2003 YILI DÜNYA PANORAMASI...

SELMAN ÖZTÜRK İSTANBUL - 2003 yılı Mayıs ayında gündemin ağırlık noktasını, Irak'taki gelişmeler, Ortadoğu'daki şiddet ve Uzakdoğu'daki SARS hastalığı oluşturdu. Irak'taki koalisyon güçleri, düzenledikleri operasyonlarla, devrik lider Saddam Hüseyin'in yakınlarını ve komutanlarını birer birer ele geçirmeye başlarken, Saddam rejimiyle özdeşleşen Irak Arap Sosyalist Baas Partisi de lağvedildi. Irak'ın başkenti Bağdat'ta ise, savaştan sonra düzenlenen en büyük gösteride, binlerce Şii, Amerikan işgalini protesto etmek için yürüdü. BM Güvenlik Konseyi, 13 yıldır süren ambargoyu kaldırırken, ülkenin ve petrol gelirlerinin yönetimini de ABD ve İngiltere'ye bıraktı. Doğum yeri Çin olarak bilinen Akut Solunum Yetmezliği Sendromu (SARS)'ndan dünya genelinde ölenlerin sayısı 655'e çıkarken, Tayvan Sağlık Bakanı Twu Şing-jer, bu hastalığa karşı gerekli mücadeleyi yapamaması sebebiyle istifa etti. Mayıs ayında, Ortadoğu'daki şiddet devam etti. İsrail Başbakanı Ariel Şaron ile Filistin Başbakanı Mahmud Abbas'ın, ilk kez bir araya gelmesi bile, olayların durulmasına yetmedi. İsrail'in Kudüs ve Afula kentlerinde düzenlenen bombalı intihar eylemlerinde, toplam 11 kişi öldü, 35 kişi de yaralandı. Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen bombalı saldırılarda, 12'si Amerikalı 90'dan fazla kişi hayatını kaybetti. Cezayir'in başkenti Cezayir ve çevresini etkileyen 6,7 büyüklüğündeki depremde 2000'den fazla insan öldü. Beethoven'in ''9. senfonisi''nin elyazması, Sotheby's müzayede evinde yapılan açık artırmada 3.48 milyon dolara satıldı. Letonya'nın başkenti Riga'da yapılan 48. Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi temsil eden Sertap Erener, ''Every Way That I Can'' adlı parçasıyla 1. oldu. İspanya'da, Trabzon'da meydana gelen uçak kazasında hayatını kaybeden 62 İspanyol askeri için 2 günlük yas ilan edildi. Havacılık dünyasında 'asrın uçağı' olarak nitelendirilen Concorde, Fransa'dan düzenlediği ticari uçuşlarına, son kez havalandığı Paris-New York seferiyle son verdi. Almanya'da, Köln Yabancılar Dairesi, serbest bırakılan İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği'nin (İCCB) yöneticisi Metin Kaplan'ın şehirden ayrılmasını yasakladı. İşte 2003 yılı Mayıs ayında dünyada yaşanan olayların kronolojisi: 1 Mayıs: - ABD'nin Main kentine bağlı Gray ilçesinde düzenlenen bir müzayedede, İngiltere Prensi Charles'ın ölen eski eşi Prenses Diana'ya ait 8 mektup ile 1 Noel tebrik kartı, toplam 47 bin 500 dolara satıldı. - ABD Başkanı George Bush, Filistin Başbakanı Mahmud Abbas'ın ''birlikte çalışabileceği bir isim'' olduğunu söyledi. - Irak'taki ABD güçleri, devrik lider Saddam Hüseyin'in doğduğu kent Tikrit'teki bir Baas Partisi yetkilisini, gece yarısı evine baskın düzenleyerek tutukladı. - ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Suriye'nin kitle imha silahları elde etmek ve Güney Lübnan'daki Hizbullah örgütüne destek vermek konularındaki politikalarını yeniden düşüneceğini ümit ettiğini bildirdi. 2 Mayıs: - ABD, biri 2 yaşında erkek çocuğu olmak üzere 11 Filistinlinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan, İsrail'in Gazze kentine düzenlediği son saldırıdan sonra, bu ülkeden ''kendine hakim olmasını'' istedi. - Çin'de bir denizaltının kaza yapması sonucu 70 kişi öldü. - ABD, Irak'ta arananlar listesinde bulunan eski Irak Başbakan Yardımcısı ve Askeri Sanayileşme Bakanı Abdültevvab Molla Huveyş ile Devlet Başkan Yardımcısı ve Devrim Komuta Konseyi üyesi Taha Muhiddin Maaruf'u yakaladı. 3 Mayıs: - Kolombiya'nın orta ve güneybatı kesimlerinde, güvenlik güçleriyle gerillalar arasında çıkan çatışmalarda 14'ü gerilla, 2'si polis toplam 16 kişi öldü. - Akut solunum yetmezliği sendromu (SARS) salgınından binlerce kişinin etkilendiği Çin'de, bu hastalık yüzünden 9 kişi daha hayatını kaybetti. Çin Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ölü sayısının 190'a yükseldiği bildirildi. - Rusya'nın doğusunda düşen itfaiye helikopterinde 12 kişi öldü. 4 Mayıs: - Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Ukrayna ile NATO arasında ABD'de yapılacak istişare toplantılarına katılmak üzere Washington'a gitti. - Irak savaşında koalisyon güçlerine komutanlık yapan ABD Merkez Karargahı Komutanı General Tommy Franks, ülkesine döndü. 5 Mayıs: - Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Özerk Bölgesi'nde, Richter ölçeğine göre 5.8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. - ABD'nin arananlar listesinde yer alan, Irak'ın önde gelen biyolojik silah uzmanlarından Huda Salih Mehdi Ammaş yakalandı. - ABD'nin orta kesimlerinde çıkan hortumlar yüzünden 22 kişi öldü. - Akut solunum yetmezliği sendromunun (SARS) doğum yeri olarak bilinen Çin'in güneyinde köylüler, başkent Pekin'den dönen en az 6 kişinin karantinaya alındığı hükümet binasını bastı. 6 Mayıs: - Kıbrıs Rum yönetimi, Türkiye'den, 1974 Barış Harekatı sonrasında kapatılan hava ulaşım koridorlarını yeniden açmasını istedi. - Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki ırkçı beyaz azınlık hükümetince yürütülen afdnda 'asrın uçağı' olaraırk ayrımcılığı politikalarına karşı savaşın önde gelen liderlerinden Walter Sisulu, hayatını kaybetti. 7 Mayıs: - Irak'taki devrik Baas rejiminin El Kut bölgesi sorumlusu Gazi Hammud El Ubeydi'nin koalisyon güçlerinin elinde olduğu belirtildi. - Bağdat'ın güneyindeki Kerbela'da, Saddam Hüseyin yandaşı yaklaşık 50 kişi belediye binasına saldırdı. - Gazze'de İsraillilerin açtığı ateşte yaralanan Filistinli bebek öldü. Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus mülteci kampında çıkan çatışmada, İsrail askerlerince açılan ateş sonucu yaralanarak hastaneye kaldırılan 18 aylık Aliyan El Başiti, hayatını kaybetti. Bebeğin ölümüyle, İntifada'nın başladığı Eylül 2000'den bu yana ölenlerin sayısı 3 bin 212'ye yükseldi. Ölenlerin 2 bin 422'sinin Filistinli, 730'unun ise İsrailli olduğu belirtildi. - Dünyayı tehdit eden akut solunum yetmezliğinden (SARS) ölenlerin sayısı 479'a yükseldi. 8 Mayıs: - Orta Avrupa'nın en büyük gölü Balaton kıyısındaki Siofok kentinde, yerel saatle 08.40'da bir trenin otobüse çarpması sonucu 31 kişi öldü. - Fransız empresyonist ressam Paul Cezanne'ın kendi portresi, New York'taki açık artırmada 17,3 milyon dolara alıcı buldu. 9 Mayıs: - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve beraberindeki heyet, KKTC'ye gitti. - ABD Merkez Karargahı Komutanı General Tommy Franks, Irak Arap Sosyalist Baas Partisi'nin lağvedildiğini açıkladı. - Pakistan'da aşırı kalabalık bir otobüsün, yoldan çıkarak bir tankere çarpması sonucu 23 kişi öldü, 21 kişi yaralandı. 11 Mayıs: - İsrail ordusu, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin topraklarına yönelik ablukayı kaldırdı. - İsrail, güven arttırıcı tedbirler çerçevesinde 61 Filistinli mahkumu serbest bıraktı. 12 Mayıs: - Çeçenistan'ın Znamenskoye kasabasındaki belediye binasına yönelik saldırıda 40 kişi öldü. - İngiltere'de, Irak savaşı döneminde Başbakan Tony Blair ile ters düşen Uluslararası Kalkınma Bakanı Clare Short, savaş sonrasında da BM'nin devre dışı bırakılmasına çalışıldığını belirterek, kabineden istifa ettiğini açıkladı. - Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, ülkesinin kimyasal veya biyolojik silahlara sahip olmadığını yineledi. - Japonya'nın başkenti Tokyo civarında, Richter ölçeğine göre 5.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 13 Mayıs: - ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a gitti. - Riyad'da Amerikalıları ve Batılıları hedef alan 3 saldırıda 90'dan fazla kişi öldü. ABD Dışişleri Bakanlığı, saldırılarda ölenlerin 12'sinin Amerikalı olduğunu açıkladı. 14 Mayıs: - Çeçenistan'ın Gudermes bölgesinin İlishan-Yurt kasabası yakınlarındaki Bleriçi yerleşim biriminde yapılan intihar saldırısında 30 kişi öldü. - Irak'ın güneyindeki Misan bölgesinde bir bombayla oynayan çocuklardan 9'unun, bombanın patlaması sonucu öldüğü, diğer 7'sinin ise yaralandığı bildirildi. 15 Mayıs: - ABD'nin Bağdat'ı bombardımanında, her iki kolunu kaybeden ve ciddi şekilde yanan Iraklı çocuk ayağa kalktı. - ABD Merkez Komutanlığı yetkilileri, eski Baas Partisi Babil bölgesi başkanı Fadıl Mahmut Garib'i yakaladı. - Amerikan Merkez Komutanlığı, en çok aranan Iraklı yetkililer listesinde bulunan, Saddam Hüseyin rejiminin Genelkurmay Başkanı İbrahim Ahmed Abdüssettar Muhammed El Tikriti'nin ABD güçlerinin eline geçtiğini doğruladı. - Doğum yeri Çin olarak bilinen akud solunum yetmezliği sendromu (SARS), dünya genelinde 600'den fazla kişinin ölümüne yol açtı. Çin ile birlikte en çok ölümün olduğu Hong Kong'da bugün 7 kişinin daha hastalığa yenik düşmesiyle SARS'tan ölenlerin sayısı 602'ye yükseldi. Ölümlerin büyük bölümü Hong Kong ve Çin'de olurken, en az 25 ülkede 7600 vakaya rastlandı. 16 Mayıs: - Bulgaristan Hava Kuvvetleri'ne ait Rus yapımı MİG-21 tipi bir savaş uçağı, eğitim uçuşu sırasında düştü. - Tayvan Sağlık Bakanı Twu Şing-jer, ''akut solunum yetersizliği sendromu'' (SARS) yüzünden istifa etti. 17 Mayıs: - Afganistan'ın kuzeyindeki Mezarı Şerif kentinde çıkan çatışmalarda, 2'si BM çalışanı 3 kişi öldü. - İsrail Başbakanı Ariel Şaron ile Filistin Başbakanı Mahmud Abbas, ilk kez bir araya geldi. - Fransa'nın güneydoğusunda bir Alman tur otobüsünün kaza yapması sonucu 25 kişi öldü. - Fas'ın Kazablanka kentinde düzenlenen bombalı saldırılarda 43 kişi öldü, 70 kişi yaralandı. Saldırıları El Kaide dolaylı olarak üstlendi. 18 Mayıs: - İsrail'in Kudüs kentinde bir 'canlı bomba'nın, üzerindeki bombayı otobüsün içinde patlatması sonucu, intihar eylemcisiyle birlikte 7 kişi öldü, en az 20 kişi yaralandı. - Portekiz'in başkenti Lizbon'da Devlet Başkanlığı ikametgahı yakınlarında askeri bir uçağın düşmesi sonucu 2 kişi öldü. 19 Mayıs: - Amerikan Merkez Komutanlığı, devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in kayınbiraderinin yakalandığını açıkladı. - İsrail'in kuzeyindeki Afula kentinde bir alışveriş merkezinde meydana gelen ve intihar saldırısı olduğu sanılan patlamada, ilk belirlemelere göre 4 kişi öldü, 15 kişi yaralandı. - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde birkaç günden beri kayıp olan BM Gözlemci Heyeti'nde (MONUC) görevli iki kişinin, ''vahşice öldürüldüğü'' bildirildi. - Bir mitingte kürsüden düşerek kafatası kırılan Macar milletvekili Laszlo Varga'nın öldüğü açıklandı. - Irak'ın başkenti Bağdat'ta savaştan sonra düzenlenen en büyük gösteride, binlerce Şii, Amerikan işgalini protesto etmek için barışçı bir yürüyüş yaptı. Başkentin kuzeyinde, Azamiye'deki bir Sünni camiinin önünde toplandıktan sonra Kazımiye semtine yürüyen 10 bin dolayında Şii, ABD'nin kuracağı, ''kukla hükümet'' olmasından endişe ettikleri hükümeti de protesto etti. - Sri Lanka'da, hafta sonunda şiddetli yağışların yol açtığı seller ve toprak kaymalarında en az 200 kişinin öldüğü açıklandı. 20 Mayıs: - Dünyada SARS hastalığından ölenlerin sayısı 655'e çıktı. - Irak'ın Kerbela kenti yakınlarında bir Amerikan helikopteri kanala düştü. Kazada, 5 asker öldü. 22 Mayıs: - Cezayir'in başkenti Cezayir ve çevresini etkileyen 6,7 büyüklüğündeki depremde 2 binden fazla insan öldü. - Beethoven'in ''9. senfonisi''nin el yazması, Sotheby's müzayede evinde yapılan açık arttırmada 3.48 milyon dolara satıldı. 23 Mayıs: - BM Güvenlik Konseyi, Irak'a 13 yıldır uygulanan ambargoyu kaldırırken, ülkenin ve petrol gelirlerinin yönetimini de ABD ve İngiltere'ye bıraktı. 24 Mayıs: - Letonya'nın başkenti Riga'da yapılan 48. Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi temsil eden Sertap Erener, ''Every Way That I Can'' adlı parçasıyla 167 puan alarak 1. oldu. 25 Mayıs: - Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'daki intihar saldırısından sonra, daha fazla terör saldırıları olacağı yönündeki istihbarat üzerine 4 gün kapalı kalan ABD Büyükelçiliği yeniden açıldı. 26 Mayıs: - Amerikan birliklerinin, Saddam Hüseyin'in damadını Tıkrit kentinde yakaladığı bildirildi. ABD 4. Piyade Tümeni Komutanı Tümgeneral Raymond Odierno, yaptığı açıklamada, Amerikan askerlerinin, içinde Saddam'ın damadının yanı sıra 2 kişinin bulunduğu otomobili takibe alarak ele geçirdiğini belirtti. - Japonya'nın kuzeyinde, 7.0 byüklüğünde bir deprem meydana geldi. 27 Mayıs: - Endonezya'nın Moluku adalarında Richter ölçeğine göre 6.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde 1 kişi öldü. 28 Mayıs: - İspanya'da, Trabzon'da meydana gelen uçak kazasında hayatını kaybeden 62 İspanyol askeri için iki günlük yas ilan edildi. - Angola'da Luanda Havaalanı'nda bir yıldır yerde tutulan Boeing 727 uçağı ''kaçırıldı''. 29 Mayıs: - İngiltere Başbakanı Tony Blair, savaştan sonra Irak'a gelen ilk Batılı lider olarak Basra'ya gitti. 30 Mayıs: - Havacılık dünyasında 'asrın uçağı' olarak nitelendirilen Concorde, Fransa'dan düzenlediği ticari uçuşlarına, son kez havalandığı Paris-New York seferiyle son verdi. - Almanya'da, Köln Yabancılar Dairesi, serbest bırakılan İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği'nin (İCCB) yöneticisi Metin Kaplan'ın şehirden ayrılmasını yasakladı. 31 Mayıs: - Akut solunum yetmezliği sendromunun (SARS) ilk ortaya çıktığı Çin'in başkenti Pekin'de hastalıkla mücadelede başarı sağlandığı bildirildi. - ABD Başkanı George Bush, Polonya'da, eski Nazi ölüm kamplarını gezdi. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:17