MİT RAPORUNDA AZİZ NESİN'E AZİZ NESİN'LİK İFADELER : SEVİŞTİĞİ KIZLA EVLENDİ, 4 AY SONRA BABA OLDU

Ünlü yazar Aziz Nesin’in, Milli Şef İsmet İnönü döneminde o zamanki adı ‘MAH’ olan Milli İstihbarat Teşkilatı tarafından ‘komünist’ olduğu gerekçesiyle adım adım izlendiğini ortaya koyan raporlar, 58 yıl sonra gün ışığına çıktı.

Raporlarda, Nesin’in Názım’ın şiirlerini gizlice yayımladığı, Názım’ın eski eşi Münevver Andaç’la sık sık görüştüğü ve bölüğün iki keçisini çalmak başta olmak üzere çeşitli suçlar işlediği için ordudan atıldığı belirtiliyor.

ADI: Mehmet Nusret Nesin

İşi: Muharrir.

Şüphe özeti: Komünist.

Bunlar, yazar Aziz Nesin hakkında 1947 tarihinde düzenlenmiş bir istihbarat raporunun ön bilgileri. Raporun ilerleyen bölümleri, istihbarat birimlerinin, Türkiye’de bir dönem edebiyat ve fikir adamlarına karşı takındığı tutuma ilişkin çarpıcı detaylar içeriyor. Raporda, Aziz Nesin’in, o dönem şiirleri yasaklanan, yurtdışında sürgün yaşayan Názım Hikmet’in şiirlerini olmadık yöntemlerle sızdırıp yayımlattığından şöyle söz ediliyor:

‘Aziz Nesin’in yazdığı ve Akşam gazetesi ile Tanin gazetesinde yayınlanan ‘Yaşamaya Dair’ ve ‘Sevmek’ isimli şiirlerinin Názım Hikmet tarafından yazılıp Bulgaristan’da basılan ‘Yeni Şiirler’ isimli kitabından alınması sebebiyle, durum ilimiz savcılığına intikal ettirilmiş olup, Savcılık tarafından gazetedeki şiirlerle kitaptaki şiirlerin karşılaştırılması için ‘Yeni Şiirler’ adlı kitap istenilmiş, kitap arşivimizde olmadığı için Genel Müdürlük’ten istenilerek savcılığa gönderilmişse de bu muhaberenin uzun sürmesi neticesinde dava zaman aşımına uğradığına dair karar verilmiştir.’

İNANILMAZ İFADELER

Rapordan anlaşıldığı kadarıyla, istihbaratçılar, birlikte olduğu kadınlardan, çalıştığı dergilere kadar Aziz Nesin’in attığı her adımı takip ediyor. Akbaba Dergisi’nde çalışması için ise arkadaşı Yusuf Ziya Ortaç, resmi makamlardan izin alıyor. İşte o bölüm:

‘1956 yılı sonlarına doğru adı geçen Akbaba adlı mizah mecmuasında müstear adlarla mizahi hikáyeler yazdığı öğrenilmiştir. Bu hususta Akbaba mecmuası sahibi Yusuf Ziya Ortaç’la yapılan bir konuşmada, Yusuf Ziya: ‘Aziz’in kendi dergisinde çalıştığını, fakat bundan sayın valimizin ve dolayısıyla da Sayın Başvekilimizin haberdar edildiği ve muvafakatlerı alındığı bildirilmiştir’ dedi. Ancak, bir müddet sonra Aziz Nesin’in Yusuf Ziya Ortaç’tan fazla ücret talep etmesi üzerine aralarında anlaşmazlık çıkmış ve Aziz, Akbaba’dan ayrılıp Dolmuş mecmuasına geçmiştir. Akbaba’da çalıştığı sıralarda aynı dergide vazife gören Meral Çelen adındaki bir kızla sevişen Aziz Nesin, 6.7.1956’da bununla evlenmiştir. 18.11.1956 tarihinde de çocuğu olmuştur.’

Aziz Nesin’in kendi anılarında ‘komplo’ olarak nitelediği ‘ordudan ihraç edilme’ hikáyesinin yer aldığı raporun sonraki bölümlerinde, eşi Meral Çelen ile nerede ve nasıl tanıştığı da anlatılıyor. Raporda, Rıfat Ilgaz, Sabahattin Ali, Mim Uykusuz, Kemal Tahir gibi Nesin’in arkadaşı olan ünlü isimler de yer alıyor. Nesin’in, Názım Hikmet’in eşi Münevver Andaç’la görüşmeleri de rapora girmiş. Bu konuda, şöyle deniliyor:

‘Kemal Tahir’le iş dolayısıyla başlayan samimiyetleri üzerine Aziz Nesin’in, firari komünist Nazım Hikmet’in metresi Münevver Andaç’a gittiği görülmüştür.’

İki keçi çalıp 35 liraya sattı dediler

Aziz Nesin’in anılarında, ‘kendisini ordudan ihraç etmek için kurulan kumpas’ olarak değerlendirdiği bazı suçlamalar, raporda şöyle anlatılıyor:

‘1937 yılında Harp Okulu’ndan mezun olmuştur. Subay iken, üsteğmenliği sırasında Çerkeş’te vuku bulan yer depremi esnasında, enkaz altından çıkardığı bazı eşyaları mahalline göndermeyerek bölük ihtiyacına kullandığından Askeri Ceza Kanunu’nun 115’inci maddesine istinaden 15 gün hapse mahkum olmuştur. Ayrıca yine askerliği sırasında bölük ihtiyacı için verilen iki adet keçiyi 35 liraya sattığından dolayı Askeri Ceza Kanunu’nun 131/2’nci maddesi gereğince üç ay hapis cezası yemiştir. Yine subaylığı sırasında bölük eratının mevcudunu fazla göstererek kendisine şahsi menfaat temin ettiğinden bir ay, çavuşların maaşlarından para kestiğinden 15 gün, cem’an dört ay 10 gün hapse mahkum edilmiş ve bölük ihtiyacı için verilen iki keçiyi satarak parasını kendisi aldığından bu suçun hırsızlık addedilmesinden dolayı da ordudan ihraç edilmiştir.’  HÜRRİYET