Sağlık
  • 3.10.2025 23:35

Protez ve implantsız bir geleceğe doğru: Doğal diş gelişimini geri kazandırabilecek bir keşif.

Tokyo Bilim Enstitüsü'nden araştırmacılar, diş köklerinin ve çevresindeki kemiğin oluşumundan sorumlu iki yeni kök hücre hattı keşfettiler ve bu keşif, diş hekimliğinde yenilikçi restoratif tedavilerin kapısını açtı.

Kayıp dişlerin ve çevresindeki kemiğin restorasyonu uzun zamandır bu alanda büyük bir zorluk olmuştur. Onlarca yıldır en iyi çözüm diş implantları veya protezlere güvenmek olmuştur, ancak bunlar etkili olsa da dişlerin doğal yapısını veya biyolojik işlevini tam olarak taklit edemez. Bu nedenle, son araştırmalar diş gelişiminin mekanizmalarını anlamaya odaklanmış ve doğaya daha yakın ve daha etkili tedaviler geliştirmeyi ummaktadır.

Diş gelişimi, diş pulpası, mine ve çeneyi çevreleyen kemik gibi çeşitli hücre ve doku türleri arasında hassas bir koordinasyon gerektiren oldukça karmaşık bir süreçtir. Bu hücreler, dişin taç, kök ve destekleyici dokularının oluşumunu düzenleyen bir kimyasal sinyal ağı aracılığıyla iletişim kurar. Önemli ilerlemelere rağmen, bu süreç hala tam olarak anlaşılamamıştır.

Bu bilgi boşluklarını doldurmak için Tokyo Diş ve Tıp Bilimleri Enstitüsü Periodontoloji Bölümü'nden Dr. Mizuki Nagata, Houston'daki Teksas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi ve Michigan Üniversitesi'nden araştırmacılarla işbirliği yaparak, genetiği değiştirilmiş fareler üzerinde hücreleri izlemek ve diş gelişimi sırasındaki uzmanlıklarını incelemek için gelişmiş teknikler kullanan bir araştırma ekibine liderlik etti. 

Ekip, fibroblast kök hücrelerinin iki soyunu tanımlayabildi:

Bunlardan ilki, gelişmekte olan kökün ucundaki terminal papilladan kaynaklanır ve kemik iliğinde kemik oluşumunda kilit rol oynayan CXCL12 proteinini ifade eder. Klasik Wnt olarak bilinen bir sinyal yolu aracılığıyla, bu hücreler onarıcı koşullar altında odontoblastlara, sement oluşturan hücrelere (diş kökünü kaplayan kalsifiye tabaka) ve hatta dişeti osteositlerine dönüşebilir.

İkincisi, gelişmekte olan dişi çevreleyen periodontal kist içinde yoğunlaşır ve PTHrP proteinini eksprese eder. Bu hücrelerin çimento hücrelerine, bağ fibroblastlarına ve dişeti osteositlerine farklılaşabildiği gösterilmiştir, ancak bu dönüşüm yalnızca Hedgehog-Foxf yolu inhibe edildiğinde gerçekleşir ve bu da hassas bir düzenleme gerektiren benzersiz bir mekanizmaya işaret eder.

Gelecek beklentileri

Bu çalışmaların sonuçları, diş ve çevresindeki kemik oluşum mekanizmalarının daha net anlaşılmasına katkıda bulunarak, dişleri ve destekleyici dokuları doğal yollarla restore eden rejeneratif tedavilerde kök hücrelerin kullanılmasının önünü açmaktadır.

Nagata, "Bulgularımız diş kökü oluşumu için pratik bir çerçeve sunuyor ve rejeneratif tıp teknikleri kullanılarak diş pulpası, periodontal ve kemik için yenilikçi tedaviler geliştirmenin kapısını açabilir" diyor.

Sonuçlar Nature Communications dergisinde yayımlandı.

Kaynak: Medical Expres



 

Güncellenme Tarihi : 3.10.2025 23:39

İLGİLİ HABERLER