Çin ABD'ye nota verdi

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun 1989 yılında yaşanan 'Tiananmen Olayları'nın yıl dönümünü anması ve bastırılan eylemlerde kaç kişinin öldüğünü açıklaması çağrısı üzerine Çin, ABD'ye protesto notası gönderdi.

Pekin, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'nun yaptığı açıklamada, 4 Haziran 1989'daki Tiananmen Olayları'nda tam olarak kaç kişinin öldüğünün açıklanması çağrısına sert tepki verdi.

''ABD'Yİ UYARIYORUZ''

Çin Dışişleri Sözcüsü Hua Chunying rutin basın brifinginde yaptığı açıklamada "Çin hükümeti 1980'ler sonunda yaşanan siyasi rahatsızlık konusunda çoktan net bir sonuca vardı" ifadelerini kullandı.

Pompeo'nun açıklamasının 'Çin hükümetini temelsiz şekilde suçladığını' belirten Hua, 'ABD'yi Çin'in içişlerine karışmakla' itham etti.

"Çin tarafı bundan şiddetle rahatsız ve buna kararlılıkla karşı çıkıyor" diyen Hua ABD'ye protesto notası gönderdiklerini de aktardı.

Hua " ABD'yi ön yargılarını terk etmesi, yanlışlarını düzeltmesi, sorumsuz açıklamaları durdurması, Çin'in içişlerine karışmayı bırakması ve Çin-ABD ilişkilerine zarar verecek eylemler yerine ilişkileri geliştirmesi konusunda uyarıyoruz" dedi.
Pompeo yapığı açıklamada 1989'daki olaylarda 'masumların trajik kaybını hatırladıklarını' yazmış ve Nobel ödüllü Çinli muhalif Liu Xiaobo'dan alıntı yaparak '4 Temmuz'un ruhlarının huzur bulamadığını' belirtmişti.

"Çin hükümetini öldürülen, göz altına alınan ya da kaybedilenlerin tam sayısını açıklaması konusunda uyaran diğer uluslararası toplum üyelerine katılıyoruz" diyen Pompeo ayrıca Çin'e, Tiananmen katılımcılarını ve akrabalarını taciz etmeyi sonlandırma ve olayların anısını canlı tutmaya çalıştığı için hapsedilenleri serbest bırakma uyarısı yapmıştı.

TIANANMEN OLAYLARI

Çin'de 1989 yılının nisan ayından başlayarak 4 Haziran'a kadar süren ve başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda güç kullanılarak bastırılan olaylarda kaç kişinin öldüğü tam olarak bilinmiyor.

Kimileri yüzlerce, kimileri ise binlerce kişinin öldüğünü öne sürüyor. Geçen sene ortaya çıkan İngiltere'ye ait bir diplomatik yazışmaya göre ise olaylarda 10.000 kişi hayatını kaybetti.

Demokrasi, ifade özgürlüğü, enflasyon, siyasi bozulma ve yozlaşma gibi nedenlerle başlayan protestolara, başta ülkedeki aydın kesim ve öğrenciler olmak üzere yoğun katılım olmuştu.

Çin'in halen uluslararası toplum tarafından kınanmasına sebep olan olaylarda, 1978 yılındaki dışa açılımdan sonra uygulanan ekonomik reformların tetiklediği işsizlik, Çin Komünist Partisinin tutumu ve siyasi bozulma gibi nedenlerin etken olduğu kaydediliyor.
Olayların ilk başladığı zamanlarda hükümet, göstericilere müdahale etmemiş ancak protestocuların dağılmaması üzerine 20 Mayıs'ta ülkede sıkıyönetim ilan edilmişti.

Hükümet, protestocuların taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığı ve gösterilerin bastırılması gerektiği kararına vararak 4 Haziran gecesi tanklar ve askerleri meydana göndermişti.

Güvenlik güçlerinin olayları bastırırken gerçek mermi kullanması sonucu Çin Kızılhaçı'na göre iki bini aşkın kişi yaşamını yitirmişti. Diğer yandan, olayların ardından çok sayıda devlet ve parti yetkilisi gözaltına alınmış ya da ev hapsiyle cezalandırılmıştı.

Çin yakın tarihinde geniş yankı uyandıran 'Tiananmen olayları', ülkedeki yeni nesil başta olmak üzere halk tarafından halen tam olarak bilinmiyor.

Çin topraklarında sadece yarı özerk Hong Kong'da Tiananmen'de hayatını kaybedenler açık şekilde anılabiliyor.