İŞSİZLİK FONU, İŞVEREN İÇİN DESTEK FONU OLDU

İşini kaybeden işçilere yeni bir iş bulununcaya kadar maddi destek sağlamak amacıyla kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, küresel ekonomik krizin ardından adeta işverene ve bütçeye destek fonuna dönüştü.

TBMM'den geçirilen düzenlemeye göre, Fonu'n 2009 ve 2010 yılında nema gelirinin dörtte üçü bütçeye gelir kaydedilecek.

2011 ve 2012 yılında da onun nema gelirinin dörtte biri bütçe gelir tahmini olarak yazılacak. Yine aynı düzenlemeye göre, işverenler işsizlik ödeneği alan bir işçiyi işe alırsa veya mevcut işçilerine ilave olarak Nisan 2009 ayından sonra 31 Aralık 2009 tarihine kadar yeni işçi alırsa, işveren payına ait sigorta primleri Fon'dan karşılanacak. Yasayla, Güneydoğu Anadolu Projesi'ne (GAP) kaynak aktarılacak.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kabul edilen yasa ile hem Fon'un nema gelirleri bütçeye aktarılacak hem de istihdamı teşvik etme gerekçesiyle işverenin sigorta prim yükü Fon'dan karşılanacak. İşsizlik Sigortası Fonu, hükümetin ekonomik krize karşı aldığı tüm önlemlerde başvurduğu en önemli kaynak oldu.

Hükümet ilk olarak bu yıl içinde çıkardığı İstihdam Paketi ile işverene destek olmak için İşsizlik Sigortası Fonu'nu adres göstermişti. Bu çerçevede yapılan düzenleme ile işe yeni alınan kadınlar ile 18-29 yaş arasındaki genç işsizlerin işverene ait sigorta primlerinin 5 yıl boyunca İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanmasını sağlayan hükümet, GAP'a yapılacak yatırımlar için de Fon'a yönelmişti. Buna göre, fonun 2008 yılına ait nema gelirlerinin 1 milyar 300 milyon YTL'lik bölümü GAP'a aktarılmıştı.

Fondan ödeme niye artırılmıyor?

Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu, işsiz kalan işçilere İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yapılan ödeme miktar ve süresinin artırılmak yerine, Fon kaynaklarının bütçeye ve işverene tahsis edilmesinin kabul edilemez olduğunu vurgulayarak, 'Fon, amacına uygun kullanılmıyor' dedi.

Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, Fon'un nemasının bütçeye aktarılmasına karşı çıkarak, 'Bu, İşsizlik Sigortası Fonu'nun amacı dışında kullanılmasıdır' dedi.

İşsizlik ödeneği tavanı: 720 lira

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkıdır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez.

Örneğin son dört ay boyunca asgari ücretle çalışan bir işçi, 255 TL işsizlik ödeneği alıyor. Son dört ay boyunca 900 TL alan bir kişi işsiz kalırsa, 360 TL işsizlik ödeneği alıyor. Son dört ay boyunca 1800 TL alıyorsa, işsizlik ödeneği miktarı 720 TL tutarında hesaplanıyor.

İşsİzlİk Fonu İle bütçeye destek

TBMM'de son kabul edilen yasa ile hükümet, işvereni ve bütçeyi desteklemek için yine Fon'a başvurdu. Yasa ile Fon kaynaklarına ilişkin şu düzenlemeler yapıldı:

- 2009 yılı İşsizlik Fonu'nun nema gelirlerinden dörtte üçü bütçeye gelir kaydedilecek. Bu tutar, GAP kapsamındaki yatırımlar için öncelikli olarak kullanılacak.

- Fon tarafından tahsil edilecek nema gelirlerinin 2010 yılında dörtte üçü, 2011 ve 2012 yıllarında dörtte biri, ilgili yıl genel bütçelerinde bütçe gelir, tahmini olarak yer alacak.

- İşsizlik ödeneği alan bir işçiyi işe alan işverene de teşvik getiriliyor. Eğer işveren Nisan 2009'dan sonra mevcut işçilerine ek olarak 31 Aralık 2009'a kadar yeni işçi alırsa, bunların sigorta primlerinin işveren hissesi 6 ay süre ile Fon'dan karşılanacak.

Haziranda 82 bin kişi bu parayı aldı

Küresel ekonomik kriz, işsizlik ödeneği alanların sayısını da artırdı. Mart 2002 tarihinden 30 Haziran 2009 tarihine kadar 1 milyon 578 bin 384 kişi işsizlik ödeneği aldı. Aralık 2008'de işsizlik ödeneği alanların sayısı 193 bin iken, bu sayı Haziran 2009'da 306 bin 213 kişiye ulaştı. Nisan ayında kısa çalışma ödeneği alan kişi sayısının 41 bin 753 iken haziranda bu sayının 82 bin 439 kişiye çıkması, Türkiye'deki artan işsizliğin kanıtı oldu.

İşsizlik Sigortası Fonu: 41 milyar 616 milyon TL

İşsizlik Sigortası Fonu'nda biriken para 30 Haziran 2009 itibarıyla 41 milyar 616 milyon 207 bin 906 TL'ye ulaştı. Bunun, 26 milyar 773 milyon 551 bin 564 TL'lik kısmını faiz geliri oluşturuyor. Sigortalının prime esas aylık brüt ücret kazancı üzerinden hesaplanan yüzde 2 işveren, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet payı ile bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlar, işverenlerden alınan gecikme zammı ve faizler, Fonun gelirlerini oluşturuyor.