SATILIK KELEPİR ADALAR!..
Özel ada sahibi olmak artık lüks olmaktan çıkıyor. Hatta bir ada sahibi olmak ev almaktan daha ekonomik olabiliyor. Küçük olanları 20 bin dolardan başlayan fiyatlarla satılan adaların en pahalıları için 50 milyon doları gözden çıkartmak gerekiyor.En çok rağbet gören beyaz kumsallı, masmavi denizle çevrili adalar Güney Pasifik, Bahama Adaları ve Kanada'nın doğu kıyılarında bulunuyor. Ev fiyatına satılan adaların bir çoğuna yaşayabilecek bir yapı inşa etmek zor.
Dünyaca ünlü isimlere satılan adalar ise içlerinde evleri, su sistemleri, yolları ile hazır alıcılarını bekliyor. Ayrıca günümüzde birçok mavi yolculuk şirketi kendi adalarına sahip. Örneğin Castaway seyahat gemileri Castaway Adası'ndaki kendi limanına yanaşabiliyor.
Çektikleri filmlerden etkilenerek ada alan ünlüler de var. Karayip Korsanları'nın başrol oyuncusu Johnny Deep, Bahamalar'da 3.6 milyon dolara kendi adasını aldı. Son günlerin çok konuşulan filmi Kanlı Elmas'ın yıldızı Leonardo Di Caprio ise kendine Karayipler'de ada bakıyor. Çevreci aktörün kendi zevkleri doğrultusunda ekolojik bir ada oluşturacağı kesin. Hatta bunun planlarını yapmış bile. Ada sahibi olduktan sonra organik üretim yapabileceği tarlaların projesi üzerinde çalışıyor.
Yatırım arazisi
Ada satın alırken fiyatı ve konumundan sonra dikkat edilmesi gereken birkaç nokta daha var. Bunlar, suyunun ne şekilde sağlandığı, iklimi, topografisi ve ulaşımı. Ada satışına ilişkin uygulamalar her ülkede farklılık gösteriyor. Fakat dünya üzerinde sınırlı mallar arasına giren yaratılamayan kara parçaları, adaların satışları, bir çok ülkenin güvenlik ya da ulusal menfaatlerini tehdit etmemesi açısından durdurulmuş. Bu da şu anda satışta olan adaların daha özel olmasını sağlıyor.
Yabancı bir ülkede toprak üzerine yatırım yapmak için en azından iyi bir avukatla iş birliği yapıp sahip olunan malı belgelemek gerek. Çünkü başka birinin çıkıp sahip olmadığı toprak üzerinde hak iddia etmesi mümkün. Emlakçılar kralı Michael Oliver'ın Pasifik Okyanusu'nun güneyinde "Republic of Minerva" adında bir şehir devleti kurma gibi bir girişimi olmuş. Uluslararası hukuğa göre ise ada sadece gelgit noktasından 30 santimetre yükseklikte ise talep edilebilir. Britanya başta olmak üzere diğer ülkeler de adaların tamamen kişisel olduğunu kabul etmiyor. Örneğin Çin, kıyısında bulunan adaları en fazla 50 yıllığına kiralığa çıkartıyor. Birleşik Devletler’de ve Avustralya’da ise kanunlar çok açık ve net ama aynı şeyi Filipinler ya da Amerika için söylemek mümkün değil.
Günümüzde en ucuz adalar Kanada ve Amerika'da bulunuyor. Kanada'daki Nova Scotia adası 25 bin Dolara satılırken Amerika, Panama'da 65 bin Dolar'a 90 yıl süresince satışa çıkartılmış ada bulmak mümkün.
Satışları ikiye katlayan kitap
1973'te yazar Donald McCormick'in yazdığı "Adayı nasıl satın almalı" (How To Buy an Island) kitabı ise ada satışlarını neredeyse iki katına çıkartdı. Bu kitabın yayımlanmasından bir yıl önce Forbes Magazine'in editörü Malcolm Forbes, Fiji'de bulunan Laucala Adası'na tam 1 milyon Dolar ödemiş. Bin 220 hektarlık palmiye ağaçlarıyla kaplı ada Forbes'un ölümünden 18 yıl sonra yaklaşık 10 milyon Dolara satılmış. 7.2 milyar dolarlık mal varlığına sahip olan "Virgin" markası sahibi Richard Branson'ın 1978'de 303 bin Dolar'a aldığı Necker Adası 20 yıl içinde kendisinin hayallerindeki eve dönüşmüş. Adanın şu anki tahmini değeri 106 milyon Dolar olarak belirlenmiş.
Türk iş dünyası adada dinleniyor
Türkiye'deki ünlüler ve iş adamları da kendi adalarına sahip. Denize düşkünlüğü ile bilinen Rahmi Koç'un adası kendi ismini taşıyor. Tuzla'da Deniz Harp Okulu'nun karşısında bulunan adanın önceki sahibi, Fransız asıllı bir madam. Belma Simavi ise Göcek'teki 12 adadan biri olan Domuz Adası'na sahip. Dinçkök Ailesi'nin de biri Kınalıada karşısında Kaşık Adası, diğeri Bodrum Gündoğan Koyu'nun karşısında bulunan Apostrol Adası olmak üzere iki adası var. Zorlu Ailesi daha önce Uzanlara ait olan Göcek'teki Zeytinli Adası'nı 15.2 milyon YTL'ye satın aldı.
Ada almak için anlaşma şart
Türkiye'de ada satan emlakçı bulunmuyor fakat büyük emlakçıların bile bu işin içine girmemelerinde ada satmanın ya da satın almanın prosedürlerinin zor oluşu yatıyor. Amerika'nın en büyük emlak şirketlerinden ve Türkiye'de de yayılan Emlak Şirketi Realty World'ün Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Büyükçetin, Türkiye'de satılık adaların olduğunu fakat emlak şirketlerinin bu konuyla ilgilenmesinin çok zahmetli olduğunu söylüyor.
Avukat Prof. Dr. Turgut Öz, hangi ülkeden toprak alınırsa o ülkenin kanunlarının geçerli olacağını belirtiyor. Ancak öncelikle ülkelerin "Karşılıklılık Anlaşması" yapmış olması gerekiyor. Türkiye’nin ise vatandaşların başka ülkelerden mülkiyet edinebilmesi için yaklaşık 100 ülkeyle anlaşması var.
Bir yabancının Türkiye’den ada satın alması işlemlerini Türk hukuk kanunlarına göre halletmesi anlamına geliyor.
Öz, emlak ve ada satım-alım işlemlerinin farklı olduğunu belirtirken Türkiye’de satın alınan bir adanın kıyı şeridinin özel mülkiyet olarak geçmediğinin de altını çiziyor.
Dünyanın en pahalı adaları
|
|
|---|
| 1 "Isla de sa Ferradura" İspanya, 39.7 milyon Dolar. |
| 2 "Pakatoa Island" Yeni Zellanda, 35 milyon Dolar. |
| 3 "Cerralvo Island" Meksika, 35 milyon Dolar. |
| 4 "Temptation Island" Tayland, 30 milyon Dolar. |
| 5 "Caritas Island" Fairfield Vilayeti, 25 milyon Dolar. |
| 6 "Allan Island" Washington State, 25 milyon Dolar. |
| 7 "Grand Bogue Caye" Belize, 25 milyon Dolar. |
| 8 "Blue Lagoon" Fiji, 25 milyon Dolar. |
| 9 "Thatch Cay" U.S. Virgin Islands, 24 milyon Dolar. |
| 10 "Isola Santo Stefano" İtalya, 24 milyon Dolar. |
Kendilerine ait adası olan ünlüler
|
|
|---|
| Marlon Brando - Te’tiarao, Fransa. |
| John Lennon - Dorinish Island in Clew Bay, County Mayo, İrlanda. |
| Mel Gibson - Mago Island, Fiji. |
| Errol Flynn - Navy Island, Port Antonio, Jameika. |
| Gene Hackman - Island Kolombia, Kanada. |
| Diana Ross - Taino, Fransa. |
| Ted Turner - St Phyllis Island, Güney Karolina. |
| David Copperfield - Musha Cay, Bahamalar. |
| Alain Delon - Island near Saint-Malo, Fransa. |
| Nicolas Cage - Bahamian Island. |
