İşte Türkiye ile Rusya'nın anlaştğı konular

Ankara-Moskova arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olan uçak krizinin ardından ilk kez bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg kentinde ortak basın toplantısı düzenledi. Putin, toplantıda yaptığı konuşmada, "Türkiye'ye yönelik yaptırımları adım adım kaldıracağız" dedi.

"İlişkilerin eski seviyelere taşınmasında iki taraf da kararlı" diyen Erdoğan da "peyderpey" atılacak adımları şöyle tanımladı: "Üst düzey işbirliği konseyinin yeniden canlandırılması, charter uçuşların tekrar hayata geçirilmesi, tarım ürünleri dahil ikili ticaretleri kısıtlayan tedbirlerin ortadan kaldırılması, Türk müteşebbislerinin Rusya'daki faaliyetlerinin önünün açılması, vizesiz rejimin tam teşekkülü şekilde tekrar yürürlüğe konması gibi başlıklarda gerekli adımları inşallah peyderpey ve müştereken atacağız." İki lider daha sonra Suriye krizini görüşmek için tekrar bir araya geldi. Görüşme 2 saat sürdü.

Liderlerin açıklamalarından satır başları:

PUTİN'İN AÇIKLAMALARI

- Özellikle şunu kaydetmek istiyorum. Yapıcı bir görüşme yaptık. Bölgesel ve ikili konuları ele aldık. Bizim tarihimizde pek çok dönem var. Yapıcı saygı ve ortaklık öne çıkıyor.

- Türkiye ve Rusya'nın önceliği, ilişkileri kriz öncesi seviyeye döndürmek. Bu çok önemli bir hedeftir.

Yaptırımlar adım adım kalkacak

- Türkiye'ye yönelik yaptırımları adım adım kaldıracağız.

- İşbirliği mekanizmalarını canlandırdacağız. KEK toplantısı sonbaharda, ÜDİK zirvesi ise önümüzdeki yıl düzenlenecek.

- Hükümet düzeyinde 2016-2019 yıllarını kapsayacak ticari, ekonomik, kültürel ve sanayi işbirliği programı hazırlama kararı aldık. Bu programın hızlı bir şekilde onaylanıp kabul edilmesini umut ediyorum.

- Türkiye şirketleriyle ilgili kısıtlamaları kaldırararak ve ikili ilişkilerimizi geliştirerek programımızı hayata geçirmeyi planlıyoruz. Sayın Erdoğan’la bunları görüştük. İki ülkenin karma komisyonları görüşmeler gerçekleştirecek. Ticari işbirliğinde en önemli noktayı enerji projeleri tutuyor. Somut adımlar atmamız gerekiyor bu enerji projelerini hayata geçirmek için.

Türkiye'den söz aldık

- Türk akımı inşaatları ve nükleer enerji konularında Türkiye üzerine düşenleri yapıyor ve yapmaya devam edecek. Türkiye’ye giden Rus turistler konusunda da görüştük. Eski haline dönmesi için zaman gerekiyor. Türkiye’deki Rus turistlerin güvenliği için Türkiye’den söz aldık. Türk firmalarının inşaatları devam edecek, büyük projelerde çalışmaların durmadığını görüyoruz. Tabii ki bu konuda şu anda Türk ve İtalyan ortak projeleri devam etmektedir.

- Türkiye'ye yönelik charter uçuşlarla ilgili konuyu yakın gelecekte çözeceğiz.

- Bölgesel sorunları da görüştük. Suriye konusu iki ülke için de çok önemli. Bu konuda görüşmeye devam edeceğiz.

Putin: “Vize sorununu çözmemiz gerekiyor”
Normalleşme sürecini kendilerinin istediğini ve bunu gerçekleştireceklerini söyleyen Putin, “Her şey çok çabuk gelişmiş durumda. Yaptırımların çerçevesi içinde tabii ki bazı değişimler de gerçekleşti. Biz de tüm bu yaşananları dikkate alarak ve öncelikli olarak ticaret ilişkilerimizin normalleştirilmesini planladık. Hükümet düzeyinde bir karar aldık. Aynı şekilde önümüzdeki yıllar içinde tarım konusundaki bir işbirliğinin de en kısa zamanda gerçekleştirilmesini ön görüyoruz. Önümüzdeki haftalarda da atılacak adımlarla tabii ki önümüzdeki günlerde detaylı olarak görüşmemiz gereken konular da var. Burada kurulacak komisyonların ve karşılıklı komisyonlarımızın ne şekilde adımları attığını izlemenizi tavsiye ederim. Burada hükümetler arası komisyonların ortak çalışmasıyla sorunlar çözülmeye devam edilecektir. Vize sorunu da çözülmek zorunda. Bunu çözmemiz gerekiyor. İki ülke arasındaki ekonomik işbirliği sebebiyle, özellikle ulaşım ve demiryolu alanlarında da, ticaret alanlarındaki ihtiyaçlardan bazı ekonomik yaptırımlardan da bahsettiler, bunların en kısa zamanda kaldırılması gerekiyor” dedi.

ERDOĞAN'IN AÇIKLAMALARI

-Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le düzenlediği ortak basın toplantısında, “Özellikle Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz, bu noktada adımı atıyoruz” dedi..

apsamlı ve yararlı görüşmeler gerçekleştirdiklerini ifade eden Erdoğan, “Bu görüşmenin uzun bir aradan ve malum hadiseden sonra ilk yüz yüze görüşmemizdi. Aynı zamanda 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilk yurt dışı ziyaretimi de Rusya Federasyonu’na gerçekleştirmiş oldum. İlişkilerimizin yeniden eski seviyelere ve hatta ötesine taşınması hususunda iki taraf son derece kararlıdır ve gerekli iradeye sahiptir. Kanaatim odur ki iki ülke kamuoylarının bizlerden beklentisi de bu yöndedir” dedi.

Vizesiz rejimin tam teşekküllü şekilde tekrar yürürlüğe konulması için adımlar atılacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan atılacak adımlar konusunda, “Bu itibarla bugün yaptığımız görüşmeler neticesinde siyasi, iktisadi ve kültürel ve beşeri alanlarda Türkiye-Rusya ilişkilerini olması gereken seviyelere tekrar taşıyacak kararları almış bulunuyoruz. Bu kapsamda Üst Düzey İşbirliği Konseyinin yeniden canlandırılması, charter uçuşların tekrar hayata geçirilmesi, tarım ürünleri dahil ikili ticareti kısıtlayan tedbirlerin ortadan kaldırılması, Türk müteşebbislerinin Rusya’daki faaliyetlerinin önünün açılması, vizesiz rejimin tam teşekküllü şekilde tekrar yürürlüğe konulması gibi başlıklarda gerekli adımları inşallah peyderpey ve müştereken atacağız.” dedi.

Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz
Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerine şu şekilde devam etti: “Özellikle Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz, bu noktada adımı atıyoruz. Türk-Rus Ortak Yatırım Fonu kurulması konusunda mutabık kaldık. Savunma sanayi alanında işbirliğimizi artıracağız. Bölgesel konuların ele alması noktasında Türkiye-Rusya-Azerbaycan üçlü zirvesi mekanizması kurulmasına da olumlu bakıyoruz. Akkuyu Santrali gibi dev işbirliği projelerimizi süratlendirmek suretiyle burada alacağımız mesafe önem arz ediyor. İnşallah bu adımlar sayesinde Ankara-Moskova hattını yeniden bir güven ve dostluk hattı haline getireceğiz”

Türk Akımı Projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecek
Darbe girişimlerine rağmen çalışmaların dostlarla el birliğiyle devam edeceğini belirten Erdoğan, “Dostluk ve güven noktasında şu hususu ifade etmeden geçemeyeceğim. Malumunuz 15 Temmuz gecesi Türkiye ülke tarihimizin en alçak, en kanlı girişimlerinden birini yaşadı. Fetullahçı Terör Örgütüne mensup bir grup, meşru hükümeti, seçilmiş cumhurbaşkanını ve demokrasimizi hedef alan bir darbe teşebbüsünde bulundu. Tabii bütün bunlara rağmen bizler çalışmalarımıza el birliğiyle, dostlarımızla dayanışma halinde devam edeceğiz. Bu arada Türk Akımı Projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecektir. Bu girişim, çağrımız üzerine özellikle daha da etraflıca ele alınacak ve böylece Türk Akımı Projesi'nin Avrupa’ya geçmesi noktasındaki adımları da ilgili bakanlarımız dayanışma halinde sürdürecektir. Özellikle bu darbe girişiminin ertesi günü sayın başkanın bizi araması gerçekten dayanışma noktasında, psikoloji noktasında büyük bir önem ifade etmiştir” dedi.

Bu noktaya tesadüfen gelmedik
Türk-Rus ilişkilerinin sadece ikili planda önem taşımadığını söyleyen Erdoğan, “İşbirliğimiz aynı zamanda bölgesel ve küresel barışın, istikrarın, huzur ve refahın tesisi bakımından da çok önemlidir. Nitekim biraz sonra çok dar kapsamlı bir ikili görüşmemiz olacak. İkili görüşmemizde de bunları ele alıp değerlendirme fırsatı bulacağız. Türkiye-Rusya ilişkileri son yıllarda hem bizlerin sergilediği ortak irade hem de kamuoylarımızın desteğiyle örnek bir seviyeye ulaştı. Bizler bu noktaya tesadüfen değil, ortak bir vizyon ve muazzam işbirliği potansiyelimiz sayesinde geldik. Kıymetli dostum sayın Putin’le birlikte ikili ve çok taraflı işbirliğimizi güçlendirmek hususunda bugün ortak bir tavrı koyduk. Temaslarımızı her seviyede yoğun şekilde sürdüreceğiz. Sahip olduğumuz potansiyeli bölgemizin huzuru ve istikrarı için daha etkin şekilde kullanacağız. Biz Türkiye-Rusya ilişkilerinin geçmişe göre çok daha güçlendiğini, krizlere karşı çok daha dirençli hale geldiğini düşünüyoruz” dedi.

Suriye konusu...

Suriye konusunun görüşmede ne kadar yer aldığı şekildeki soruya cevap veren Erdoğan, “Şu ana kadar yapmış olduğumuz görüşmede bu konuyu ele almadık. Basın toplantısından sonra tekrar bir araya gelip konuyu ele alacağız. Bunu bu toplantıdan sonra yapacağımız için şu anda bu konuyla ilgili bir şey söylemiyorum” dedi.

Rusya Devlet Başkanı Putin de Suriye konusunda herkesin çözümden yana olduğunu ancak her konuda aynı fikirde olamadıklarını söyledi. Putin, “Bu toplantıdan sonra bu konuda başka bir toplantı yaparak çözüm için görüşeceğiz. Tabii ki demokratik bir çözümün ancak demokratik yollarla ulaşılabileceğine inanıyoruz. Bizim Suriye konusundaki bakışımız her zaman böyle olmuştu ve tabii ki bu konuda ortak bir amacımız olması da çözüm için ortak çalışabileceğimiz anlamına gelir” dedi.

Türk Akımı’yla alakalı sorulan bir soruyu yanıtlayan Putin, “Bizim aramızdaki ekonomik ilişkiler hiçbir zaman siyasete alet olmamıştı ve buradaki projenin amacı Rus gazının Güney Avrupa’daki tüketicilere ulaştırılabilmesidir. Burada Avrupa Parlamentosu’nun da bir karar vermesi gerekiyordu. Bugün görüyoruz ki Bulgar tarafı projeye dönmek istiyor. Tabii ki bazı kayıplarımız oldu bu konuda. Türk akımı, Güney Akımı’na alternatif değil. Güney Akımı konusunda Türk tarafı da gerekli lisansların alınması konusunda gerekli adımlar atıldı. Türk Akımı kısa sürede hayata geçebilir. Türk meclisinin bazı kararları çıkaracağı da görüşüldü” dedi.

“Akkuyu projesi süratle stratejik yatırım kapsamına alınacak”
Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı soruya ise şöyle cevap verdi:
“Akkuyu projesiyle ilgili beklenen konu buranın stratejik bir yatırım haline getirilmesi konusuydu. Bu konuda görüşmelerimizi yaptık. Süratle stratejik yatırım konusundaki karar alınacak ve Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır. Teşvik yasasından o da istifade edecektir. Bir diğer konu da Türk akımı meselesi. Bizim Rusya’dan aldığımız doğalgaz miktarı 28 milyar metreküptür. Bunun 18 milyar metreküpünü kamu olarak alıyoruz, 10 milyar metreküpünü de özel sektör alıyor. Dolayısıyla Türk Akımının gelişinde iki hat olacak. Bu hattan Türkiye istifade edeceği gibi aynı zamanda Avrupa’ya da gönderme imkanı olacaktır. Süratle bu hatların inşa edilmesi öncelikli görevlerimiz arasındadır. Bundan sonraki süreçte bunların da hızlanacağı inancındayım.”

“100 milyar dolar hedefine kararlı şekilde yürüme azmindeyiz”
Ekonomik alanda Türkiye ve Rusya’nın 35 milyar dolar ticaret hacmini yakalayan iki ülke olduğunu kaydeden Erdoğan, “Bu son gelişmeden sonra tabi bir düşüş oldu. 27-28 milyar dolara kadar indi. Burada bizim bildiğiniz gibi ÜDİK anlaşmamız var. Üst Düzeyli İstişari Konsey, yani bir diğer adıyla yüksek düzeyli stratejik ortaklık gibi bir anlaşmayı da aramızda yapmış, buna göre çalışmalarımızı gerçekleştirmiştik. Bu yıl sonu itibariyle tekrar St. Petersburg’da kaldığımız yerden yolumuza devam edeceğiz. Önümüzdeki yıl bir diğer toplantıyı da gerçekleştireceğiz. Hedefimiz hatırlarsınız 100 milyar dolar gibi bir hedef, Türkiye-Rusya kendisine ticaret hacminde koymuştu. Böyle bir hedefe kararlı bir şekilde yürüme azmindeyiz. Bugün itibariyle yeniden bu süreci başlatıyoruz. Bu sürece aynı kararlılıkla devam edeceğiz. Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist noktasında çok ciddi Türkiye’ye sağlanan imkan vardı. Halklarımızın kaynaşması noktasında da bu tabii çok önemliydi. Bu süreci de bir kenara bırakmamız mümkün değil. Bugün yaptığımız görüşmelerde de sayın başkan özellikle charter uçuşlarına yönelik müzakereleri hızlandıracaklarını da söylediler. Bu sürecin hızlanması da yeniden bu hareketliliğin, kaynaşmanın olacağına dair ilişkin önemli bir harekettir” diye konuştu.

Soru: Kuşkusuz Suriye konusunda her iki ülkenin görüş ayrılıkları olsa da Suriye için demokrasiden yana iki ülke söz konusu. Suriye konusunda nasıl bir yol haritası izlenecek?

Erdoğan: Bu görüşmemizde henüz ele almadık basın toplantısından sonraki görüşmemizde ele alacağız.

Putin: Suriye krizinin çözümüne yönelik görüş ayrılıklarımız olduğu malum. Dışişleri Bakanlıkları ve istihbarat birimlerinin katılımıyla krize çözüm yolu bulma konusunda mutabık kaldık. Demokratik çözümler ancak demokratik yollarla bulunur. Suriye krizinin çözümü konusunda hedefimiz aynı. Bu ortak yaklaşıma uygun çözümü bulmaya çalışacağız.

Soru: Rusya açısından ilk öncelik olan proje hangisi olacak? Türk akımı mı yoksa güney akımı mı?

Putin: Sayın Erdoğan bu projenin gerçekleştirileceğini söylemişti. Bizim aramızdaki Ekonomik ilişkiler hiçbir zaman siyasete alet olmamıştı. Rus gazının Güney Avrupa’daki kullanıcılara ulaşabilmesi amacını taşıyor.  Bulgar yetkililerin projeye tekrar dönmek istediğini görüyoruz. Olayın kanuni açısından bir şey söylemek mümkün değil. Hiç şüphe yok ki bu proje devam edecektir. Üçüncü şahıslar da önemli. Biz Türk ortaklarımızla birlikte gerekli çalışmaları yapmaya hazırız. Türk katılımcıların kararların altına imza atması gerekiyor. Buradaki gerekli adımların atılması için Türk yetkililerle adımlar atılacaktır. Güney Akımı konusunda Türkiye gerekli lisansların atılması konusunda gerekli adımlar atıldı Türk meclisinin bazı adımları atma konusunda bu konular görüşüldü.

Erdoğan: Akkuyu konusunda arkadaşlarımızla görüşmeleri yaptık. Bununla ilgili teşvik yasası çıkarılacaktır. Türk akımı konusunda, 28 milyar metreküp Rusya’dan doğalgaz alıyoruz. Türk Akımı’nın gelişinde 2 hat olacak. Hem Türkiye istifade edecek hem Avrupa’ya gidecek. Bundan sonraki süreçte bunların hızlanacağını düşünüyorum.

Soru: İlişkilerin normalleşmesi konusunda bir takvim var mı? Vize konusunda tekrar kararlar gözden geçirilecek mi?

Putin: İlişkilerin normalleşmesini tabii ki istiyorduk. Bunu da gerçekleştireceğiz. Her şey çok çabuk gelişmiş durumda bu yaptırımların gerçekleşmesi konusunda öncelikle ticari ilişkilerin düzelmesi konusunda adımlar attık. Önümüzdeki yıllarda tarım konusundaki işbirliğinin de gerçekleştirilmesini öngörüyoruz. Önümüzdeki haftalarda detaylı görüşmemiz gereken konular var. Burada kurulacak komisyonların ne şekilde adımlar attığını izlemenizi tavsiye ederim. Vize konusu da çözülmek zorunda. İki ülke arasındaki işbirliği ve Türk ortaklarımız da özellikle ulaşım ve demiryolu alanlarındaki ihtiyaçlardan bahsettiler bunların en kısa zamanda kaldırılması gerekiyor.

Erdoğan: Biz Türkiye ve Rusya ile 35 milyar doları ticaret hacmi olarak yakalamış bir ülkeyiz. Burada bildiğiniz gibi bir ÜDİK anlaşmamız var. Buna göre çalışmalarımızı gerçekleştirmiştik. Ancak bu, son gelişmelerle 27-28 milyar dolara kadar indi.

St Petersburg’da bu yıl kaldığımız yerden devam edeceğiz. Hedefimiz hatırlarsanız 100 milyar dolar gibi bir hedef, Türkiye-Rusya kendisine ticaret hacmi koymuştu. Böyle bir hedefe kararlı bir şekilde yürüme azmindeyiz. Artık bugün yeniden bu süreci başlatıyoruz ve bu sürece aynı kararlılıkla devam edeceğiz. Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı fazlaydı. Halklarımızın kaynaşması açısından da çok önemliydi. Bugün yaptığımız görüşmelerde özellikle charter uçaklarla ilgili sürecin hızlanacağını söylediler. Bu sürecin hızlanacağı ile ilgili önemli bir gelişmedir.  

Güncellenme Tarihi : 9.8.2016 21:46