Vietnam açıklarında dev deniz böceği keşfedildi

Vietnam açıklarında dev 'Darth Vader' deniz böceği keşfedildi

Bilim insanları, Vietnam'da yerel bir lezzet olarak popülerlik kazanan canlıları incelemek amacıyla balıkçılardan ve restoranlardan kabuklu deniz hayvanları satın aldıktan sonra yeni bir "süper dev" deniz böceği türü tespit ettiler.

Bathynomus vaderi olarak adlandırılan derin deniz canlısına, araştırmacıların kafasının "Yıldız Savaşları"nın ikonik kötü karakteri Darth Vader'ın taktığı miğfere benzediğini fark etmesinden sonra bu isim verildi.

Bilim insanları Salı günü ZooKeys dergisinde yeni bulunan türü resmen tanımladılar ve B. vaderi'nin vücut yapısının bazı unsurlarının Güney Çin Denizi'nde bulunan diğer Bathynomus örneklerinden büyük ölçüde farklı olduğunu doğruladılar.

B. vaderi de dahil olmak üzere süper dev deniz böcekleri, sert, koruyucu dış iskeletleri ve yedi çift bacaklarıyla karakterize edilen izopod ailesinin üyeleridir. Çalışmadaki en büyük örnek 1 kilogramdan (2,2 pound) daha ağırdı ve 32,5 santimetre uzunluğundaydı (12,8 inç), bu da B. vaderi'yi dünyanın bilinen en büyük izopodlarından biri haline getirdi.

Endonezya Ulusal Araştırma ve İnovasyon Ajansı'nda araştırmacı ve çalışmanın ortak yazarı Dr. Conni Sidabalok'a göre, Bathynomus kabuklularının genel vücut yapısı, ait olduğu izopod ailesi olan birçok sığ su sirolanidine benziyor; ancak bu derin deniz canlıları, önemli ölçüde daha büyük olacak şekilde evrimleşmiş.

Çoğu izopod inanılmaz derecede küçüktür ve genellikle 2,5 santimetreden (1 inç) daha kısadır. Çalışmaya dahil olmayan Kaliforniya Üniversitesi, San Diego'da deniz biyolojisi profesörü emekli Dr. Lanna Cheng, bu boyuttaki bu farklılığın böylesine büyük bir numunenin keşfini özellikle dikkate değer kıldığını söyledi.

Bilim için yeni bir türün tanımlanması

Endonezya Ulusal Araştırma ve İnovasyon Ajansı'ndan çalışmanın ortak yazarı Dr. Conni Sidabalok, Singapur'daki Lee Kong Chian Doğa Tarihi Müzesi'ndeki Bathynomus vaderi örneklerini inceliyor. 

René Ong

B. vaderi'yi yakalayan balıkçılar, Spratly Adaları'nın batısında, Vietnam'ın orta güney kesimindeki Quy Nhon kentinin yaklaşık 50 deniz mili açıklarında, Güney Çin Denizi'nde derin deniz trolü yapıyorlardı.

Sidabalok, B. vaderi'nin derin deniz besin zincirinin bir parçası olarak ölü hayvanlarla beslenen ve besinleri geri dönüştüren dip canlıları olduğunu söyledi.

Bathynomus'un muazzam boyutunun, okyanusun derinliklerinde hayatta kalmasına yardımcı olabileceğini veya diğer leş yiyiciler karşısında rekabet avantajı sağlayabileceğini belirtti.

Çalışmaya göre, şu anda sadece 11 bilinen "süper dev" ve dokuz "dev" Bathynomus türü var ve birkaçı resmi açıklama bekliyor. B. vaderi, Güney Çin Denizi'nde keşfedilen kaydedilen sadece ikinci süper dev izopod türüdür.

Ancak bu kabukluların çok derin sularda yaşaması nedeniyle B. vaderi'yi diğer türlerden ayırt etmek araştırma ekibi için zahmetli bir süreç oldu.

Sidabalok, Bathynomus vaderi'nin muazzam boyutunun, Güney Çin Denizi'ndeki derin deniz yaşam alanında diğer leş yiyicilere karşı rekabet avantajı sağlayabileceğini söyledi. 

Çalışmaya göre, B. vaderi, kaydedilen diğer süperdev izopodlardan farklı olarak benzersiz bir özelliğe sahip: Arka bacaklarının son parçası, uçta daralıyor ve hafifçe arkaya doğru kıvrılıyor.

B. vaderi'nin benzersizliğini doğrulamak için Sidabalok ve meslektaşları çeşitli ülkelerdeki müze koleksiyonlarından ilgili türlere ait örnekleri incelediler ve diğer uzmanlarla iş birliği yaptılar. Ayrıca araştırmacılar B. vaderi'nin DNA'sını analiz ettiler ancak birçok Bathynomus türü için genetik veri eksikliği tanımlama sürecinde ek zorluklar ortaya çıkardı.

Aşırı avlanmanın kurbanı olan Vietnam lezzeti

Çalışmaya göre, son yıllarda B. jamesi gibi diğer Bathynomus türleri de Vietnam'da bir lezzet haline geldi ve etleri sıklıkla ıstakoz etiyle karşılaştırılıyor.

Bathynomus popülerlik kazandıkça, araştırmacılar 2017'de bazı örneklerin 2 milyon Vietnam dong'una (80 $) kadar satıldığını yazdı. Ancak, balıkçılar daha fazla Bathynomus yakalayıp sattıkça, deniz böcekleri daha yaygın olarak bulunabildiği için fiyatlar düştü.

Çalışmanın ortak yazarı, Vietnam Ulusal Üniversitesi'nde araştırmacı olan Dr. Thanh Son Nguyen, Ekim 2024'te B. jamesi'ni elinde tutuyor. İzopod türü Vietnam'ın kıyı sularında da bulunuyor ve bu numunenin ağırlığı 2,6 kilogram (5,8 pound). 

Çalışmada, 2024 yılı başlarında 1 ila 2 kilogramlık (2,2 ila 4,4 pound) numunelerin yaklaşık 1 milyon Vietnam dongu (40 dolar) karşılığında satıldığı belirtildi.

B. vaderi'nin keşfiyle birlikte Sidabalok ve Cheng gibi bilim insanları, bu türün küresel deniz ürünleri pazarlarına entegrasyonu konusunda endişelerini dile getirdiler.

Bathynomus yavaş üremeleriyle bilinir. Bu süper dev kabuklular az sayıda yumurta üretirler —sadece yüzlerce— ve bunlar yetişkinlerin minyatür versiyonları olarak çatlar, dedi Sidabalok. Bu yavaş üreme hızının onları aşırı avlanmaya karşı özellikle savunmasız hale getirdiğini de sözlerine ekledi.