Suriyelilerin statüleri kalkıyor! Eve dönüş yolu açıldı

Ücretli sağlık hizmetine geçilmesinden sonra, geçici koruma statüleri de kademeli olarak kaldırılacak. Koruma durumu kalkan Suriyeliler ikamet etme iznine tabi tutulacak, bunun için de sıkı kurallar uygulanacak. Oturma izni alamayanlar ‘kaçak’ duruma düşecek ve mecburen ülkelerine gitmek zorunda kalacak. Eve dönmek isteyen Suriyelilere ücret ödemesi ve yol masrafları BM fonlarından karşılanacak.

Suriye’deki savaşın sona ermesinin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen Türkiye’de bulunan Suriyelilerin ülkelerine dönüş hızı beklendiği gibi olmadı. Savaşın sona erdiği 8 Aralık 2024’ten bu yana yaklaşık 600 bini ülkesine döndü. Hâlen 2 milyon 370 bin Suriyeli geçici koruma statüsü ile Türkiye’de bulunuyor. Güvenlik bürokrasisi dönüşleri hızlandırmak için bazı adımlar attı ancak bu adımlar beklenen etkiyi göstermedi.

KADEMELİ TEDBİR ALINIYOR

Edinilen bilgilere göre dönüşlerin hızlandırılması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a Avrupa’da olduğu gibi Suriyelilerin geçici koruma statülerinin hemen kaldırılması önerildi. Ancak Erdoğan’ın, Türkiye’nin başından beri sürdürdüğü tavrı hatırlatarak, zorla göndermeye yönelik uygulamalara itiraz ettiği belirtildi. Bu sebeple, geri dönüşlerin bazı yeni tedbirlerle kademeli olarak gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. Bu doğrultuda ilgili bakanlıklar ve kurumların koordinasyonunda önümüzdeki günlerde yeni adımlar atılacak.

KATILIM PAYI ÖDEYECEKLER

Türkiye’de geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin yeni yılla birlikte ücretsiz sağlık hizmeti alması uygulamasına son verilmesi kararlaştırılmıştı. Bu çerçevede, 1 Ocak’tan itibaren sağlık hizmeti almak isteyen Suriyeliler de katkı payı ödemek zorunda kalacak. Güvenlik bürokrasisine göre, bu karar dönüşleri hızlandıracak.

İKAMET ETME İZNİ ZORLAŞACAK

Ücretli sağlık hizmetine geçilmesinden sonra ikinci adım ise geçici koruma statülerinin kademeli olarak kaldırılması olacak. Statüleri kalkınca Türkiye’deki Suriyelilerin ikamet etme iznine tabi tutulması gerekecek. Ama ikamet izni için de sıkı kurallar uygulanıyor. Güvenlik kaynakları, “Önümüzdeki süreçte kademeli olarak geçici koruma statüleri kaldırılınca, bu durumda olanlar mecburen ikamet izni almak zorundalar. Bunun da belli kuralları var. Mesela evi olacak, işi olacak, kira sözleşmesi getirecek. Getirilen kira sözleşmesinde yer alan eve de bakılacak, belki izin verilmeyecek. Sağlık sigortası var mı? Bankada parası var mı? Belli şartlar var. Bunları sağlayıp sağlamadığına bakılacak. Bir anlamda ikamet etme izni almak çok zor olacak. Alamayanlar ise mecburen ülkelerine gidecek. Aksi hâlde kaçak duruma düşecekler. Bütün bu sıkı kurallar sebebiyle Suriyelilerin ülkelerine dönüşlerinin hızlanması bekleniyor” değerlendirmesini yaptı.

BM FONLARI KULLANILACAK

Ayrıca BM’den gelen fonların Suriyelilerin dönüşleri için kullanılacağı belirtildi. Ülkesine dönmek isteyen Suriyelilere BM fonlarından ücret ödenmesi ve yol masraflarının karşılanması, planlanıyor.