TREN KAZASININ NEDENİ 30 MİLYARLIK CİHAZ YOKLUĞU
TAVŞANCIL'da 8 cana mal olan kaza acı gerçeği bir kere daha gözler önüne serdi. TCDD'nin Ankara-İstanbul hattında çalışan 37 elektrikli lokomotifinden sadece 9'unda otomotkik frenleme sistemi (ATS) bulunuyor. ATS, makinistin kırmızı ışıkta geçmesi halinde trenin otomatik frenlemeyle durmasını sağlıyor. TANESİ 21 bin dolar (30 milyar TL.) olan cihazlar, Tavşancıl'da çarpışan Başkent ve Adapazarı ekspreslerinin lokomotiflerine takılmış olsaydı, Türkiye ikinci tren faciasını yaşamayacaktı.
Otomatik fren cihazlarının, kısa süreli kiralandığı için Bosna'dan temin edilen lokomotiflere takılmadığı öğrenildi. TCDD Raporu: Başkent Ekspresi kırmızı ışıkta durmadı. 82,5 kilometre hızla çarptı Raporda, kazaya sinyalizasyon hatasının yol açmadığı belirtildi. Can kaybının daha yüksek olmasını Adapazarı Ekspresi'nin kaza anında sadece 10 kilometre hız yapması önlendi. Vinçler iki lokomotif 15 saat süren çalışma sonunda ayırabildi.
Tavşancıl'da 8 kişinin öldüğü, 88 kişinin yaralandığı tren kazasına ilişkin TCDD Genel Müdürlüğü teknik ekibinin ilk incelemesinde, sinyal sisteminde bir arıza olmadığı, kazanın Başkent
Ekspresi'nin kırmızı sinyalde geçmesinden kaynaklandığı belirlendi. Demiryolu Sendikası Haydarpaşa Şube Başkanı Şenol Ekinci, lokomotiflerde bulunan ATS (Otomatik Frenleme Sistemi) cihazının kırmızı ışıklarda optik okuyucu sayesinde otomatik olarak fren yaptığını, ancak Bosna Hersek'ten gelen Konçer marka lokomotiflerin hiçbirinde optik okuyucu olmadığını kaydetti. Ekinci, "ATS olsaydı otomatikman frene geçecek, kimse ölmeyecekti" dedi.
TCDD Tesisler Dairesi Başkanı Mehmet Uras da, bazı lokomotiflerde bu cihazın olmadığını, makinistlerin demiryollarında bulunan ışıklandırmalara göre hareket etmesi gerektiğini ifade ederek, "Makinist, karayolunda olduğu gibi trafik ışıklarına uymak zorunda. Sistem olsaydı otomatik olarak devreye girecekti" diye konuştu. Lokomotiflerde tehlikeli anlarda ani duruşu sağlayan ve Japonya'dan getirilen ATS cihazının 21 bin dolar (yaklaşık 30 milyar lira) olduğu öğrenildi.
Birleşik Taşımacılık Sendikası Genel Sekreteri Hasan Sosyal ise demiryollarında güvenlik gözardı edildiği için kazalar yaşandığını ileri sürerek, "ATS tabir ettiğimiz otomatik fren sistemi olsaydı, bu kaza olmayacaktı" dedi.
SİSTEMİ DENETELİYOR
ATS sistemine göre, Ankara, Eskişehir ve İstanbul'da bulunan trafik kontrol birimleri, trenlerin hızını değil, birbirine olan mesafesini ve karşılaşma noktalarını denetliyor. Yol açıksa yeşil sinyal yanıyor. Bu trenin normal hızında gidebileceğini ifade ediyor. İki tren birbirine yaklaşmaya başladıysa sarı sinyal yanıyor, makiniste "Hızını 65 km'nin altına düşür" komutu veriyor. Hız düşmezse tren 20 saniye içinde ani frenle duruyor. İki tren birbirine tehlikeli şekilde yaklaştıysa kırmızı ışık yanıyor, ATS devreye giriyor.
TCDD'nin Ankara-İstanbul hattında çalışan 37 adet elektrikli lokomotifinden 9'unda Otomatik Frenleme Sistemi bulunduğu, ancak kaza yapan ekspreslerde ATS'ye uygun araç üstü ekipman bulunmadığı öğrenildi.
HIZ BANDI İNCELENDİ
Trenlerin çarpışma sırasındaki hızlarını gösteren "hız bandı" da savcılığın izni doğrultusunda incelendi. Buna göre, çarpışma sırasında Başkent Ekspresi'nin hızı 82.5 kilometre/saat, Adapazarı Ekspresi'nin hızı da 10 kilometre/saat olarak tespit edildi. Tavşancıl-Gebze arasında iki hattan oluşan demiryolunda, çalışmalar sebebiyle ulaşım tek hat üzerinden yapılıyordu.
Bu arada, kazada hayatını kaybeden Başkent Ekspresi'nin makinisti Soner Gürkan'ın 6, Hasan Yücedağ'ın ise 7 ayrı hizmetiçi temel eğitim kursu aldığı öğrenildi.
