Gerek Irak'ın güneyinde Saddam kuvvetlerinin beklenmeyen direnişi;
Gerek, kuzeyde peşmergelerin sanıldığı gibi 'düzenli ve güçlü', kısacası 'beklendiği kadar güvenilir' olmadığının ortaya çıkması.
Buna, Irak'ın iki komşusu, İran ve Suriye ile gitgide artan gerilim ile, yaklaşan sıcakları da ekleyin.
ABD, Irak'ta kendini tam anlamıyla 'köşeye sıkışmış' hissediyor. Ve 'gerçekten güvenilir' bir müttefik arıyor.
Washington'da, 'Türkiye hata yaptı' fikrinin yerini, 'Türkiye ile ilişkilerde nerede hata yaptık?' sorusu almaya başladı.
İşte ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'in ziyaretinin, tüm bu unsurlar gözönüne alınarak incelenmesi gerekiyor.
Ve bir müjde;
Türkiye ile ilişkilerin en çok 'para pazarlığı' haberlerinden, 'gözü doymaz Türkiye' karikatürlerinden bozulduğunu anlayan Washington, taktik değiştiriyor.
Powell, elinde daha önce açıklananın ilerisine geçen, ayrıntılı yeni bir 'ekonomik paket' ile geldi.
Amerikan yönetiminin Türkiye'ye, 'sadece Türk ekonomisine destek' amacıyla bir milyar dolar hibe, ya da sekiz milyar dolar uzun vadeli kredi açacağı zaten daha önce açıklanmıştı.
Paketin geri kalan kısmını ise, Ankara ziyaretinde Powell açıklayacak.
4 milyarlık ek paket
Pekçok kalemden oluşan paketin toplamı, yaklaşık 4 milyar dolara kadar ulaşıyor.
Pakette şu unsurlar yer alıyor;
Irak'taki ABD güçleri için Türkiye'den 750 milyon dolarlık mal alımı.
ABD ile kurulacak Nitelikli Sanayi bölgelerinin kapsamına, Türkiye'nin çok istediği tekstil ürünlerinin de dahil edilmesi.
ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı 'ticarette kayrılan ülke' statüsünün yeni malları kapsayacak şekilde genişletilmesi. Bu kapsama altın-mücevher gibi malların da alınması.
ABD'nin Türkiye'ye yönelik uyguladığı tekstil kotalarının arttırılması.
ABD askerlerinin tekstile ilişkin ürünlerinin Türkiye'den karşılanması.
ABD Eximbank'ından Türkiye'ye bir milyar dolarlık ticaret kredisi açılması.
ABD'nin, ülke dışında yatırım yapacak olan özel şirketlere destek sağlayan hükümet kurumu OPIC'in (Overseas Private Investment Corporation- Denizaşırı Özel Yatırım Kurumu), Amerikan firmaları ile işbirliğine gitmeleri için Türk KOBİ'lerine kredi açması.
Irak'ın yeniden yapılandırılmasına ilişkin müteahhitlik hizmetlerinden Türkiye'nin de yararlandırılması.
'Ek paket', ABD'nin Türkiye'ye hibe ya da kredi yoluyla para aktarmasından çok, Türkiye'yle 'ticaretin arttırılmasını', Amerika'nın Türk mallarını tercih etmesini içeriyor. Bu şekliyle de, Bush yönetiminin geçen Kasım ayından beri Türkiye'ye yönelik 'yanlış' ve ters tepen yaklaşımını ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Bu paketle, TBMM'nin ilk tezkereyi reddetmesine neden olan, 'Türkiye müttefikine yardıma, topraklarını açmaya karşılık para pazarlığı yapıyor' imajının silinmesi, ABD ile ilişkilerin yeniden 'stratejik ortaklık' rayına oturtulması planlanıyor.
Kısacası, bu paketle birlikte düşünüldüğünde Powell'ın ziyaretinin amacının 'gönül alma-ilişkileri düzeltme' olduğu ortaya çıkıyor.
Sıkışan ABD'nin kuzey cephesini sağlamlaştırmak için Türk topraklarını kullanmak isteyip istemeyeceği, bu konuda bir tezkerenin gelip gelmeyeceği ise hala bir 'muamma'.
Ancak beklenti, Powell'ın yeni tezkereden şimdilik bahsetmeyeceği, eğer gerekirse bunun 'gönül alma' ziyaretinden sonraya bırakılacağı yolunda.
(Zeynep Gürcanlı/ Star)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:43