Ukrayna'nın nadir mineralleri hakkında ne biliyoruz? İşte ayrıntılı bilgi

Ukrayna'da önemli miktarda nadir toprak elementi yatakları bulunmaktadır. 
2022 yılında, BM Haber Ajansı'nın Rusça servisi, Avrupa Birliği'nin "kritik hammaddeler " olarak tanımladığı 30 maddeden oluşan listeden 21 nadir toprak elementinin Ukrayna'daki  yataklarının dünya rezervlerinin yaklaşık %5'ini oluşturduğunu bildirdi  . Bu malzemeler , "yeşil" enerjinin geliştirilmesine yönelik cihazların üretiminde kilit öneme sahiptir. Bunlara lityum, kobalt, skandiyum, grafit, tantal ve niyobyum dahildir.

Ukrayna Çevre Koruma ve Doğal Kaynaklar Bakan Yardımcısı Svetlana Grinchuk, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik tam ölçekli işgali başlamadan önce 2022'de Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu'nun (UNECE) toplantısında yaptığı konuşmada, "Dünyadaki tüm 'kritik hammaddelerin' yaklaşık yüzde beşi, Dünya yüzeyinin yalnızca yüzde 0,4'ünü kaplayan Ukrayna'da bulunuyor" dedi.

Bakan yardımcısı, 2022'de Ukrayna'nın gerçek bir lityum hazinesi olduğunu belirtti. Yenilenebilir enerji kaynakları açısından çok önemli olan bu mineralin rezervleri, Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi'nin bir  raporuna göre yaklaşık 500  bin tondu. Şu anda çatışma bölgelerinde bulunan iki saha, Shevchenkivske (Donetsk) ve Kruta Balka (Zaporiyia).

Ukrayna'da hangi mineraller var?

Kiev, dünyanın "kritik ham maddelerinin" yaklaşık %5'inin Ukrayna'da olduğunu tahmin ediyor. Buna, Ukrayna Jeoloji Araştırması devlet ajansının söylediğine göre, ülkeyi mineral tedarikinde "ilk beş lider ülkeden biri" yapan yaklaşık 19 milyon tonluk kanıtlanmış grafit rezervi de dahildir.

Grafit, elektrikli araçların pillerinin yapımında kullanılır.

Ukrayna ayrıca, mevcut pillerin temel bileşeni olan tüm Avrupa lityum yataklarının üçte birine sahiptir. Ve Rus işgalinden önce, Ukrayna'nın uçaklardan enerji santrallerine kadar her şeyin yapımında kullanılan hafif bir metal olan titanyum üretimindeki küresel payı %7 idi.

Ayrıca, Ukrayna'da önemli miktarda nadir toprak metalleri yatakları bulunmaktadır. Bunlar, modern dünyada hayati önem taşıyan silahlar, rüzgar türbinleri, elektronik cihazlar ve diğer ürünleri üretmek için kullanılan 17 elementten oluşan bir gruptur.

Ukrayna'nın nadir mineralleri Trump'ın iştahını kabarttı. Peki bunlar hakkında neler biliyoruz?

ABD Başkanı Donald Trump'ın bunları elde etme isteğini açıklamasının ardından Ukrayna'daki nadir toprak mineralleri hakkındaki açıklamalar son zamanlarda arttı. Amerikan liderinin hırslarını harekete geçiren servet nedir?

Ukrayna'da hangi mineraller bulunur?

Ukrayna'da 117 farklı türde mineralin yer aldığı yaklaşık 20 bin maden yatağı keşfedildi. Bu sahalar arasında 94 çeşit maden hammaddesi rezervi barındıran 8 binden fazla sahanın endüstriyel öneme sahip olduğu değerlendiriliyor.

Ukrayna'da petrol, gaz, kömür, turba, bitümlü şist, uranyumun yanı sıra demir, manganez, krom, nikel, titanyum, magnezyum, alüminyum, bakır, çinko ve kurşun cevheri rezervleri bulunmaktadır.

Altın, gümüş, cıva, berilyum, lityum, zirkonyum, hafniyum, tantal, niyobyum, kobalt, kalay, tungsten, molibden, vanadyum, itriyum ve nadir toprak elementlerinin yanı sıra germanyum ve skandiyum da bulunmaktadır.

RT

Örneğin, Ukrayna'nın titanyum rezervlerinin 94 milyon ton olduğu ve dünyada üçüncü sırada yer aldığı, yani küresel rezervlerin %11'ine sahip olduğu tahmin ediliyor. Ancak bağımsız uzmanlar, Ukrayna'nın dünya titanyum cevheri rezervlerindeki payının yüzde 1'i geçmediğini düşünüyor.

Ukrayna Çevre Koruma ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı da Ukrayna'nın, nadir toprak elementleri de dahil olmak üzere, dünyadaki "kritik hammadde" rezervlerinin yüzde 5'ine sahip olduğunu duyurdu. Nadir toprak metalleri listesi, skandiyum, itriyum, lantan ve diğerleri de dahil olmak üzere periyodik tablodaki 17 elementi içerir.

Ukrayna'da yaklaşık 500 bin ton lityum rezervi bulunuyor ve bu da onu Avrupa'nın en büyükleri arasına sokuyor.

Ukrayna'nın nadir toprak mineral yataklarının bir kısmı Rusya'nın parçası haline gelen bölgelerde yer almaktadır. Amerikan "Oil Price" internet sitesinin haberine göre, Rusya'nın özel askeri operasyonlarının başlamasının ardından Ukrayna, dört lityum sahasından ikisinin kontrolünü kaybetti. Madencilik ve işleme sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin çoğunluğu Donbas, Dnipropetrovsk, Harkov, Poltava, Odesa, Nikolaev, Herson, Kırım ve Zaporozhye'de yoğunlaşmıştı.

Ukrayna önce kabul etti sonra reddetti

Zelenski, Ukrayna'ya devam eden askeri yardım karşılığında ABD'ye nadir toprak kaynakları  ve diğer mineraller sağlamak için Trump ile çalışmaya istekli olduğunu dile getirdi ve Reuters'a verdiği bir röportajda, ABD başkanını güvenlik garantileri karşılığında bir anlaşmaya ikna etmek için yapılan anlaşmanın parçası olarak geniş bir nadir toprak kaynakları ve diğer önemli mineraller stokundan bahsetti.

"Amerikalılar herkesten daha fazla yardım etti, bu yüzden Amerikalılar daha fazla kazanmalı ve bu onların önceliği olmalı ve elde edecekleri şey bu ve ben de bunu Başkan Trump ile konuşmak istiyorum," dedi Zelensky. Ayrıca Zelensky, "Kiev ve Beyaz Saray, Amerikan sıvılaştırılmış doğal gazını depolamak için Ukrayna'daki devasa yer altı gaz depolama sahalarını kullanma fikrini görüşüyor." dedi.

Ukrayna, geçen sonbaharda hayati önem taşıyan minerallerini müttefiklerinin yatırımına açma fikrini ortaya attı ve Financial Times, Kiev'in bunun Zelenski'nin Ukrayna'nın grafit, titanyum ve lityum gibi mineral yataklarını Amerikan şirketlerinin erişimine açma planının noktalarından biriyle uyumlu olduğunu kabul ettiğini bildiriyor.

Daha sonra Münih Güvenlik Konferansı sırasında Kiev yetkilileri, ABD yönetiminin Ukrayna'daki nadir toprak minerallerinin yüzde 50'sinin Washington'a verilmesi karşılığında ülkeye yardım sağlama planını reddetti. Zelenskiy, önerilen anlaşmada herhangi bir güvenlik garantisinin yer almadığına dikkat çekti.

ABD Anlaşması Detayları

ABD ile Ukrayna arasında pazartesi günü yayımlanan doğal kaynakların işletilmesine ilişkin taslak anlaşmada, Ukrayna'nın gelirlerinin yarısını özel bir fona aktarması öngörülüyor ve taslak anlaşmaya göre bu fondan yalnızca ABD yararlanacak.

Projede, "Fon kaynaklarının toplam hacmi 500 milyar dolara ulaşana kadar Ukrayna'nın katkısı, ülkenin doğal kaynaklarının, altyapısının ve diğer varlıklarının satışından elde ettiği gelirin yüzde 50'si olacak" ifadesi yer alıyor ve Ukrayna'nın katkısının, Amerikan katkısının iki katı olacağı varsayılıyor. Anlaşmaya göre, fonun ABD Hazine Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve ABD Başkan Yardımcılığı Ofisi yönetiminde ticari bir kuruluş olarak faaliyet göstermesi öngörülüyor.

Yönetim mekanizmalarının amacı, ABD yaptırım rejimlerinin veya diğer kısıtlamaların ihlal edilme olasılığını ortadan kaldırmaktır. Taslak anlaşmada, uzun vadeli barış anlaşmalarının genel yapısının bir parçası olacağı, amacının özel sektör yatırımını çekmek ve Ukrayna ekonomisini yeniden inşa etmek olduğu belirtiliyor. Washington, planlanan fonun Ukrayna'daki ABD ekonomik çıkarlarını korumasını bekliyor.