Dünya Bankası'ndan ''cari açık ve tasarruf'' uyarısı
ANKARA - Dünya Bankası Türkiye Direktörü Martin Raiser de, ''Cari açık artan tüketimden kaynaklanır ve tasarruflarda düşüş başlarsa, endişelenmeniz gerekiyor. Bence Türkiye'deki durum tamamen bundan kaynaklanmıyor'' değerlendirmesinde bulundu.
Indermit Gill ile Martin Raiser, Hilton Oteli'nde, ''Büyümenin Altın Kuralı: Avrupa Ekonomik Modeli'ne Görkeminin Yeniden Kazandırılması'' başlıklı raporun sunumunun ardından, davetlilerin sorularını cevapladı.
Raiser, ülkelerin kültürleri ve kurumlarının ekonomik büyüme için taşıdığı öneme değindi. Avrupa'daki büyük devletlerin büyüme için yeterli ortam yaratmadıklarını anlatan Raiser, İsveç gibi bir ülke ile Yunanistan gibi bir ülke arasındaki temel farkın, devlet harcamalarının verimli kullanılmasını sağlayan kurumlar olduğunu söyledi.
Raiser, ekonomik büyümede iyi yönetişimin, devlet mekanizması ile iş gücü piyasasının nasıl organize edildiğinin de önemli olduğunu dile getirdi.
Raporda, cari açıkla ilgili risklere yer verildiğini hatırlatan Raiser, şunları kaydetti:
''Dış dengelerdeki değişiklikler iç yatırımı ve içerideki tasarruf miktarını da etkiliyor. Cari açık, bir ülkenin daha fazla yatırım yapmasından kaynaklanıyorsa, verimlilik artışına da yol açar. Bu demektir ki, cari hesap, böyle bir durumda rekabet edebilirliği azaltmıyor. Ama diğer taraftan, Yunanistan ve Portekiz gibi ülkelerde cari açık, ulusal tasarruf miktarlarındaki düşüşten kaynaklanıyor. Özel sektör ve devletin tasarruf yapısında düşüş oluyor.
Sermaye akışı bir anlamda tüketimdeki ve sürdürülemeyecek büyümedeki dengesizlikleri gidermek için kullanılıyor. İşte o zaman tehlike yaratıyor. Cari açık, artan tüketimden kaynaklanır ve tasarruflarda da düşüş başlarsa, endişelenmeniz gerekiyor. Bence Türkiye'deki durum tamamen bundan kaynaklanmıyor. Aldığım bilgiler ışığında şunu söylüyorum. Türkiye'de tasarruf miktarı çok düşük. Esasında cari açık, temelde düşük tasarruf miktarından kaynaklanıyor, yüksek yatırım miktarından değil. Bu bakış açısıyla yaklaştığımızda Türkiye'nin değerlendirmeye alması gereken bir konu.''
Indermit Gill de Türkiye'deki yurt içi tasarrufların rolüne ve bu tasarrufların büyüme üzerindeki etkisine dair bir raporu yakında yayınlayacaklarını belirtti.
Bu raporun, Türkiye'de son 10 yılda tasarrufların neden düştüğüne dair bir çalışma olacağını anlatan Gill, ''Aynı zamanda yatırımlarla tasarruflar arasındaki bağlantıyı da kuracak. Yurt dışından gelen para yurt içindeki tasarrufun yerini almaya başlamışsa, bu sizin başınızı derde sokabilir. Ama yurt dışından gelen para tasarrufun yerine geçmeyip yatırıma dönüşüyorsa, büyümenin yolunu açacaktır, endişelenmeye gerek yoktur. Pek çok Doğu ve Orta Avrupa ülkesinde bu sermaye akışı büyümeye çok yardımcı oldu. Bazı Güney Avrupa ülkelerinde ise bu para tüketime gittiği için olumsuz etki yaptı'' diye konuştu
