ECEVİT'LE YENİDEN GÜNDEME GELEN BEYİN KANAMASI

YUSUF ZİYA ERARSLAN
ANKARA  - Eski Başbakan Bülent Ecevit'in aynı şikayetle GATA'da yoğun bakıma alınması "sinsi düşman" beyin kanaması hastalığının ciddiyetini bir kere daha gündeme getirdi. Çocuklar dahil herkesi, özellikle yaşlıları tehdit eden beyin kanaması, halk arasında "imme" ismiyle olarak biliniyor.

İHA muhabirinin çeşitli kaynaklardan derlediği bilgilere göre, beyin kanaması, beyni besleyen damarların cidarının yırtılması sonucu, kanın beyin içine sızması ve beyin dokusunu tahrip etmesi olarak nitelendiriliyor. Beyin damarları yaş ilerledikçe yıpranıyor ve elastiki özelliklerini kaybediyor. Bu nedenle özellikle tansiyon yüksekliği olan yaşlı insanlarda, sıklıkla yırtılarak beyin kanamaları oluşuyor. Hastaların bir tarafları, yani ayak ve el tamamen veya kısmen felç oluyor. Ayrıca konuşma merkezinin tutulduğu durumlarda hasta konuşamaz duruma geliyor. Genç yaşlarda beyin damarlarının cidarının zayıflaması sonucunda balonlaşması ve bu balonlaşan kısmın yırtılması neticesinde, beyin kanaması oluşabiliyor. Damarlarda oluşan bu balonlara "Anevrizma" adı veriliyor. Anevrizma rüptürü, yani anevrizma yırtılması her yaşta görülebiliyor ve önceden tespit edilmeleri mümkün olmuyor. Hastanın hiç bir şikayeti olmazken, ani bir zorlanma, heyecanlanmayla balonlaşan damar yırtılabiliyor.
Eski Başbakan Bülent Ecevit'in yanı sıra sanatçı Ebru Gündeş de geçtiğimiz yıllarda kameralar önünde beyin kanaması geçirmişti. Anevrizma yırtılması ve oluşan beyin kanaması sanatçıyı anında komaya sokmuştu. Yine Türk sinemasının kralı Ayhan Işık da Anevrizma kanaması sonucunda vefat etmişti.

Anevrizma kanamaları aniden oluşur ve hastaların büyük çoğunluğu komaya girer. Tedavisi ise ameliyattır. Ameliyatla balonlaşan ve yırtılan damar bağlanır. Çok ince hassas bir ameliyat olup, ancak büyük merkezlerde, bu işler için özel eğitim almış beyin cerrahisi uzmanları tarafından yapılır.

Beyin kanamasının ilk ciddi göstergesi baş ağrısıdır. Beyin damarlarındaki yüksek basıncın ve baloncukların neden olduğu Anevrizma, çocuklar dahil herkesin hayatını tehdit ediyor. Bu hastalığın çoğu kez küçük bir baş ağrısıyla ortaya çıktığını söyleyen uzmanlar, stresten ve sigaradan uzak durulması gerektiğini belirtiyor.

Uzmanlara göre, Anevrizmaya bağlı kanamalar, ilkbahar ve sonbaharda daha sıklıkla görülür. Anevrizmaların çoğu ön belirti vermeden kanamaya yol açar. Tek belirtisi hastaların yüzde 20-30'unda rastladığımız, kanamadan 1-2 hafta önce ortaya çıkan baş ağrısı. Bu baş ağrısı, genelde hastanın daha önce çektiği baş ağrılarından farklı ve boyuna da yayılıyor. Bu ağrı genelde sinüzit ağrıları, boyunda kas çekilmesi gibi ağrılarla karıştırılabiliyor. Fakat birçok hastada, bu uyarıcı baş ağrısı ortaya çıkmadan ani kanama oluyor. Kanamanın belirtileri genelde çok ciddi; çoğu zaman şuurun kapanmasına yol açıyor. İşte bu kanamanın şiddetine bağlı olarak, hastaların bir bölümü komada yani çok ağır olarak hastaneye geliyor. Bu hastalarda cerrahi tedavinin yanında, kan basıncından tutun da kafa içi basıncına, kalbe ve akciğere kadar diğer birçok organ fonksiyonlarının da ilaç tedavisiyle düzeltilmesi gerekiyor. Bu yüzden ameliyat öncesi yoğun bakım büyük önem taşıyor.

Anevrizmaların neden oluştuğu henüz net olarak bilinmiyor. Çevresel ve genetik faktörlerin etkisi kadar stresin da büyük etkisi olduğu ifade ediliyor. Uzmanlar, bunun dışında sigara kullanımının Anevrizmayı tetiklediğini düşünüyor.

Anevrizma genelde 40-50 yaşlarında görülüyor. Daha erken yaşta görülen Anevrizmalar, genelde damar hastalığına bağlıdır. Anevrizma vakalarının yüzde 5-10'u genetik. Kalıtımsal nedenlerle çocukluk yaşlarında ortaya çıkar ve çok daha ölümcüldür.

Uzmanlar, Anevrizma'dan korunmak için kesinlikle sigaradan uzak durulmasını öneriyor. Bunun dışında damar sağlığına dikkat edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, diyet, egzersiz yapmak ve yağ değerlerinin kontrol edilmesinin büyük önem taşıdığını vurguluyor.