Önceki hükümetler döneminde yolsuzlukları araştırmak için oluşturulan TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu, ''ticari sır'' engeline takıldı. Devlet Bakanı Ali Babacan, Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ve BDDK Başkanı Engin Akçakoca, ''ticari sır'' gerekçesiyle, kamu bankaları, el konulan bankalar ve dalgalı kur kararı alımından önce Merkez Bankası'ndan satılan dövizin hangi kurumlara hangi şartlarda verildiğiyle ilgili bilgi ve belgeleri komisyona göndermedi.
TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu, bankacılık, enerji, sağlık ve bayındırlık olmak üzere dört ana konuda yürüttüğü çalışmalarını son aşamaya getirdi. Ancak, son dönemde yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarının ''merkezini'' oluşturan bankacılık sektörü ile ilgili incelemeler eksik kaldı. Komisyonun, bankacılık alanındaki incelemeleri ''ticari sır'' engeline takıldı.
'Ticari sır' veremiyoruz
Meclis Araştırma Komisyonu Başkanı Azmi Ateş, Devlet Bakanı Ali Babacan'dan, kamu bankaları, el konulan bankalar ve dalgalı kur kararı alımından önce Merkez Bankası'ndan satılan 5 milyar dolarlık dövizle ilgili bilgi ve belgeleri istedi. Ateş, Babacan'a, istenilen belgelerle ilgili, 11 Nisan 2003, 16 Nisan 2003 ve 24 Nisan 2003 tarihli üç ayrı yazı gönderdi.
Bakan Babacan, Ateş'in, istediği bilgi ve belgelerle ilgili, Hazine, Merkez Bankası ve BDDK bürokratlarının katıldığı ''özel bir toplantı'' yaptı. Toplantıda, bürokratlar istenilen belgelerin komisyona gönderilmesi halinde suçlu duruma düşecekleri belirtilerek, bilgi ve belgelerin komisyona gönderilmemesi kararlaştırıldı.
Babacan: Gönderemiyoruz
Devlet Bakanı Ali Babacan, Komisyon Başkanlığı'na gönderdiği 02 Mayıs 2003 tarihli yazısında, istenilen bilgi ve belgelerin ''ticari sır'' kapsamında olması nedeniyle, gönderemeyeceklerini belirterek, ''... Merkez Bankası Başkanlığı'nın 25 Nisan 2003 tarih ve 38018 sayılı yazılarında da belirtildiği üzere yalnızca kanunda sayılan mercilere tevdi edilebileceğinden ve TBMM İç Tüzüğü'nün 105. maddesinin son fıkrasında Ticari Sırlar Meclis Araştırması Kapsamı Dışında bırakıldığından tarafınıza sunulması mümkün bulunmamıştır'' ifadelerine yer verdi.
BDDK ve MB'nin cevabı
Babacan, Komisyon'a, Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ve BDDK Başkanı Engin Akçakoca'nın, ''ticari sırla'' ilgili görüşlerini içeren yazılarını gönderdi. Serdengeçti yazısında, ''Banka sırrı ve ticari sır niteliğindeki sözkonusu bilgilerin gizliliğinin, yasal nedenler yanında, piyasaların bundan sonraki işleyişi ve yabancı yatırımcıların ülkemiz piyasalarına olan güvenleri açısından büyük önem taşımaktadır'' dedi.
BDDK Başkanı Engin Akçakoca'nın, komisyona gönderilen yazısında da, yolsuzlukların tespiti için bilgi ve belge göndermekten kaçınmayacaklarını belirtti. Akçakoca şunları belirtti: ''Ancak istenen bilgi ve belgelerin yolsuzluk kavramı ile birlikte kamuoyuyla paylaşılmasının doğuracağı ekonomik ve hukuki sakıncalarının değerlendirilmesi, bankacılık sırrı kapsamındaki bilgilerin korunması, ülkemizin ekonomisi açısından hayati önem taşıyan bankaların ve bankacılık sisteminin itibarının korunması ve arttırılması tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması kurumumuzun asli görevlerindendir.''
BU SORULARIN CEVABI KANUNLA GİZLENİYOR
Merkez Bankası tarafından satışı yapılan 5 milyar 794 milyon dolar tutarındaki döviz, hangi banka ve kuruluşlara satılmıştır?
MB tarafından döviz satışı yapılan bankaların, Bankalararası Para Piyasaları'nda ve Açık Piyasa İşlemleri Piyasası'nda yaptıkları işlemler?
MB tarafından İMKB'de yapılan işlem tutarları ve türleri?
MB bünyesinde piyasalarda işlem yapan bankalar ve yetkili katılımların günlük işlem limitleri?
MB bünyesindeki piyasalarda işlem yapan bankalar ve yetkili katılımcılarca her bir piyasa için MB nezdinde tesis edilmiş olan teminat tutarları?
Piyasa işlemleri ile ilgili olarak MB yetkililerince bankalarla ve yetkili katılımcılarla yapılan görüşmelere ilişkin kayıt ve tutanaklar?
MB hesap durumunu günlük bazda ve ayrıntılı olarak gösteren belgeler?
Bankalar için 1. ve 2. bağımsız denetim tarafından hesaplanan banka bazında solo ve konsolide sermaye yeterliliği standart rasyoları?
Bankalar için Bankalar Yeminli Murakıpları tarafından hazırlanan raporlar?
Tebliğ edilen nihai kararlar?
TCMB'nin 19, 20, 21 Şubat 2001 tarihlerine ait ayrıntılı bilançoları?
Bankaların MB nezdindeki hesaplarının 19, 20, 21 Şubat 2001 tarihindeki hareketlerini gösteren kayıtları?
ŞAHİN: TİCARİ SIR ARAŞTIRMAYA ENGEL
Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin Yeni Şafak'a yaptığı açıklamada, ''ticari sır'' kavramının yolsuzlukların önünde bir engel oluşturduğunu söyledi. Şahin, ''Bunun kaldırılması gerekir. Geçmişte ben hem soruşturma komisyonlarında, hem araştırma komisyonlarında görev yapmıştım parlamentoda. Bu çok ciddi olarak parlamentonun bazı konuların üstüne gitmesini engelliyor. Yazı yazıyorsunuz cevap alamıyorsunuz. Dolayısıyla gerçeklerin ortaya çıkmasına engel olan birtakım yasal düzenlemeleri bizim değiştirmemiz gerekiyor'' diye konuştu.
Şahin, TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu'nun çalışmalarını engelleyen ''ticari sır'' kavramının kapsamının daraltılması konusunda yasal hazırlık yaptıklarını bildirdi. Şahin, ''Bizim 22. dönemde parlamentoda çalışmaya başlar başlamaz yapmış olduğumuz ilk taslak çalışmalarından biri, Meclis iç tüzüğüyle ilgili yapılan çalışmadır. İç tüzük değişikliğinin en önemli maddelerinden biri ticari sırların araştırma ve soruşturma dışı olmasıyla ilgili kuralı iç tüzükten kaldırmaktır'' dedi.
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti'nin komisyona gönderdiği yazıda, 1211 Sayılı Kanunu'nun 42. maddesi gereğince istenilen bilgilerin ''sadece makamlarına tevdi edildiği'' ayrıca, Merkez Bankası'nın 35'nci maddesi ve Bankaralar Kanunu'nun 22. maddesinin 7, 8 ve 9'ncu fıkraları uyarınca bilgi verilemeyeceği belirtildi.
BDDK Başkanı Akçakoca tarafından Meclis Komisyonu'na gönderilen yazıda, istenilen bilgi ve belgelerin Bankalar Kanunu'nun 3'ncü maddesinin 8'nci fıkrası ve aynı kanunun 22'nci maddesinin 7 numaralı fıkrası gereğince verilemeyeceği, aksi takdirde ''suç işlenmiş'' olacağı belirtildi. TBMM İç Tüzüğü'nün 105. maddesinin son fıkrasının da ticari sırları, ''Meclis Araştırması kapsamının dışında'' bırakıyor.
(Yeni Şafak)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:03
