Depremi tetiklediği öne sürülen Mavi Dolunay, 76 yıl sonra ilk defa dünyanın her yerinden görüntülendi. 31 Ekim günü dünyanın her yerinde görülen bu nadir doğa olayını İstanbullular da cep telefonlarıyla video ve fotoğraf çekerek ölümsüzleştirdi.

Normalde 3 yılda bir gerçekleşen Mavi Dolunay, 76 yıl sonra ilk defa dünyanın her yerinden görüntülendi.

Yıl içinde toplamda 12 defa oluşan Dolunay'dan biri olan Mavi Dolunay, İstanbul'da da vatandaşların objektifine yansıdı.

Bu nadir doğa olayını gören İstanbullular, cep telefonlarıyla video ve fotoğraf çekerek anı ölümsüzleştirdi.

MAVİ DOLUNAY NEDİR? - Mavi Ay, gök bilimcileri tarafından, bir takvim ayında yaşanan ikinci Dolunay olarak tanımlanan nadir bir doğa olayı olarak nitelendiriliyor.

Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi, mavi ay ile ilgili şu açıklamaları yaptı; “Mavi Ay” bir tanıma göre bir takvim yılı (Güneş takvimi) içerisinde gerçekleşen 13. dolunay evresine verilen geleneksel bir isimdir. Ay takvimlerinde, bir takvim ayı aynı evre ile başlar aynı evre ile biter.

Ancak bizim de günlük olarak kullandığımız Güneş takvimlerinde bir ay bizim astronomide “sinodik dönem” dediğimiz ve birbirini takip eden aynı iki evre arasında geçen süre (örneğin iki Dolunay arasındaki süre) ile tanımlanmaz.

Böyle tanımlanmış olsaydı her ay 29.53 gün sürerdi. Oysa ki Güneş takviminde aylar 28, 29, 30 ya da 31 gün sürer ve toplam bir yıl da 29.53 * 12 = 352.2 gün değil 365.25 gündür!

Bu nedenle bir aya aynı evreden (sözgelimi Dolunay ama Yeniay olsa da farketmez, ilkdördün olsa da) iki tane denk geldiği olur. (Aynı nedenle Ramazan ayı her yıl 11 gün öne kayar!)

Güneş takviminde bir yıl yine bu nedenle 12.37 tane ayrı evreden içerir. Bu 0.37’ler birleşip 2-3 yılda (tam olarak 2.7 yılda) bir 13. Dolunay’ın bir yıl içerisine sığmasına neden olur.

İşte böyle olduğunda gerçekleşen 13. dolunay “Mavi Ay” adını alır.

Adını, İngilizce’de eski bir terim olan ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe” kelimesinin zaman içerisinde “blue” yani mavi kelimesine dönüşmesinden alan bu kültürel olgu, insanlar bir yılda 12 dolunay beklerken gerçekleşen 13. dolunayın takvime “ihanet” ettiği göndermelerinden alır.

Ay’ın rengi ile hiçbir ilgisi yoktur. Sky & Telescope dergisinin Mart 1946 sayısı genel kabul gören orjinal tanımı alıp (yanlış anlayarak) bir ayda gerçekleşen ikinci dolunaya ilgi çekmek üzere “Mavi Ay” demiştir.

Ay ancak çok özel durumlarda, volkanik patlamalar gibi Dünya’nın atmosfer parçacık yoğunluk, boyut ve yapısını kısa sürelerle değiştiren doğa olayları sonrası “mavimsi” bir renkte görülebilir.

YENİ AKİT