Washington ile Tel Aviv arasında eşi benzeri görülmemiş gerginlik:

ABD'li yetkililer, İsrail'in "kontrolden çıktığını" ilan etti
Politico'ya konuşan özel kaynaklar, üst düzey ABD'li yetkililerin, İsrail'in "kontrolden çıkması" konusunda Arap müttefiklerine derin endişe duyduklarını belirtti.

Washington ile Tel Aviv arasında eşi benzeri görülmemiş gerginlik: ABD'li yetkililer, İsrail'in "kontrolden çıktığını" ilan etti

Bu gelişme, İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği ve 40'tan fazla sivilin ölümüne yol açan saldırının ardından geldi. Tel Aviv, Washington'a verdiği, İsrail'in Hamas'ın iki İsrail askerine yönelik düzenlediğini iddia ettiği saldırıya "temkinli ve sınırlı" yanıt vereceği sözüne rağmen saldırıda 40'tan fazla sivilin öldüğü bildirildi.

Sahadaki bu tırmanış, Beyaz Saray içinde yaygın bir hoşnutsuzluğa yol açtı ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki savaşı sona erdirmek için gururla "tarihi barış anlaşmasını" açıklamasından sadece iki hafta sonra, Netanyahu hükümetinin davranışlarından duyduğu hoşnutsuzluğu kamuoyuna duyurmaya başladı.

Görüşmelerin detaylarına yakın kaynaklara göre, Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Kudüs'teki görüşmede Trump'ın Netanyahu'ya ilettiği "kesin mesajı"nda, ateşkes şartlarına sıkı sıkıya uyulması ve Batı Şeria'nın ilhakı gibi tek taraflı adımlardan kaçınılması gerektiği vurgulandı.

ABD yönetimi içindeki eleştiriler, Knesset'in ilhak lehine oy vermesinin ardından yoğunlaştı. Trump, bu hamlenin siyasi sürecin mevcut aşamasında "tamamen olası olmadığını" söyledi.

Üst düzey bir ABD'li yetkili, yönetimin üst düzey üyelerinin kamuoyuna yaptığı açıklamaların "başkanın İsrail'de yaşananlar hakkındaki gerçek duygularını yansıttığını" söyledi.

Trump, Perşembe günü yayınlanan bir röportajında, İsrail'in Batı Şeria'yı ilhak etmesi halinde "Amerikan desteğini kaybedebileceği" konusunda uyardı ve Netanyahu'nun, Trump'ın daha önceki İsrail ziyaretlerinde aldığı büyük desteğe rağmen, gerilimi tırmandırmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi.

Bu arada, Beyaz Saray Sözcüsü Anna Kelly, "Başkanın barış planı işe yarıyor" diyerek durumu yatıştırmaya çalıştı ve Washington'ın planı uygulamak için Tel Aviv ile yakın bir şekilde çalıştığını vurguladı. Kelly, ABD yetkililerinin bu hafta bölgeye yaptığı ziyaretlerin "yönetimin Orta Doğu'da kalıcı barışı sağlama konusundaki kararlılığını yansıttığını" belirtti.

Beyaz Saray'ın öfkesinin farkında olan Netanyahu, Knesset oylamasına karşı olduğunu belirten bir açıklama yaparak, bu hamleyi "ABD Başkan Yardımcısı'nın ziyareti sırasında muhalefet tarafından kasıtlı bir siyasi provokasyon" olarak nitelendirdi.

Gözlemciler, açıklamanın ilk olarak İngilizce yayınlanmasının, açıklamanın İsrail kamuoyundan önce Amerikan ve Batı kamuoyuna yönelik olduğunu gösterdiğini kaydetti.

Ancak siyasi ikilem devam ediyor: Netanyahu, önümüzdeki yıl Mart ayından Ekim ayına kadar yapılması planlanan seçimlerde ilhakı destekleyen sağcı partilerin desteğine ihtiyaç duyuyor, ancak aynı zamanda ülke içindeki siyasi meşruiyeti için olmazsa olmaz olan Amerikan desteğini kaybetmekten korkuyor.

Vance, "Gazze'de barış doğru yolda" vurgusunu yaparken, Netanyahu ile görüşmesinin ardından Knesset oylamasını "çok aptalca bir gösteri" ve kendisine yönelik "kişisel bir hakaret" olarak nitelendirdi.
Washington'dan konuşan Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Knesset oylamasının "potansiyel bir barış anlaşmasını tehdit ettiğini" belirterek, bu tür adımların "şu anda tamamen işe yaramaz" olduğunu söyledi.

Washington, Netanyahu'nun Batı Şeria'yı ilhak politikaları ve askeri tırmanış yoluyla Gazze Anlaşması'nın başarısız olma riskini göze aldığına inanıyor. Bu arada Trump, İsrail anlaşmaya uymazsa desteğini geri çekmekle tehdit ediyor. Netanyahu ise içeride, sağcı seçmen baskısı ile bölgeye üst düzey temaslar ve ziyaretler yoluyla ateşkesi kurtarmaya çalışan Washington'ın öfkesi arasında manevra yapıyor.

ABD-İsrail ilişkileri, Ortadoğu'daki iki yakın müttefik arasında "Gazze anlaşması"nın açık bir diplomatik krize dönüşebileceği yönündeki endişelerin artmasıyla birlikte, son yılların en kritik sınavını veriyor.

Kaynak: Politico