Sağlık
  • 18.10.2021 01:03

Kovid-19 geçirenlerde görülen kalça ağrısı neyin işareti?

KAYNAK : MİLLİYET

Kovid-19 pandemisinde hasta olup iyileşenlerin bir kısmında akciğerlerindeki problemler dışında başka sorunlar görülmeye başladı. Bu sorunlardan biri kalça kemiğinin avaskuler nekrozu yani kalça kemiğinin kanlanmasının bozulmasıdır. Daha önce 2003 şubat ayında görülen ve atipik pnomoni (zatürre) ile seyreden SARS (ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu) hastalığı geçirenlerde kalçada avaskuler nekroz sık meydana geldi. Aynı virüs grubundan olan Kovid-19 enfeksiyonundan iyileşen hastalarda da tıpkı SARS virüsünde olduğu gibi kalça kemiğinin ölümü tehdidi bulunuyor.

Kovid-19 geçirenlerde görülen kalça ağrısı neyin işareti

Hastalık yavaşça gelişen kalça ağrısı ile ortaya çıkıyor. Kalça avaskuler nekrozu kalça kemiğinin kanlanmasının bozulmasına bağlı geçici veya kalıcı olarak meydana gelen kemiğin ölümüdür. Hastalık ilerledikçe artan kalça ve kasık ağrısı ile yürürken aksama ve topallama gelişir. Kovid-19'dan sonra gelişen kalça avaskuler nekrozunun gözden kaçırılmaması için kalça eklem ağrısının ciddiye alınması önemlidir.

Kortizon kullanımı iki ucu keskin bıçak gibi etki ediyor

Kalça kemiği avaskuler nekrozlarının büyük bir kısmından, kortizon kullanımı sorumlu olabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, Kovid-19’un tedavisinde kortikosteroidlerin rutin olarak kullanılması tavsiye edilmemesine rağmen, kronik akciğer hastalığı (KOAH) olan, astım alevlenmesi veya akut solunum sıkıntısı sendromu olan ventilatördeki hastalarda kortikosteroidler, yaşamı kurtarıcı ilaç olarak devreye giriyor.

Kortizon (deksametazon) bugüne kadar Kovid-19 pandemi sürecinde hayat kurtarmada çok yardımcı olduğu tespit edilen ilk ilaçtır. En büyük çalışmalardan biri olan Recovery klinik çalışmasına göre; ventilatörde olan veya oksijen alan ağır hastalarda ölüm riskini yüzde 20 azalttığı gösterilmiştir. Ancak kortizon türü ilaçlar diğer yandan bazen kemiğin mikrovasküler dolaşımını bozarak trombüs (pıhtı) oluşumu ile kemiğin ölümüne neden olabiliyor.

Kovid-19 geçiren bazı hastalar düşük doz kortizon kullanımıyla bile kemik ölümüne daha duyarlı olabiliyor. Kortizon kullanan her Kovid-19 geçiren hastalarda kalça kemiğinde avaskuler nekroz gelişmez. Bazı hastalar kortizona daha duyarlıdır ve avaskuler nekroz gelişmesine daha yatkındır. Bu nedenle Kovid-19 geçiren ve hastanede yatarak tedavi gördüğü sırada kortizon kullanan hastaların iyileştikten sonraki aylar içinde ortaya çıkan kalça ve uyluk ağrısında, erken tanı konulması bakımından muayene olmaları önemlidir.

Kalça ağrısının sık görülen önemli bir nedeni

Kalça kemiğinin kanlanmasının bozulması (avaskuler nekroz) yeni bir hastalık değil, sadece Kovid-19 geçiren ve kortizon kullananlarda görülmüyor. Sık alkol kullananlar, gut hastalığı veya orak hücreli anemi hastalığı olanlar, diyaliz hastaları, bazı kan kanseri (lösemi) hastalığı olanlar ve hamilelerde de görülebiliyor.

30-50 yaşlarındaki erişkinlerde kalça ağrısının sıklıkla görülen nedenlerinden de biri.

Erken tanı ile tedavisi mümkün

Kalça kemiği, metabolik olarak çok aktiftir ve kemiğin kanlanması bozulduğunda hızla vücudun iyileşmeyi sağlayan mekanizmaları devreye girer ve uygun tedavi sağlandığında kanlanmayan ölü kısımlar, canlı kemik doku ile onarılabilir. Başlangıçta kemiğin kanlanmasındaki bozulma geçici olabilir.

Erken tanı konulduğunda (evre I-II) kemik erimesi (osteoporoz) tedavisinde sıklıkla kullanılan bifosfonat tedavisi, hastaların önemli bir kısmında iyileşmeyi sağlar. Ayrıca erken evrede tanı konulanlarda hiperbarik oksijen tedavisi, kemikten küçük delikler açılarak kemiğin yeniden kanlanmasını artırıcı işlem (core decompresion), ölü kısımların temizlenerek canlı kemik parçacıkları ile doldurulması gibi ameliyatlar ile yüzde 90’ın üzerinde başarılı sonuç alınıp kemiğin çökmesi önlenebiliyor.

Kovid-19 geçirenlerde görülen kalça ağrısı neyin işareti

Son evre (evre IV) ise kemiğin kanlanmasının kalıcı olarak bozulduğu, kemik ölümüne bağlı kemiğin çöktüğü ve kireçlenmenin eşlik ettiği durumdur, tedavisi de sadece kalça protezi ile mümkün olur.


Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof.Dr. Nurzat Elmalı

[email protected]

Güncellenme Tarihi : 18.10.2021 01:20

İLGİLİ HABERLER