İsrail'in zenginleri paralarını yurtdışına kaçırıyor

İsrail'in zenginleri paralarını yurtdışına kaçırmak için yarışıyor. 

"Şok edici" rakamlar, işgalin ekonomisine yönelik tehdidi ortaya koyuyor.

İsrail hükümetinin resmi kurumları, İsraillilerin daha önce görülmemiş sayılarda yurtdışına göç ettiğine, paralarını ve birikimlerini de beraberlerinde götürüp, bunları İsrail dışında para yatırma ve çekme yoluyla harcadıklarına ilişkin endişe verici verileri açıkladı. İsrail'den yurtdışına yapılan para transferlerinin sayısı yüzde 50 arttı.

Hükümet yetkilileri bu göçü, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşına , hukuk darbesine ve hükümetin üst düzey devlet yetkililerini görevden almasına bağladılar ve bunlar, yurtdışına yatırım için sermaye kaçışında önemli bir artışa yol açtı; bu oran, 7 Ekim 2023 saldırılarından bu yana %62'ye yükseldi.

Bu raporda, İsrail ekonomisi için endişe verici bu rakamların ayrıntılarını, İsraillilerin yurtdışına transfer ettikleri paranın değerini, İsraillileri milyarlarca doları yurtdışına transfer etmeye iten nedenleri ve bu paraların İsrail'den yurtdışına transferinden hangi ülkelerin faydalandığını inceleyeceğiz.

Milyarlarca doların kaçması İsrail'i endişelendiriyor.

İsrailliler 2023'ün üçüncü çeyreğinde 2,18 milyar dolar harcadı, 2024'ün birinci çeyreğinde 3,19 milyar dolar harcadı, ikinci çeyrekte ise harcama 3,51 milyar dolara yükseldi. Başka bir deyişle, altı ayda İsrail'den 7 milyar dolar kaçakçılık yapıldı; bu, önceki üç yılda kaçırılan miktarın iki katı.

İsrail özel sektörünün yurt dışındaki varlıkları da 20,5 milyar dolar arttı; bunun 855 milyon doları uzun vadeli yatırımlarda tutulurken, İsrail'in yurt dışındaki mevduatları 7,76 milyar dolar artarak 18 milyar dolara çıktı.

Yurt dışında yaşayan İsrailli milyonerlerin sayısı 1.700'e ulaşırken, İsrailli milyonerlerin büyüme hızı önemli ölçüde azaldı . İsrail resmi kaynaklarının açıkladığı verilere göre, 2023'te yüzde 45'e yaklaşan oran, 2024'te yüzde 25'e düştü.

İsrailliler, sermaye kaçışının ekonomileri üzerinde geniş kapsamlı sonuçlar doğuracağından, en kötü senaryoda ekonominin çökmesine, en az kötü senaryoda ise yıkıcı bir krize yol açacağından endişe ediyorlar. Bu durum ülkenin geleceğine olan güvenin kaybolmasına ve yatırımcıları yurtdışına yönelmeye itecektir.

Nitekim yıllık Servet Göçü Raporu, İsrail'e göç eden varlıklı bireylerin sayısında önemli bir düşüş olduğunu ortaya koydu; İsrail, on yıldır ilk kez kapitalistlerin göç ettiği cazip bir ülke olarak ilk on ülke arasına girdi.

İsrail bankaları , sermaye kaçışından dolayı sıkıntı yaşadıklarını kabul ediyor ve her gün mali durumları konusunda endişe duyan İsraillilerden yüzlerce telefon alıyorlar. Borsada düşüş, bütçe açığı ve beklenen vergi artışları endişeleri var.

İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşı İsraillilerin yurtdışına göç etmesine neden oldu/Reuters

Nitekim kaygılı İsraillilerin endişeleri, hükümetin açığını kapatmak için varlıkların millileştirilmesi gibi uç senaryolara kadar uzanıyor. İsrail Merkez Bankası, İsrail'in yurt dışındaki yatırımlarında 200 milyar şekel (yaklaşık 53 milyar dolar) artış öngörüyor.

Rakamlar , 2013-2022 yılları arasında 10 bin 500 milyonerin İsrail'e göç ettiğini ortaya koyuyor . Ancak devam eden savaş radikal, olumsuz bir değişime yol açtı. 2022 yılında 1.100 varlıklı kişinin göç ettiği görülürken, bu sayı 2023 ve 2024 yıllarında her yıl en fazla 200 kişi azalarak devam etti.

İsraillilerin uzun vadeli tasarruflarının ABD endeksine yatırılma oranı, üç yıl içinde İsrailli bireylerin toplam uzun vadeli finansal varlıklarının %1'inden %8'ine yükseldi. Bu, İsrail için tehlikeli ve olumsuz bir değişimdir.