ABD'den itiraf: Gazze planı Türkiye olmadan yürümüyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Gazze için yeni bir yönetim modelinin devreye alınacağını duyurdu. İngiliz basınına göre Washington’un planladığı uluslararası istikrar gücü Türkiye olmadan şekillenemezken, çok sayıda ülke sürecin netleşmesi için Ankara’dan gelecek kararı bekliyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Gazze için yeni bir yönetim modelinin çok yakında devreye gireceğini söyledi.

Yıl sonu basın toplantısında konuşan Rubio, Gazze’deki mevcut tablonun devam edemeyeceğini dile getirdi. İsrail’in, Ekim ayında Başkan Donald Trump yönetimi döneminde sağlanan ateşkesin ardından saldırılarını sürdürdüğünü hatırlattı.

Rubio, Gazze’de ateşkes sürecinin ilk aşamasının eksiksiz tamamlanmasını acil bir başlık olarak gündeme taşıdı.

Washington, Gazze’de yeni yönetim modelini çok yakında devreye sokmayı planlıyor.

Plana göre Barış Kurulu, Gazze'de ateşkes ve sonrasındaki yeniden inşa sürecinde uluslararası süreçlerin koordine edilmesinde kilit rol oynayacak. Planda ayrıca 31 Aralık 2027 tarihine kadar görev yapacak geçici bir uluslararası gücün kurulması yer alıyor.

Buna göre Gazze, Trump'ın liderliğinde yürütme yetkisine sahip Barış Kurulu'nun denetimi altında Filistinli geçici teknokrat bir hükümet tarafından yönetilecek.

Rubio, teknokratların belirlenmesi sürecinde yol alındığını, ancak takvimin netleşmediğini aktardı.

ULUSLARARASI İSTİKRAR GÜCÜ MASADA

ABD Merkez Komutanlığı’nın bu hafta Doha’da bazı ülkelerle Uluslararası İstikrar Gücü’nü planlamak üzere görüşmeler yaptı.

Middle East Eye’ın iddiasına göre, ABD’nin oluşturmak istediği güç Türkiye olmadan ilerleyemiyor. Ankara’nın en az 2 bin asker göndermeye hazır olduğu belirtilirken, birçok ülkenin Türk askerinin katılımını beklemeden adım atmak istemediği öne sürülüyor. İsrail’in Türkiye itirazı ise süreci kilitlemiş durumda.

Rubio, ülkelerden kesin taahhütler talep edilmeden önce sahadaki soruların ve belirsizliklerin giderilmesinin şart olduğunu söyledi.

GAZZE’NİN YENİDEN İNŞASI NASIL OLACAK?

Rubio, Gazze’nin yeniden inşası için uluslararası finansmanın ancak güvenlik ve yönetişim sağlanırsa mümkün olacağını dile getirdi.

Süregelen çatışma riski varken milyarlarca dolarlık yatırım yapılmasının gerçekçi olmadığını söyleyen Rubio, bağışçıların uzun vadeli istikrar ve sorumluluk zincirini görmek istediğini paylaştı.

ABD’NİN HEDEFİ: 15.000 İLA 20.000 ASKER

Washington Post’a konuşan bir ABD yetkilisinin aktardığına göre, hedef üç tugaydan oluşacak ve 15.000 askere kadar çıkabilecek bir güç oluşturmak. Başka bir kaynağın verdiği bilgiye göre sayı 20.000’e kadar yükseltilebilir.

Yetkililer, operasyonların 2026 yılının başlarında başlamasının hedeflendiğini, ancak hangi ülkelerin katılacağına dair sürecin “değişken” şekilde sürdüğüne dikkat çekti.

İsrail’in Channel 14 kanalına bilgi veren başka bir ABD yetkilisi ise operasyonların Ocak gibi erken bir tarihte başlayabileceğini söyledi.

20 YILLIK GAZZE PLANI

ABD merkezli The Wall Street Journal, Gazze’nin yeniden inşası için hazırlanan ve 20 yılı kapsayan kapsamlı bir planı gündeme taşıdı. Planda, ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı Jared Kushner ile Özel Temsilci Steve Witkoff’un öncü rol üstlendiği belirtildi. Toplam maliyeti 112 milyar doları aşan çalışma, Gazze’de yönetimden altyapıya kadar tüm yapıyı baştan kurguluyor.

DOSYA TÜRKİYE’YE DE SUNULDU

Haberde yer alan bilgilere göre plan, son 45 gün içinde hazırlandı ve Türkiye, Mısır ile Körfez ülkelerine sunuldu. ABD yönetiminin, bağışçı olması beklenen ülkelerle temas kurduğu aktarılırken, dosyanın “hassas ancak gizli değil” ibaresi taşıdığı bilgisi paylaşıldı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, Gazze konulu görüşmeler kapsamında Kushner ve Witkoff ile Miami’de bir araya gelmesi de bu sürecin parçası olarak yansıdı.

“PROJECT SUNRİSE” YABANCI HÜKÜMETLERE ANLATILDI

“Project Sunrise / Gündoğumu Projesi” adı verilen planın, Trump yönetimi tarafından yabancı hükümetler ve yatırımcılara sunulduğu aktarıldı. 32 sayfalık PowerPoint sunumunda, kıyı boyunca yükselen gökdelenler, maliyet tabloları ve detaylı grafikler yer aldı. Sunumda, Gazze halkının “çadırlardan rezidanslara” taşınması hedefi öne çıktı.

FİNANSMAN MODELİ: ABD ÇAPA ÜLKE

Taslağa göre projenin ilk 10 yıllık maliyeti 112,1 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu tutarın önemli bölümü başlangıç aşamasında insani ihtiyaçlara ayrılıyor. Yaklaşık 60 milyar dolarlık kısmın 41,9 milyar doları hibe, 15,2 milyar doları ise yeni borç olarak planlandı. ABD’nin bu desteğin yüzde 20’sini ya da daha fazlasını “çapa ülke” olarak üstlenmesi öngörülürken, Dünya Bankası’nın da finansmanda rol alması hedefleniyor.

GAZZE DÖRT AŞAMADA YENİDEN İNŞA EDİLECEK

Yol haritası, 20 yılı aşan bir süreci kapsıyor. İlk aşamada geçici barınma alanları, sahra hastaneleri ve mobil klinikler kurulacak. Yıkılan binalar, patlamamış mühimmat ve Hamas’a ait tüneller temizlenecek. Ardından kalıcı konutlar, okullar, sağlık tesisleri ve ibadet alanları inşa edilecek. Altyapı tamamlandıktan sonra sahil şeridindeki lüks projeler ve ulaşım merkezleri devreye alınacak.

REFAH, GAZZE’NİN YENİ YÖNETİM MERKEZİ

Planın dikkat çeken başlıklarından biri Refah oldu. “Yeni Refah” başlığıyla hazırlanan bölümde, kentin Gazze’nin yönetim merkezi olarak konumlandırılması öngörülüyor. Refah’ta 500 bini aşkın nüfusa ev sahipliği yapacak şekilde 100 binden fazla konut, 200’ün üzerinde okul, 75’ten fazla sağlık tesisi ve 180 cami ile kültür merkezinin inşa edilmesi planlanıyor.

HAMAS ŞARTI KIRMIZI HARFLERLE YAZILDI

Taslağın ikinci sayfasında, kalın ve kırmızı harflerle dikkat çeken bir şart yer aldı. Gazze’nin yeniden inşasının, Hamas’ın tüm silahlarını bırakması ve tünellerini tasfiye etmesine bağlandığı aktarıldı.

Haberde, yeniden inşa sürecinin önündeki ağır engellere de yer verildi. İsrail saldırıları sonrası Gazze’de yaklaşık 68 milyon ton enkaz bulunduğu, bunun altında 10 bine yakın ceset olduğu tahmin ediliyor. Toprakların zehirli olduğu ve patlamamış bombalarla dolu olduğu vurgulandı.

“İKİ AY İÇİNDE BAŞLAYABİLİR” MESAJI

WSJ’ye göre ABD’li yetkililer, güvenlik koşullarının sağlanması halinde planın iki ay gibi kısa bir sürede hayata geçirilebileceğini aktardı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun, yeniden inşa için bağışçıların bulunacağına dair güven mesajı verdiği de hatırlatıldı.