Reisi'den skandal Zengezur Koridoru açıklaması: Ulusal güvenliğe tehdit
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin, "Zengezur Koridoru'nun NATO'nun bölgedeki varlığı için dayanak olacağını ve ülkeler için ulusal güvenlik tehdidi oluşturacağını" iddia ederek, İran'ın buna kesinlikle karşı olduğunu söylediği bildirildi.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ulusal korkuları haline gelen Zengezur Koridoru'na yönelik skandal açıklamada bulundu.
Reisi, Azerbaycan'ı Nahçivan'a bağlayacak Zengezur Koridoru'nun "ulusal güvenliğe yönelik bir tehdit" olduğunu savundu.
Cumhurbaşkanı Reisi, başkent Tahran'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Özel Temsilcisi Halef Halefov ve Ermenistan Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi.
İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı Muhammed Cemşidi, görüşmelerin içeriğine ilişkin X sosyal medya hesabından bilgi paylaştı.
Buna göre Reisi, Ermenistan Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi ile yaptığı görüşmelerde, "Zengezur Koridoru'nun NATO'nun bölgedeki varlığı için dayanak olacağını ve ülkeler için ulusal güvenlik tehdidi oluşturacağını" iddia ederek, İran'ın buna kesinlikle karşı olduğunu vurguladı.
Zengezur Koridoru’nun açılması neden önemli?
2020 yılında, 2. Karabağ Savaşı Azerbaycan’ın mutlak üstünlüğüyle sona erince, bölgedeki güç dengesinin yeniden şekillenmesinin de yolu açılmış oldu. Savaş sonrasında imzalanan anlaşmada, Ermenistan’ın yaklaşık 30 yıldır elinde tuttuğu topraklardan geri çekilmesi öngörülmüş ve burada oluşacak güven atmosferi sayesinde yeni ulaşım koridorlarının hayata geçirileceği belirtilmişti. Azerbaycan ile Nahçıvan arasında açılacak yeni ulaşım bağlantısı, bu anlaşmanın en önemli maddelerinden biri oldu. Öyle ki Orta Asya’dan Azerbaycan’a ulaşan ulaşım koridorları tam da bu noktada bıçak gibi kesiliyor ve Azerbaycan'ın Nahçıvan ve sonrasında Türkiye ile bağlantı kurması engellenmiş oluyordu. Ulaşım koridorunun yeniden tesis edilmesi uzun ve meşakkatli bir süreç. Ancak bu gerçekleşirse, bahse konu güzergah boyunca kesintisiz şekilde Orta Asya ve Avrupa arasında Hazar ve Türkiye üzerinden geçecek bir güzergah hayata geçirilmiş olacak. Bu durumda, Türkiye’nin sadece Azerbaycan ile değil, tüm Orta Doğu ile ticaret hacminin artması söz konusu. Zengezur Koridoru'nun hayata geçirilmesiyle Türk Dünyası’nın ticari, lojistik ve siyasi bağları güçlenecek. Zengezur, Türk Dünyası'nın parlayan yıldızı olma potansiyeline sahip.
İran, Zengezur Koridoru'nu neden istemiyor?
Zengezur Koridoru’nun açılmasıyla birlikte İran-Ermenistan sınırının ortadan kalkacağı öngörülen konular arasında. İran sınırına paralel olarak inşa edileceği ileri sürülen koridorun; İran’ın Avrupa ile bağlantısını fiilen keseceği, bu nedenle İran’ın Avrupa’ya ulaşmasının “en güvenli” yolu olan Kafkasları kaybedeceği ve Avrupa’ya ulaşmak için Türkiye ile Rusya’dan izin almak zorunda kalacağı ileri sürülüyor. Bu koridorun güvenliğinin Rusya tarafından sağlanacak olması nedeniyle Rus güçlerinin İran sınırına yerleşeceği de yine İranlı uzmanlar tarafından sıkça dikkat çekilen konulardan biri. Yine bu kapsamda koridorun açılmasıyla birlikte İran’ın, Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayan transit ülke olma özelliğini kaybedeceği ve bu durumun, İran’ı önemli coğrafi ve jeopolitik avantajlardan mahrum bırakacağı vurgulanıyor. Çünkü bu koridorun faaliyete geçmesi durumunda, İran’a ihtiyaç duyulmadan Bakü ile Nahçıvan’ı birbirine bağlamak mümkün olacağı gibi Türkmen gazının Azerbaycan üzerinden Avrupa’ya taşınmasının da önü açılacak. Böylesi bir gelişmenin İran açısından jeopolitik bir felaket olacağına dikkat çekilen analizlerde; Zengezur Koridoru’nun, İran’ı Kafkasya denkleminden tamamen çıkaracağı savunuluyor. Hatta Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayan en önemli güzergâh olmaktan çıkması; uzun vadede İran’ın, Kuşak ve Yol Projesi ile Çin’den Avrupa ve Asya’ya geçiş yollarından çıkarılmasına da neden olabilecek.
