KAYNAK : Haber Vitrini
SEDAT YILMAZ
İSTANBUL- Uluslararası Para Fonu (IMF) İcra Direktörleri Kurulu, imzalanan stand-by anlaşması çerçevesinde birinci gözden geçirmeden sonra verilmesi taahhüt edilen 1.1 milyar dolarlık kredi dilimini görüşmek üzere 15 Nisan'da toplanıyor. Yapılacak toplantıda Türkiye'ye verilecek kredinin serbest bırakılacağına kesin gözle bakılıyor. Bu arada IMF yetkilileri, stand-by'ın ikinci gözden geçirmesi maksadıyla Mayıs ayında yeniden Türkiye'ye gelecek.
Birinci gözden geçirme ziyareti içinde 2004 yılına kadar sürecek stand-by programında, makro ekonomik politikalarla yapısal programların uygulanmasındaki ilerleme incelendi.
Birinci gözden geçirmenin ana hatları içinde yer alan bütçe performansı ve reformlar ana başlığı altında, vergi reformu, kamu sektöründeki istihdam konusu ve Kamu İhale Yasası yer aldı. Para politikası başlığı altında ise enflasyon hedeflemesi için gerekli alt yapının oluşturulmasındaki ilerleme ile Türk para ve döviz piyasasının fonksiyonel olarak geliştirilmesi, bankacılık sektörü reformu başlığı altında ise özel sektör bankalarının sermaye açısından desteklenmesi, kamu bankalarının işletme yönetimi açısından yeniden yapılandırılmaları yer aldı. Heyetin İstanbul'u da kapsayan incelemeleri çerçevesinde ayrıca iş ortamının geliştirilmesi ve kamu varlıklarının satışının özelleştirilmesindeki ilerleme de inceleme konusu oldu.
DÖRDÜNCÜ MADDE
IMF heyeti, Dördüncü Madde Konsültasyon çalışmaları çerçevesinde gerçekleştirilen birinci incelemede Türkiye ekonomisindeki orta vadeli gelişmeler, büyüme, ticaret politikası, istihdam piyasası, Avrupa Birliği'ne giriş müzakereleri süreci, şeffaflık konusundaki gelişmeler, etkin kamu yönetimi, bütçe yönetimi, rüşvetle mücadele, istatistiki verilerin geliştirilmesi konuları ele alındı. Çalışmada, IMF heyetinin ekonomi programındaki gelişmelerden genel olarak memnun olduğu, kamudaki istihdam fazlası, reel sektörün sorunları konusunda Türk yöneticilerin daha dikkatli olması gerektiği ve harcama artırıcı hiçbir düzenlemeye gidilmemesi istendi. Aynı çalışmada, IMF'in kamu sektöründe GSMH'nin yüzde 6.5'u oranında faiz dışı fazlayı olumsuz etkileyebilecek hiçbir düzenlemenin yapılmaması, IMF'in kamuda aynı işlevi gören genel müdürlüklerin bazılarının birleştirilmesi önerildi.
IMF'YE VERİLEN TAAHHÜTLER
Hükümet tarafından birinci gözden geçirme sonunda IMF'ye ön şart olarak borçlanma yasası, kamuda şeffaflık ve etkin yönetim eylem planı, KİT'lerdeki fazla istihdamın belirlenmesi ve iptali, yapısal kriterler olarak da konsolide bütçeye tabi kuruluşların bölge müdürlükleri ve diğer bölge müdürlüklerinin kapatılmasıyla ilgili tasarruflar, 548 döner sermaye kapatılması ve bağımsız bir ihale kurumunun oluşturulması taahhüt edildi.
Birinci gözden geçirme kapsamında yapılan diğer çalışmalar şöyle sıralandı: "Akaryakıt Tüketim Vergisi reel olarak yüzde 1 arttırıldı. Bilanço dışı repo işlemleri bilançolara eklendi. TMSF işlemlerinin şeffaf olması için Mart sonunda başlamak üzere aylık bilanço yayınlanması kararı alındı. 31 Ocak'ta İstanbul Yaklaşımı kabul edildi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun (BDDK), Mart sonuna kadar denetim yapacak firmaları ataması istendi. Doğalgaz dağıtım şirketlerinin Özelleştirme İdaresi'ne devri benimsendi. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)şirket gruplarının konsolide mali raporlarını sunmalarını zorunlu kıldı. Yabancı işçi çalıştırma izniyle ilgili düzenleme Mart sonuna kadar Meclis'e sunulması kararı alındı. Yatırım teşvikinde belge azaltılmasına ilişkin mevzuat hazırlandı. Gümrüklerdeki işlemlere ilişkin, çalışanların ahlaki görev uygulama esasları ile ilgili çalışmaların sürdürülmesi istendi. Türk Patent Enstitüsü'nü güçlendirmeye yönelik yasal değişiklikler ele alındı. Poaş'ın Mart ayı sonu itibariyle halka arzının tamamlanması kararı alındı.
NELER YAPILDI?
Birinci gözden geçirmede taahhüt edilenlerden kamu finansmanı ve borç yönetiminin düzenlenmesi ile ilgili borçlanma yasası, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. İç ve dış borçlanma yetkisini Hazineden sorumlu bakana veren yasa, iç borçlanma limitinin her yıl bütçe yasası ile belirlenmesini karara bağladı.
Enerji ihaleleriyle ilgili IMF'ye verilen taahhütler askıya alındı. İşletme hakları devredilecek dağıtım şebekesi ile 8 elektrik santralinin sözleşmelerinin feshine ilişkin taahhüt Anayasa Mahkemesi kararı sebebiyle beklemeye bırakıldı. Sözleşmelerin feshedilip edilemeyeceği Yüksek Mahkeme'nin gerekçeli stand-by düzenlemesi çerçevesinde IMF'ye verilen 18 Ocak 2002 tarihli niyet mektubunda hukuki durumun açıklığa kavuşturulmasına bağlı olarak işletme devir hakkı sözleşmeleri tüm projelerin derhal feshedilmesi taahhüt edildi. Söz konusu milyar dolarlık projeler 8 santral ile dağıtım şebekesinin özelleştirilmesini öngörüyordu. Anayasa Mahkemesi 13 Şubat 2002 tarihinde aldığı kararla niyet mektubunun ilgili bölümlerinin hukuki zemini ortadan kalktı. Yüksek Mahkeme, enerji tesislerinin işletme haklarının 31 Ekim 2001 tarihine kadar devredilmesini, aksi halde sözleşmelerin hükümsüz kalacağı yönündeki yasa maddelerini iptal etti. Ekonomi yönetimi gelinen noktada yeni düzenleme ve taahhütler için Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararın beklenmesine karar verildi. Henüz IMF'ye gönderilmeyen yeni niyet mektubu taslağına enerji ihaleleriyle ilgili bölüm için Türk yetkililerin 'bir metin vereceği' cümlesi eklendi. IMF heyetiyle müzakerelerde, en fazla üzerinde durulan istihdam fazlasının eritilmesi konusu oldu.
EN ÖNEMLİ MADDE İSTİHDAM
IMF'ye verilen niyet mektubu çerçevesinde, bu yılın Ocak ayı sonuna kadar KİT'lerdeki tüm fazla istihdam ve kadrolar belirlendi, doldurulmamış açık kadrolar ortadan kaldırıldı. Yılbaşı itibariyle 22 bin işçi gönüllü emekli oldu veya başvuruda bulundu. Haziran ayı sonuna kadar gönüllü emeklilik ve benzeri yöntemlerle 61 bin 566 işçinin kamu ile ilişkisi kesilecek. Geriye kalan 40 bin işçinin de bir plan çerçevesinde emekliye sevk edileceği belirtiliyor.
Diğer yandan stand - by çerçevesinde Nisan ayı takvimine göre; ikinci gözden geçirmenin ön şartı olan banka denetlemelerinin nihai sonuçlarının BDDK tarafından değerlendirilmesi, Türk Telekom özelleştirme planının Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilmesi ve elektrik dağıtım şirketleri için ön yeterlilik ihalesinin yapılması, yapısal kriterler olarak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) 2001 yılına ilişkin dış denetiminin tamamlanması, dolaylı vergi sisteminin basitleştirilmesi IMF'nin istediği en önemli maddeler olarak görülüyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 16:28
