Ekonomi
  • 30.1.2003 02:20

İŞÇİ VE MEMUR, 12 YILDA DEVLETE 15.4 MİLYAR DOLAR KAYNAK SAĞLADI

Ankara Ticaret Odası’nın raporuna göre, çalışanlar yıllardır IMF gibi devlete kredi açtı. Çalışanlar 1988 yılından bu yana devlete 15,4 milyar dolar tutarında kaynak sağlarken, devlet anapara ve nema geri ödemesi olarak çalışanına 9,8 milyar dolar iadede bulundu. Çalışanların halen devletten 5,6 milyar dolar alacağı var. Ankara Ticaret Odası (ATO), çalışanların, nema kesintileri aracılığıyla devleti yıllardır Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi fonladığını bildirdi. ATO’nun hazırladığı “Nema Raporu”nun sonuçlarına göre, çalışanlar 1988 yılından bu yana devlete 15,4 milyar dolar tutarında kaynak sağladı. Raporda, 1988 yılından bu yana yapılan nema kesintilerinin, 2002 yılı fiyatlarıyla 25,3 katrilyon liraya ulaştığı, bunun 12,7 katrilyonunun çalışana anapara ve nema olarak ödendiği belirtildi. Yapılan hesaplamalar, yıl bazında gerçekleştirilen kesintilerin toplamının, yıllık ortalama dolar değeri üzerinden ulaştığı rakamın, IMF ile yapılan son stand-by düzenlemesi ile Türkiye’ye verdiğinden daha fazla krediyi, çalışanların devlete açtığını ortaya koydu. Buna göre çalışanlar “zorunlu tasarruf” adı altında devlete 15,4 milyar dolar sağladı. Devlet ise emeklilik ve diğer hak edişlerle, anapara ve nema geri ödemesi olarak, çalışanına 9,8 milyar dolar iadede bulundu. Buna göre, çalışanların halen devletten 5,6 milyar dolar alacağı bulunuyor. Raporda, nemalarda biriken paranın Hazine’yi zorlayan boyutlara ulaşması nedeniyle, 2000 yılı Mayıs sonunda kesintileri durduran devletin, daha önceki yıllarda “sudan ucuz” kredi olarak kullandığı nemaları, gelen yoğun tepkiler üzerine, son yıllarda Hazine bonoları ve devlet iç borçlanma tahvillerinde değerlendirmeye başladığına dikkat çekildi. Böylece çalışanlara son yıllarda daha fazla getiri sağlandığı vurgulanan raporda, buna rağmen nema kesintilerinin başından itibaren “Zorunlu Tasarruf Hesabı”nda değil, dolar, altın ve Hazine Bonosu’nda değerlendirilmiş olması halinde çalışanların daha yüksek gelir elde edeceğine dikkat çekildi. Erken emeklilik önerisi Rapora göre, geçen yıl sonunda emekli olan orta dereceli bir memurun devletten aldığı anapara ve nema ödemeleri toplamı 8 milyar 24 milyon lirada kalıyor. Oysa, aynı vatandaş, devlete verdiği parayı, dolarda değerlendirmiş olsa parasını 11,3 milyar liraya, dolar cinsinden faizde değerlendirse 13,8 milyar lira, altında değerlendirmesi halinde de 11,4 milyar liraya yakın bir getiri sağlayacaktı. Yine nemaların kesintilerin başlatıldığı tarihten itibaren, Hazine Bonosu’na yönlendirmiş olması halinde de bu paranın 84 milyar lira gibi önemli bir rakama ulaşacağı hesaplandı. Raporu değerlendiren ATO Başkanı Sinan Aygün, Zorunlu Tasarruf Fonu’nun çıkış amacının, “çalışana tasarruf yaratmak değil, devlete kaynak sağlamak olduğunu” belirterek, “Bu bir iç borçlanmadır. Devlet iç borç geri ödemelerinde bankalara gösterdiği sadakati, vatandaşından da esirgememelidir. Devlet, IMF’den de dış borç alıyor. Bu borcu ödemeyeyim diyor mu?” diye sordu. Aygün, kaynak sorununun ise her 2 milyar liraya bir yıl denk gelecek şekilde erken emeklilik hakkı sağlanması veya kârlı işletmelerin özelleştirilmesinde çalışanlara hisse verilmesi yöntemleriyle çözümlenebileceğine dikkat çekti. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:14

İLGİLİ HABERLER