İşte Netanyahu'yu tutuklayacağını açıklayan ülkeler

75 yıldır dokunulmazlık zırhı altında Filistin’de her zulmü yapan İsrail, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Netanyahu hakkındaki yakalama kararıyla şokta. Sadece üst düzey isimler değil işgal ordusunda görevli çifte vatandaş askerleri de tutuklanma korkusu içinde. UCM’ye üye ülkeler ise ardı ardına “Netanyahu gelirse tutuklarız” açıklaması yapıyor. Türkiye’nin de aralarında olduğu 20 kadar ülke UCM’ye destek açıklaması yaptı. Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kanada, Belçika, Cezayir, Güney Afrika gibi birçok ülke karara uyacaklarını ilan etti. İsrail’in Avrupa’daki en büyük destekçisi Almanya bile “kararı inceleyeceğini” ifade etti. Gazze’de soykırıma katılan işgal ordusunda panik var. 7 Ekim 2023’ten sonra özellikle Batılı ülkelerden çifte vatandaş 21 bin 891 kişi savaşmak için Gazze’ye gelmişti. O askerler şimdi kararın kendileri için emsal olmasından endişe ediyor. 2. Dünya Savaşı’nın ardından Nazi askerleri dünyanın çeşitli ülkelerinde yargılanmıştı.

Netanyahu'yu hangi ülkeler tutuklayacak ve ICC'nin tutuklama kararının ardından hangi ülkeler sığınma hakkı tanıyacak?

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 26 Şubat'ta Tel Aviv'de, geçen hafta İsviçre'deki Bern'deki bir ikametgahta gözetleme ekipmanı kurmaya çalışırken suçüstü yakalanan beş İsrail gizli servis ajanının tutuklanmasıyla ilgili gazetecilerin sorularını yanıtlıyor. Bir ajan tutuklandı ve İsviçre yetkilileri diğer dördü için tutuklama emri çıkardı. AFP 

ALBAWABA - İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas askeri komutanı Muhammed Deif için yakın zamanda verilen ICC tutuklama emirleri küresel bir öfkeye yol açtı. Diğer hükümetler mahkemeyle iş birliği yapma sözü vermesine rağmen Macaristan, Netanyahu'yu açıkça ziyarete davet etti.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Perşembe günü üç kişiyi savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla suçladı.

ICC İrlanda Emirlerine Küresel Tepkiler
İrlanda Başbakanı Simon Harris, Netanyahu'nun içeri girmesi halinde tutuklanacağını söyledi. Harris, RTÉ'ye "Uluslararası mahkemeleri tamamen destekliyoruz ve tutuklama emirlerine uyuyoruz." dedi.

Slovenya
Slovenya Haber Ajansı, Başbakan Robert Golob'un, Slovenya'nın ICC kararına tam olarak uyduğunu bildirdiğini bildirdi.

Macaristan
Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, ICC kararını kınanacak olarak nitelendirdi. Devlet radyosuna, "Bu karara itiraz edeceğiz. Netanyahu, ICC emrinin geçerli olmayacağından emin olabileceğim Macaristan'a davet edilecek." dedi.

İtalya
İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto, ICC kararının hatalı olduğunu, ancak İtalya'nın Netanyahu gelirse tutuklamak zorunda kalacağını söyledi. Crosetto, "Mahkemeyle aynı fikirde değiliz, ancak uluslararası hukuk uymamızı gerektiriyor" diye ekledi.

Amerika

ABD Başkanı Joe Biden, ICC'nin kararını "utanmazca" olarak niteledi ve "İsrail ile Hamas arasında eşdeğerlik olmadığını" vurguladı. Biden, İsrail'i savunacağına söz verdi.

Kanada
Başbakanı Justin Trudeau, Kanada'nın uluslararası mahkeme kararlarına bağlı kalacağını yineledi.

Fransa
Dışişleri Bakanlığı, ICC'nin Roma Statüsü'nün bağımsızlığına desteğini vurguladı ve tutuklama emirlerinin yargılama değil, suçlamaları resmileştirme amaçlı olduğunu belirtti.

Hollanda Dışişleri Bakanı Kasper Veldkamp, ​​ICC kararının ardından ülkesinin tutuklama emirlerini uygulamaya hazır olduğunu belirterek İsrail ziyaretini iptal etti.

İsviçre
İsviçre yetkilileri, Netanyahu ve Gallant'ı girişte tutuklamaları gerektiğini doğruladı. İsviçre Dışişleri Bakanlığı, ICC'nin bağımsızlığını yeniden teyit etti.

Kıbrıs
Kıbrıs yetkilileri, konuyu incelediklerini ancak ICC'nin bulgularını bağlayıcı olarak kabul ettiklerini söyledi.

Çin
Dışişleri Bakanlığı, UCM'yi tarafsız ve yasal davranmaya çağırdı.

İran
Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, ICC'nin kararını "Siyonist rejime siyasi bir ölüm darbesi" olarak nitelendirerek, İsrailli yetkililerin dünya çapında yalnızlaştırıldığını söyledi.

Senatör Bernie Sanders
ABD Senatörü Bernie Sanders, hesap verebilirliği vurgulayarak ICC kararını destekledi. "Uluslararası hukuk korunmazsa, barbarlığa düşme riskimiz var."

Hamas yetkilisi İzzet el-Rişk, ICC'nin kararını "adalet ve insanlık adına bir zafer" olarak övdü. Tüm ülkeleri Netanyahu ve Gallant'ın yargılanması için yardım etmeye çağıran Rişk, ABD'yi onları koruduğu için savaş suçu işlemekle suçladı.

ICC'nin tutuklama emirleri, devletlerin görevdeki İsrail başbakanıyla ilgili nadir bir senaryoyu nasıl ele alacaklarını tartışmalarına yol açarken, diplomatik ilişkileri gerdi.

75 yıldır işgal altındaki Filistin topraklarında Batılı ülkelerden devşirdiği dokunulmazlık kalkanıyla her türlü katliam ve etnik temizlik politikasını uygulayan terör devleti büyük panik yaşıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)'nin önceki akşam aldığı tarihi kararla, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında 'savaş suçları' nedeniyle yakalama emri çıkarması, terör devletinin dokunulmazlığına son verdi. Karar, savaş suçlarının merkezindeki İsrail ordusunda paniğe sebep oldu. Gazze’de soykırım yapan işgalci güçte görevli subaylar ve askerler kararın emsal niteliği taşıması ve kendileri aleyhinde de tutuklama emri çıkarılmasından endişe duymaya başladı. Haaretz gazetesinin haberine göre artık dokunulmaz olmadıklarını gören soykırımcı askerlerin orduyu bırakmayı düşündüklerini ve yargılanma korkusu yaşadıklarını belirtti.

ÇİFTE VATANDAŞLAR YARGILANABİLİR

Gazze'de soykırımın başladığı 7 Ekim 2023 sonrası dünyanın dört bir yanından çifte vatandaşlık taşıyan Yahudiler işgalci güce katılarak soykırımda rol aldı. İsrail ordusu, çifte vatandaşlığa sahip 21 bin 891 askerin Gazze'deki operasyonlara katıldığını duyurmuştu. Bu kişilerin başta ABD olmak üzere Batılı uluslararası şirketlerde çalıştıkları da tespit edilmişti. UCM kararıyla soykırıma aktif katılan çifte vatandaşlıkları olan askerlerin yargılanabilmesi için yasal zemini oluşturduğu da değerlendiriliyor. Batılı ülkelerde farklı şirketlerde çalışan askerler hakkında soruşturma açabilir ya da soykırımda payı olan kişileri vatandaşlıktan çıkarabilir.

NAZİLERLE BENZER SÜREÇ

Bilindiği üzere 2. Dünya Savaşı sonrasında birçok Nazi askeri soykırımdaki rolleri nedeniyle dünyanın birçok ülkesinde yakalanarak yargılanmıştı. Alman Nazi ordusunda görev alan kişiler yaşları ne olursa olsun haklarındaki yakalama kararları sonucu takip edilerek, kaçtıkları ülkelerde yakalanmış ve ağır hapis cezalarına çarptırılmışlardı. Nazilere benzer şekilde soykırımcı İsrail askerleri için de UCM kararı emsal alınarak aynı zamanda vatandaşı oldukları Batılı ülkelerde benzer ceza davalarının açılabileceği kaydediliyor.

SİLAH AMBARGOSU İÇİN GÜÇLÜ ZEMİN

UCM’nin tüm baskılara rağmen aldığı karar sonrası gözler, aksiyon almamak adına muğlaklıkların arkasına sığınan Batı’ya çevrildi. Söz konusu karar ile İsrail’in savaş suçları işlediğine dair kanı hukuki bir temele otururken, şimdiye kadar İsrail'e karşı daha ılımlı önlemlerle yetinen Batılı ülkeler silah ambargosu uygulamak için somut bir gerekçeye sahip. Kasım ayının başında Türkiye'nin öncülüğünde 52 ülke ile 2 uluslararası ve bölgesel kuruluş, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden (BMGK), İsrail'e silah ve mühimmat sevkıyatının durdurulması için tedbir isteminde bulundu.

GÖSTERMELİK DAVA HAZIRLIĞINDA

Soykırım suçuna ortak olmaktan çekinen Batılı ülkelerin, UCM kararı sonrası silah ambargosu uygulamaya yanaşabileceği öngörülüyor. Öte yandan İsrail Savunma Bakanlığı yetkilileri de söz konusu tehlikeye karşı göstermelik davalar açmaya hazırlanıyor. Bu çerçevede, işgalci güç, orduda görev alan askerlerin yabancı ülkelerde tutuklanmaları ihtimalinin önüne geçmek için askeri savcılığın kararı incelediğini dile getirdi. Bu kapsamda Sde Teiman hapishanelerinde Filistin mahkumları taciz eden ve işkence yapan askerler hakkında soruşturma başlatıldığı belirtildi. Yine Gazze'de Filistin Üniversitesi'ne ait bir binanın havaya uçurulması ve Gazze Şeridi'nde ordu yönetmelikleri ve savaş yasaları ihlal edilerek sivillerin öldürüldüğü bazı özel vakalarla ilgili de soruşturma başlatıldı. Hem uluslararası mahkemelerin İsrail’in en üst mercîlerine yönelik karar alması, hem de yerel askeri savcılığın soruşturmaları sıklaştırması ordu içinde büyük paniğe neden oldu.

7 MADDEDEN SUÇLANIYOR

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), yakalama kararı verdiği Netanyahu’nun insanlığa karşı işlediği suçlar için 7 madde saydı. Yapılan suçlamalar ise şu şekilde: “Nüfusu açlığa terk etmek, kasıtlı olarak sivil nüfusu hedef almak, insani yardıma izin vermemek, sivil nüfusu yaşam ve sağlık gibi temel haklarından mahrum etmek, kitleleri ve bireyleri bir gruba mensup olmalarından ötürü hedef almak, nüfusu en temel ihtiyaçlarından (ilaç, gıda, su) mahrum etmek, sağlık tesislerini ve sağlık personelini hedef almak.”

Biden

Biden da tutuklansın

UCM kararı dünya genelinde olumlu karşılanırken ABD’de soykırım karşıtı aktivistler, kararın yeterli olmadığını ve ABD Başkanı Joe Biden ve yardımcısı Kamala Harris’in de tutuklanması gerektiğini savundu. Uzun yıllardır New York'ta siyasi organizatörlük yapan Abdulla Akl, Middle East Eye’a verdiği demeçte, "Netanyahu kadar suç ortağı olan, Biden, Kamala Harris, Antony Blinken ve diğerleri için tutuklama kararı neden çıkarılmadı” sorusunu yöneltti. Ayrımcılık Karşıtı Komitesi'nden Abed Ayoub da yaptığı açıklamada, "Biden yönetimi İsrail'e karşı suç ortaklığı soykırımı körükledi ve uluslararası normları ihlal etti" dedi.

Destek çığ gibi büyüyor

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant için çıkardığı tutuklama kararlarına 16 ülke destek verdiğini duyurdu. Emrin, “Bir yargılama değil, bir suçlamanın resmileştirilmesi” olduğunu belirten Fransa, tutuklama kararına uyacağını açıkladı. Bunlar dışında Türkiye, Güney Afrika, Cezayir, Slovenya, Litvanya, Estonya, Kanada, İsveç, İsviçre, Avusturya, Belçika, Hollanda, Kolombiya, İrlanda, İtalya ve İspanya karara uyacağını duyurdu.

Macaristan’dan skandal davet

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında çıkardığı yakalama emri sonrası Macaristan Başbakanı Viktor Orban, skandal bir açıklama yaptı. Orban, Netanyahu'yu ülkesine davet edeceğini ve tutuklama kararına uyulmayacağını garanti edeceğini söyledi. Netanyahu ise Orban'a, gösterdiği “ahlaki netlik” için teşekkür etti.

Netanyahu panikledi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, UCM’nin kendisi ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emri hakkında açıklama yaptı. Netanyahu, olayı “kara bir gün” olarak nitelendirerek, “Bu, tek bir amacı olan antisemitik bir önlemdir” ifadelerini kullandı.

Siyonazilere nazi desteği

Almanya Federal Hükümet Sözcülüğü, Berlin'in UCM'nin tutuklama kararlarını 'dikkatlice inceleyeceğini' ancak Almanya'ya ziyaret planlanana kadar 'başka adım atmayacağını' ifade etti. Sözcü, Alman hükümetinin İsrail'e silah sevkiyatı konusundaki tutumunun değişmediğini de açıkladı.

Lahey işgali yasası

Hollanda'nın Lahey şehrinde bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kararı, ABD'nin 2002'de yürürlüğe soktuğu 'Lahey İşgali Yasası'nı tekrar gündeme getirdi. Dönemin Başkanı George W. Bush'ın imzaladığı yasaya göre, UCM adına alıkonulan herhangi bir ABD müttefiki askeri personelinin serbest bırakılmasını sağlamak için ABD, gerekli tüm araçları kullanma yetkisine sahip. Buna Hollanda'yı işgal de dahil.