İsrail'in uzay aracı aya inemeden düştü
İsrail'de kar amacı gütmeyen SpaceIL adlı organizasyonun İsrail hükümetinin sahibi olduğu Israel Areospace Industries şirketiyle birlikte Ay'a yolladığı Beresheet aracının inişi başarısızlıkla sonuçlandı.
Aracın inişi sırasında yaşanan teknik sorunlar nedeniyle inişin planlandığı şekilde yumuşak gerçekleşmediği, aracın ay yüzeyine çarptığı açıklandı.
Adı Yaratılış anlamına gelen aracın Ay'da fotoğraflar çekmesi ve deneyler yapması planlanıyordu.
Bugüne kadar Ay'a araç indirmeyi başaranlar yalnızca Sovyetler Birliği, Rusya, ABD ve Çin hükümetlerine bağlı uzay ajansları olmuştu.
Maliyeti 100 milyon dolar olan misyonun geleceklerdeki düşük maliyetli Ay keşiflerinin önünü açması hedefleniyordu.
Uzun yolculuk
Uzayın boyutları düşünüldüğünde Ay dünyaya neredeyse bir adım kadar yakın. Bugüne kadar gerçekleşen uzay yolculuklarında Ay'a ulaşmak yalnızca birkaç gün sürüyordu.
Fakat Beresheet'in hedefine varması aylar sürdü.
Bunun nedeni, Dünya'nın etrafında pek çok dönüş yaparak zamanla dünyadan uzaklaşması ve Ay'ın yörüngesine girmesiydi.
Uzay aracı, Dünya ile Ay arasındaki 380 bin kilometrelik uzaklığın 15 katını kat etti.
Bunun esas amacı maliyeti düşürmekti.
Beresheet tek başına bir roketin üzerinde düz bir doğrultuda Ay'a seyahat etmektense çok sayıda başka uyduyla birlikte SpaceX Falcon 9 roketiyle dünyadan ayrıldı.
Roketi paylaşmak maliyeti azaltsa da hedefe varmak için yapılması gereken manevra sayısını artırdı.
İsrail aracını için en zor görevlerden biri Ay'a yumuşak bir şekilde inmekti.
Bunun İngiltere'deki Nammo şirketi tarafından geliştirilen bir motorla yapılması planlanıyordu.
Leros motoru hem aracı Ay'a kadar götürdü, hem de yumuşak iniş görevini üstlendi.
1,5 metre yüksekliğindeki uzay aracının Ay'a yaklaşırken hızını ani bir şekilde azaltması gerekiyordu.
Nammo'nun kıdemli itki mühendisi Rob Westcott, "Bu tür bir motoru daha önce böylesi bir görev için hiç kullanmadık" demiş ve motorun yapması gerekeni şöyle anlatmıştı:
"En büyük zorluk motorun çalışıp çok ısınması, ardından kısa bir süreliğine kapatılması, ısı termal kütlede bulunmaya devam ederken çok hassas bir şekilde tekrar çalıştırılarak Ay'a yumuşak bir şekilde inişi sağlaması gerekiyor."
Bu sürecin 20 dakika sürmesi bekleniyordu.
Yapılması gereken tüm komutlar araca yüklenmişti ve bu yüzden görev kontrol odası yalnızca aracı izlemekle yetiniyordu.
