Kürtler yandı.. Irak kendi petrolünü Türkiye’ye yollayacak

Kürt müzakereleri dururken Irak kendi boru hattını yeniden açmaya hazırlanıyor

On yıldır kapalı olan Kerkük-Ceyhan boru hattının yeniden açılması, Irak'ın Kürdistan bölgesinden gelen boru hattına rakip bir rota oluşturacak.

Iraklı bir petrol bakan yardımcısı Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Bağdat'ın ay sonuna kadar Türkiye'ye günde 350.000 varil petrol göndermesine olanak sağlayacak bir boru hattını onardığını söyledi; bu, yabancı petrol şirketlerini ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ni (KBY) kızdırabilecek bir adım olabilir.

On yıldır kapalı olan Kerkük-Ceyhan boru hattının yeniden açılması , Bağdat ile KBY arasında ihracatın yeniden başlatılmasına ilişkin görüşmelerin durması nedeniyle bir yıldır kapalı olan Kürdistan bölgesinden gelen bir boru hattına rakip bir rota oluşturacak.

Bağdat, Kürtler ile IKBY'nin boru hattını kullanan yabancı şirketler arasındaki üretim paylaşımı anlaşmalarını yasa dışı buluyor.

Bağdat'taki federal hükümet, petrol şirketlerinin petrollerini yeniden canlanan boru hattı üzerinden Türkiye'ye satmaları için kendisiyle pazarlık yapmasını isteyecek; bu da potansiyel olarak neredeyse tamamı petrol gelirine dayanan Kürtleri kızdıracak.

960 kilometrelik (600 mil) boru hattı üzerinden yapılan ihracat, İslam Devleti militanlarının tekrarlanan saldırıları sonrasında 2014 yılında durdurulmuştu. Bir zamanlar küresel arzın yaklaşık yüzde 0,5'ini karşılıyordu.

Irak'ın petrolden sorumlu bakan yardımcısı Basim Muhammed, "Onarım çalışmaları devam ediyor ve depolama tesisleriyle birlikte büyük bir ham petrol pompa istasyonu tamamlandı. Boru hattı büyük olasılıkla çalışır durumda olacak ve bu ay sonuna kadar akışları yeniden başlatmaya hazır olacak." dedi. 

Irak içindeki hasarlı bölümlerin onarılması ve önemli bir pompa istasyonunun tamamlanmasının, boru hattını tam kapasiteye geri getirme operasyonlarının ilk aşaması olacağını söyledi.

KBY'nin boru hattı, bir tahkim mahkemesinin, Bağdat'ın izni olmadan yarı özerk Kürt bölgesinden petrol ihracatını kolaylaştırarak 1973 tarihli bir anlaşmanın hükümlerini ihlal ettiğine karar vermesinin ardından 25 Mart 2023'te durdurulmuştu.

Türkiye, KBY ve federal hükümetin birbiriyle çelişen taleplerde bulunması nedeniyle, yeniden başlatılmasına yönelik müzakereler sekteye uğradı.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan iki Iraklı petrol yetkilisi ve hükümetin enerji danışmanı, Bağdat'ın, Kürtlerin federal hükümetin boru hattının bir kısmına sahip olan Rus petrol şirketi Rosneft'e varil başına 6 dolar geçiş ücreti ödemesi yönündeki talebine karşı çıktığını söyledi.

Görüşmeler hakkında bilgi alan Kürdistan bölgesi merkezli enerji danışmanı Bahjat Ahmed, "Irak petrol bakanlığı yetkilileri, Kürt müzakere ekibine, KBY ile Rosneft arasındaki anlaşmanın yasa dışı ve geçerli Irak yasalarının ihlali olduğunu düşündüklerini söylediler." dedi.

KBY sözcüsü yorum taleplerine yanıt vermedi.

Karşılıklı ihtiyaç

Kürtler ile Bağdat arasındaki gerginliğe rağmen iki tarafın birbirine ihtiyacı var. Kürt partileri Iraklı siyasetçilerin iktidara gelmesine yardımcı oldu ve Bağdat da Kürt memur ve savaşçıların maaşlarına katkıda bulundu.

KBY'nin ihracatları, KBY boru hattı üzerinden Kuzey Irak sınırındaki Fish-Habur'a akıyor; burada petrol Türkiye'ye giriyor ve Akdeniz kıyısındaki Ceyhan limanına pompalanıyor.

Devlet tarafından işletilen North Oil Company'den (NOC) üç kaynak, boru hattının Irak topraklarından geçen kısımlarını kontrol etmek için geçen hafta başında ham test pompalama işlemlerinin başladığını ve bazı bölümlerde sızıntı bulunduğunu söyledi.

Iraklı teknik NOC ekipleri, Kerkük'ten Selahaddin ve Musul vilayetleri üzerinden Türkiye sınırına kadar uzanan hasarlı bölümleri onarmak için onarım çalışmalarını hızlandırdı .

İki Iraklı petrol yetkilisi ve hükümetin enerji danışmanı, Bağdat ile Ankara arasında Irak-Türkiye petrol boru hattı (ITP) operasyonlarına ilişkin anlaşmanın 2010 yılında 15 yıl süreyle uzatıldığını ve 2025 ortasında sona ereceğini söyledi.

Hükümetin enerji danışmanı, eski boru hattındaki faaliyetlerin yeniden başlatılmasının ITP anlaşmasının uzatılmasına yönelik görüşmelerin bir parçası olarak görüşüleceğini söyledi.

( Reuters )