Amerika veto etmedi, Birleşmiş Milletler'den ateşkes kararı çıktı

Gazze'de ateşkes: BMGK'da 10'uncu kez oylanan karar tasarısı kabul edildi..

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde, 7 Ekim 2023 sonrası Gazze'ye ilişkin 10'uncu oylama yapıldı. Oylamada Gazze Şeridi’nde Ramazan ayı boyunca kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkes sağlanması ve tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmasını talep eden tasarı kabul edildi. ABD, oylamada çekimser kaldı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese dönüşecek şekilde ramazan ayında acilen ateşkes sağlanması talep edilen karar tasarısı kabul edildi.
15 üyeli BMGK'da geçici üyeler Cezayir, Ekvator, Guyana, Japonya, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre tarafından hazırlanan karar tasarısı oylandı.
Tasarı, 14 evet ve 1 çekimser oyla kabul edildi. ABD çekimser oy kullandı.
Uzun süren müzakerelerin ardından karar tasarısında daimi ateşkes ifadesinde mutabık kalınmıştı. ABD heyeti, son anda tasarı metninde değişiklik talep ederek "daimi" ifadesini "kalıcı" ile değiştirdi. Böylelikle, ABD'nin ateşkes sürecine esneklik katmış olduğu düşünülüyor.
Rusya'nın oylama öncesinde ifadeyi ilk haline çevirmeye yönelik değişiklik önerisi ABD tarafından veto edildi.
7 Ekim'in ardından BMGK'da ilk kez Gazze'de ateşkes talep edilen bir karar kabul edilmiş oldu.
Ramazan ateşkesinin kalıcı ateşkese dönüşmesi talep edildi
Kararda, BMGK'nin Filistin meselesine ilişkin şimdiye kadar kabul edilen kararları hatırlatılarak, tüm tarafların uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukukuna uyma yükümlülüğü bulunduğu belirtildi.
Sivil ve sivil altyapılara yönelik saldırılar ve her türlü terör eyleminin kınandığı kararda, esir almanın uluslararası hukukun ihlali olduğu ifade edildi.
Kararda, Gazze Şeridi'ndeki korkunç insani durum hakkında derin endişe duyulduğunun altı çizilerek, Mısır, Katar ve ABD tarafından yürütülen diplomatik çabalar tasdik edildi.

"Ramazan ayında tüm tarafların saygı duyacağı acil ateşkes sağlanması, bunun kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese yol açması ve tüm rehinelerin acil ve koşulsuz serbest bırakılması" talep edilen kararda, rehinelerin insani ve tıbbi yardımlarının karşılanması için erişim sağlanması istendi.
Kararda, taraflara esir tuttukları kişilere yönelik uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yapıldı.

Gazze Şeridi'ne insani yardım sevkiyatının acilen artırılması gerektiğinin öneminin altı çizilen kararda, aynı zamanda sivillerin korunması ve gerekli insani yardımların sağlanması için tüm engellerin kaldırılması talep edildi.

Kararda, durumun yakından takip edileceği vurgulandı.

ABD'nin karar tasarısı
22 Mart'ta oylamaya sunulan ve Çin ile Rusya'nın veto ettiği ABD karar tasarısı, 20 Şubat'ta müzakerelere açılmıştı. Tasarıda, Gazze'de ateşkesi rehinelerin bırakılmasıyla ilişkilendirip diplomasiyi destekleme çağrısıyla yetinilmişti.
Diplomatik çabalarla sağlanacak olan ateşkesin sürdürülebilir ateşkese çevrilmesinin önemine işaret edilen tasarıda, "Hamas ve diğer terörist ve aşırıcı grupların Filistin halkını temsil etmediği" ve Hamas'ın "bazı üye ülkelerce terör örgütü ilan edildiği"ne dikkat çekilmişti.
10'uncu kez karar tasarısı oylandı

Gazze'ye ilişkin 7 Ekim 2023'ten sonra çok sayıda oturum düzenlenen BMGK'da, bugün yapılanla 10 karar tasarısı oylamaya sunuldu.
Bu kararla birlikte 2712 ile 2720 sayılı kararlar da kabul edilmişti.

Yetkili, metnin başlangıçta kalıcı bir ateşkes talep ettiğini ve rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerden bahsetmediğini, ancak ABD'nin metnin kalıcı bir ateşkese atıfta bulunacak ve devam eden rehinelerin serbest bırakılması çabalarıyla ilgili bir dil içerecek şekilde değiştirilmesi için baskı yapabildiğini söyledi. Yetkili, bu nedenlerle ABD'nin kararın ABD politikasıyla tutarlı olduğuna inandığını söyledi; bu görüş ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken tarafından da dile getirildi.

“Son metinde, özellikle Hamas'ı kınayan, temel olarak gördüğümüz bir anahtar dil bulunmadığından, onu destekleyemedik. Dünyanın terörist grupların gerçekleştirdiği korkunç eylemlere bir kez daha tanık olduğu önümüzdeki günlerde Hamas'ı kınamadaki bu başarısızlığı anlamak özellikle zor." dedi Blinken.

Pazartesi günkü BM oylaması, Gazze'nin güneyindeki Refah kentinde yaklaşmakta olan İsrail askeri operasyonuyla ilgili gerilimlerin arttığı bir dönemde geldi. ABD, İsrail'e, beklenen saldırı öncesinde oraya sığınan 1,4 milyon Filistinliyi nasıl koruyacağını açıklama çağrısında bulundu ve ABD bunun "bir hata olacağını" söyledi.

BM'nin Filistin Toprakları Büyükelçisi Riyad Mansour, kararın "yaşamın galip gelmesi için" bir oylama olduğunu söyledi.

Riyad, Güvenlik Konseyi'nin derhal ateşkes talep etmesinin altı ay sürdüğünü ve "100.000'den fazla kişinin öldürüldüğünü ve sakatlandığını, iki milyonun yerinden edildiğini ve bu konseyin derhal ateşkes talep etmesinin kıtlık olduğunu" söyledi.