İsrail'de depresyon, travma ve bağımlılık patladı

Gazze'ye uygulanan soykırım nedeniyle dışlanan İsrail toplumu ruhsal çöküşe doğru ilerliyor. Ülke, iki milyon kişinin desteğe ihtiyaç duyduğu, bağımlılığın hızla arttığı ve toplumun ruhsal çöküşe sürüklendiği benzeri görülmemiş bir "ruh sağlığı tsunamisi" ile karşı karşıya. Uzmanlar, depresyon ve kaygı vakalarının patladığını belirtti.

İsrail basını Yedioth Ahronoth’a göre İsrail, iki milyon kişinin desteğe ihtiyaç duyduğu, bağımlılık oranlarının hızla arttığı ve aile–toplum yapılarının çözüldüğü bir "ruh sağlığı tsunamisi" ile karşı karşıya.

Yayımlanan kapsamlı haberde ruh sağlığı uzmanları, 7 Ekim 2023’ten bu yana destek talebinde keskin bir artış yaşandığını bildirerek alarm verdi. Bu süreçte terapist ve destek hizmetleri ciddi şekilde yetersiz kalırken, uzmanlar durumun felakete dönüşebileceği uyarısında bulunuyor.

Geçen hafta sekiz büyük ruh sağlığı örgütü hükümete acil çağrı yaptı ve ülkedeki tabloyu "derinliği ve kapsamı bakımından benzeri görülmemiş bir ruhsal hastalık patlaması" olarak niteledi.

"TOPLUMSAL RUH SAĞLIĞI ÇÖKÜYOR"

Koalisyon, İsrail toplumunda yaygın psikolojik sıkıntı belirtileri bulunduğunu ve uzun süren çatışma döneminin birçok kişiyi depresyon, kaygı, yoğun düşünceler ve tükenmişlikle baş başa bıraktığını belirtiyor. Aileler ve topluluklar ağır etkileniyor; uzmanlar krizin henüz zirveye ulaşmadığını, gelecek nesilleri etkileyecek derin ve uzun süreli kolektif travma yaşandığını söylüyor.

"ŞOK EDİCİ" VERİLER

Yedioth Ahronoth’un aktardığı verilere göre:

- 2024’te depresyon ve kaygı tanıları, 2013’ün iki katına çıktı.

- PTSD tanıları, Ekim 2023’ten 2024 sonuna kadar her ay yüzde 70 arttı; 23.600 yeni vaka eklendi.

- İsraillilerin neredeyse yarısı kalıcı yas belirtileri gösteriyor.

- Psikolojik destek hatlarına gelen aramalar altı kat arttı.

- Psikiyatrik ilaç kullanımı iki katına çıktı.

- Savaş döneminde uyku bozuklukları yüzde 19 yükseldi.

Clalit ve Myers-JDC-Brookdale Enstitüsü’nün araştırmasına göre, 7 Ekim saldırılarından etkilenenlerin yüzde 50’si hala toparlanamadı, genel toplumda her beş kişiden biri ciddi işlev kaybı yaşıyor.

Sağlık Bakanlığı verileri, terapi seanslarında yüzde 25 artış olduğunu; kısa süreli psikoterapi başvurularının ise 2022’de 3 bin 500 iken 2024’te 20 bine çıkarak yüzde 471 arttığını gösteriyor.

Haifa Üniversitesi’nden Prof. Merav Roth, kliniklerde depresyon, kaygı, bağımlılık, evlilik sorunları ve çocuklarda gerileme davranışlarında keskin artış görüldüğünü belirtiyor.

2018’de her 10 kişiden biri bağımlılık riski taşırken, bugün bu oran her 4 kişiden biri.

HÜKÜMETİN CEVABI

İsrail Psikiyatri Derneği Başkanı Dr. Marina Kupchik, ülkenin psikolojik rehabilitasyonu için acil yatırım gerektiğini vurguluyor:

Bugün yatırım yapmazsak, iki–üç yıl içinde iş gücü kaybı, aile ve toplum istikrarının bozulması gibi çok daha ağır bedeller ödeyeceğiz.

Sağlık Bakanlığı 1,7 milyar şekel (517 milyon dolar) bütçeli bir "ulusal kurtarma planı" açıkladı.

Planda psikolog sayısının iki katına çıkarılması, maaşların iyileştirilmesi, psikiyatri servislerinin yenilenmesi ve ev-bazlı hizmetlerin genişletilmesi yer alıyor.

Ancak kıdemli klinisyenler reformların çok daha kapsamlı olması gerektiğini söylüyor.

İsrail Psikologlar Birliği Başkanı Yoram Shliar, üç aylık eğitim alan stajyer "ruh sağlığı asistanlarına" aşırı yüklenilmesini eleştiriyor.