Adalet Bakanlığı, geçen yıl gündeme gelen Siyasi Partiler Kanunu''na ilişkin değişiklik çalışmalarını tamamladı. Genel ve ara seçimlerde siyasi partilere ön seçim yapma zorunluluğu getiren taslağın kısa sürede Bakanlar Kurulu''nda görüşülmesi ve ardından Meclis''e sevkedilmesi planlanıyor. Ancak hükümet, uzlaşmayla çıkarmayı düşündüğü yeni Siyasi Partiler Kanunu Tasarısı Meclis''te görüşülürken, CHP''nin önerilerini de dikkate alarak tasarıya nihai şeklini vermeyi düşünüyor.
Siyasi reform
Parti yöneticileri ile eski ve yeni milletvekilleri, kamuda yönetim kurulu üyesi olamayacak. Partilerin yetkili organlarında, Anayasa''da belirlenen, parti kapatmayı gerektirecek suçlar çerçevesinde bir karar alınmadığı sürece partiler kapatılmayacak.
Partiler tüm üyelik kayıtlarını elektronik ortamda tutmakla yükümlü olacak. Her vatandaş seçim kurulları aracılığı üye olabilecek.
İl ve ilçe teşkilatlarının üye silme yetkisi bulunacak. Üye, parti içi itiraz yollarını kullandıktan sonra asliye hukuk mahkemesine 7 günde itiraz edebilecek. İtiraz üç günde karara bağlanacak. Karar kesin hüküm sayılacak.
Kürtçe propagandaya izin
Kanunun 78. maddesinin başlığı ''devletin bağımsızlık ve bütünlüğünün korunması'' şeklinde değiştirilirken ''''Tüzük ve programlarının yazımı ve yayımı ile her türlü yazışmalarında Türkçe kullanırlar'''' ifadesi yer alacak. Mevcut düzenlemede yer alan, propaganda dilinin de Türkçe olduğuna dair hüküm yeni metinden çıkarılıyor.
Komünist Parti''ye özgürlük
''Sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerindeki egemenliğini veya zümre egemenliğini'' ifadesi çıkarılarak, ''sınıf ve zümre diktatörlüğünü'' şeklinde özetlenecek. Kanundaki ''komünist, anarşist, faşist, teokratik, nasyonel sosyalist'' tabirleri çıkarılırken 96. maddede yapılan değişiklikle de, ''''Din, dil, ırk, mezhep ve bölge adlarıyla veya aynı anlamlara gelen adlarla siyasi partiler kurulamaz veya parti adında bu kelimeler kullanılamaz'''' hükmü getirilecek.
''Odak'' olmaya yeni tanım
''Odak olma'' tanımı şu şekilde yenilenecek: ''''Bir siyasi parti, bu nitelikteki fiiller, o parti üyelerince yoğun bir şekilde işlendiği ve bu durum o partinin büyük kongre veya genel başkan veya MYK veya TBMM Grup Genel Kurulu veya Grup Yönetim kurulunca zımmen veya açıkça benimsendiği yahut bu fiiller doğrudan anılan parti organlarınca kararlılık içinde işlendiği takdirde, söz konusu fiilerin odağı haline gelmiş sayılır.''''
ÖN SEÇİM ZORUNLULUĞU
Genel ve ara seçimlerde siyasi partilere ön seçim yapma zorunluluğu getirilecek. Milletvekili aday listeleri o bölgedeki kayıtlı tüm üyelerin serbest, eşit ve gizli oy, açık tasnif yöntemi ile belirlenecek. Ön seçimler genel seçimlerden en az 45 gün önce yapılacak. Tüm siyasi partiler ön seçimleri aynı günde yapacak.
Parti merkez yönetimi tarafından işten el çektirilen (feshedilen) il başkanı ve il yönetimi, bu kararın tebliğinden sonra 7 gün içinde varsa parti içi itiraz yollarını kullanacak. Yoksa, Asliye Hukuk Mahkemesi''ne 7 gün içinde başvuracak. Mahkeme üç gün içinde itirazları karara bağlayacak. Ancak yapılan itirazlarda parti işlemlerini durdurmaya yönelik ihtiyati tedbir kararı konamayacak. Buna rağmen, işten el çektirilen il başkanı ve il yönetim kurulu üyeleri delege sıfatı ile ilk kongrede oy kullanma hakkına sahip olacak. İlçe teşkilatları da aynı hükümden yararlanacak.
Siyasi partilere Anayasa Mahkemesi''ne sundukları bilançolarını Türkiye genelinde yayın yapan gazetelerden birinde ilan etme zorunluluğu getirilecek. Kanunun 74. maddesinde buna paralel yapılan değişikle de partilere hesaplarını muhasebeci ve mali müşavire tasdik ettirerek Anayasa Mahkemesi''ne sunacak.
Hazine yardımı sınırlanıyor
Seçimlere katılma hakkını elde eden ve milletvekili genel seçimlerinde toplam geçerli oyların yüzde 7''sinden fazlasını alan siyasi partilere, o yılki genel bütçe gelirleri B cetveli toplamının beşbinde ikisi oranında ödenek konacak. Yüzde 7''nin altında oy almasına rağmen, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve belediye başkanlığı ile belediye meclisi, il genel meclisi üyelikleri genel ve ara seçimlerine katılabilme koşullarını tamamlayanlara, TBMM''de grubu bulunan partilere, en az devlet yardımı alan siyasi partiye yapılan yardım kadar devlet yardımı yapılacak. Hazine yardımları milletvekili seçimlerinin yapılacağı yıl o yıl ödenecek paranın üç katı, mahalli idareler genel seçiminde ise iki katı olarak ödenecek. Her iki seçim aynı tarihte yapılırsa yardım miktarı üç katını geçemeyecek.
Devlet yardımlarının hukuka aykırı olarak kullanıldığının tespit edilmesi halinde, usulsüz gider ve hukuka aykırı kullanım miktarının iki katı kadar parti malvarlığı Anayasa Mahkemesi kararıyla hazineye gelir olarak kaydedilecek.
PARTİLER İPOTEKLİ BORÇ ALABİLECEK
Siyasi partilerin ticari faaliyette bulunması yeniden yasaklanacak. Partiler kredi ve borç alamayacak. Ancak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kredili veya ipotek karşılığında mal alabilecek. Partiler borç miktarını Anayasa Mahkemesi''ne belirtecek.
Bağışlara sınırlama
Gerçek ve tüzel kişiler bir siyasi partiye aynı yıl içerisinde on milyardan fazla kıymette ayni ve nakdi yardım ve bağışta bulunamayacak. Bağış veya bağışlar, bağışta bulunan veya yetkili temsilcisi parti makbuzlarında açıkça yer alacak. Belgeye dayanılmaksızın bağış kabul edilmeyecek.
Partilere köy teşkilatı
Siyasi partilere, üye olma istemlerini sebep göstermeksizin reddetme hakkı verilecek. Ancak, üyelik istemi reddedilen üye, teşkilatın bir üst kademesine itiraz edebilecek. Kesin ihraçlar için üye tam sayısının çoğunluğunun kararı gerekecek. Partilere köy ve mahalle teşkilatları kurma hakkı da verilecek.
GENEL BAŞKAN DOKUZ YIL KALACAK
Siyasi parti genel başkanları üç yıllığına ve üç kere olmak üzere en fazla 9 yıl partinin başında kalabilecek. Partiler tüzüklerini buna göre düzenleyecek.
Bir siyasi partinin bir seçim çevresinde teşkilatının bulunmaması veya göstermesi gereken aday sayısı kadar istekli aday bulamaması halinde milletvekili listesi MYK tarafından yapılacak. Siyasi partilere TBMM üye sayısının (550) yüzde onunu aşmamak üzere ''merkez adayı'' bildirme hakkı tanınacak. Bu adaylar YSK''ya ön seçim tarihinden 10 gün önce bildirilmek zorunda olacak. Listelerdeki eksilmeler alttaki adayların üste kaydırılması ile doldurulacak. Ön seçimlerin iptalinde ön seçim yenilenmeyecek; bu seçim çevresi için bütün adaylar MYK''larca tespit edilecek. Hesapları Anayasa Mahkemesi inceleyecek
Siyasi partilerin mali faaliyetleri ile ilgili olarak herhangi bir parti mensubu hakkında hukuk veya ceza davasının açılabilmesi, ancak Anayasa Mahkemesi''nin ilgili parti hesaplarını incelemesi sonucunda o konuda tespit ve talepte bulunmasına bağlı olacak. Bu değişiklik Maliye Bakanlığı''nın siyasi parti hesaplarını inceleyerek suç unsuru tespit etmesi halinde yaptığı suç duyurusu hakkını elinden alıyor.
yeni şafak
Güncellenme Tarihi : 17.3.2016 10:58
