaştan önce bile 500 milyar dolardan fazla yatırım gerektiren önemli bir altyapı kriziyle karşı karşıyaydı.

Saldırılar bu durumu daha da kötüleştirdi; yeniden inşa maliyetleri önemli miktarda sermaye gerektiriyor ve bu da kaynakların diğer kalkınma projelerinden uzaklaştırılmasına neden oluyor.

Veri analitiği firması Statista, NetBlocks verilerine dayanarak, İran'da bir günlük internet kesintisinin maliyetinin yaklaşık 61 milyon dolar olduğunu tahmin ediyor.

Savaş sırasında bir haftalık internet kesintisinin yol açtığı ekonomik kayıplar 400 milyon doları aştı.

"Predatory Sparrow" isimli hacker grubunun Sepah ve Pasargad bankalarına düzenlediği siber saldırılar, veri kurtarma çalışmalarının ağır maliyetlere yol açtığını ortaya koydu.

Daha da önemlisi, bilgisayar korsanları İran'ın en büyük dijital para borsası Nobitex'i hackleyerek borsanın kendi itirafına göre 90 milyar dolardan fazla kişinin parasını çaldılar.

Savaş, parlamento araştırmalarının normal şartlarda yaklaşık 30 milyon İranlının günlük kalori ihtiyacını karşılayamadığını gösterdiği bir ülkede mevcut gıda güvensizliğini daha da kötüleştirdi.

Çatışmanın başlarında, market raflarında yiyecek sıkıntısı baş göstermiş, fırınlarda uzun ekmek kuyrukları ve un sıkıntısı baş göstermişti.

Tarım Bakanlığı ise fırınlara yönelik un kotasını iki katına çıkararak, ihracatı durdurup ithalatı artırarak hükümete ek maliyetler çıkardı.

Ekonomi raporları, hükümetin derin bütçe açığı krizi nedeniyle Devrim Muhafızları ve askeri harcamaların ciddi şekilde arttığını gösteriyor.