ÇANAK ANTENLERDEN SONRA TELSİZ TELEFONLARDA GÖZALTINA ALINDI

Eskişehir'de bulunan 1. Ana Jet Üssü'nde teknik inceleme yapan kurum uzmanları, bazı işyerlerindeki kablosuz telefonların başta F-16 savaş uçakları olmak üzere bazı hava taşıtlarının haberleşme sistemini etkilediğini tespit etti. Yasak olmasına rağmen telsiz anten kullanan 5 firma hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunuldu. Jet üssünün frekansına kirli dalga (enterferans) girmesine yol açan antenler, yurtdışından kaçak olarak getiriliyor. Bu şekilde 20 kilometrelik alan içinde ücretsiz görüşme yapılabiliyor. Telekom Üst Kurulu, benzer gerekçelerle Balıkesir Bandırma'da da çanak antenler için toplatma kararı çıkarmıştı.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı 1. Ana Jet Üssü'nde haberleşmelere farklı seslerin karıştığı bilgisi üzerine harekete geçen Telekomünikasyon Kurumu uzmanları, teknik takipte Organize Sanayi Bölgesi'ndeki bazı firmaların güçlü frekanslı telsiz telefonlar kullandığını tespit etti. Kurum ilgili firmalardan antenleri kaldırarak, standart dışı telefon cihazlarının değiştirilmesi talimatını verdi. Cihazların kaçak yollarla Tayland'dan getirildiği anlaşılırken, frekanslarının 15-20 km'ye kadar etkili olduğu tespit edildi. İsmini vermek istemeyen bir firma yetkilisi, Telekomünikasyon Kurumu'nun incelemelerde bulunduğunu doğruladı. Kurumun talimatı üzerine antenlerini kaldırıp cihazlarını değiştirdiklerini belirten aynı yetkili, "Firma içi görüşmeleri yapmak üzere kurduğumuz telsiz telefonların frekansı yüksek olduğu için askerî haberleşmelerle çakıştığı tespit edildi. Biz de antenleri kaldırdık. Daha düşük frekanslı telefonlar yerleştirdik. Eskiden 10 km'lik mesafede görüşmeler yapabiliyorduk. Şimdi bu mesafe 200-300 metreye indi." dedi. Telsiz telefon sistemini kurarken Türk Telekom'dan izin aldıklarını, ancak kullanılan cihazların da onaylı olması gerektiğini bilmediklerini belirten bir başka firma yetkilisi ise, "Telsiz sistemi kurulurken arkadaşlarımız işin teknik boyutunu bilememiş. Böyle olunca da yüksek frekanslı cihazlar yerleştirilmiş. Zaten konu savcılığa intikal etti ve para cezasının ardından takipsizlik kararı verildi." diye konuştu. Türk Telekom Eskişehir Bölge Başmüdürü Yücel Yaşar, kontrolsüz kurulan telsiz telefon sistemlerinin hava haberleşmesinde aksaklığa yol açtığını söyledi: "Modüle edilmemiş, standart dışı cihazların kullanılması haberleşmelerde başka bantlarla çakışmalara yol açar."

Elektronik askerî uçak uzmanı emekli bir albay ise telsiz telefonların uçaklardaki radarları da kilitlediğini öne sürerek, "F-16 gibi elektronik uçaklarda yolcu uçaklarındaki IMF gibi yön bulmayı sağlayan bir sistem var. Güçlü frekanslı telsiz telefonları bu sisteme zarar vererek uçağın yanlış hareket etmesine ya da çeşitli kazalara sebebiyet verebiliyor." değerlendirmesinde bulundu. Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksek Okulu'ndan Doç. Dr. Hakan Oktal, güçlü frekanslı verici ya da alıcıların başka haberleşmeleri etkileyebileceğine dikkat çekti. Uçakların kullandığı frekans ile telsiz telefonlarındaki yayınların ayrı bantlarda olmasına rağmen güçlü frekanslarda atlamalar olabileceğini kaydeden Oktal, "Vericiler çok güçlü olursa ana sinyaller, yan sinyallerle karışır. Literatürde buna yayın harmonikleri diyoruz. Yani alıcı, esas bilgiye benzeyen daha düşük güçte; ancak ana sinyallere benzeyen, onun altında ya da üstündeki sinyalleri alabilir." dedi. Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik Bilgisayar Bölümü Haberleşme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Lütfi Bilgiç de, "Çanak antenlerde olduğu gibi diğer alıcılar da istenenden çok geniş bir alanda etkili olabiliyor. Bunlar uçakların frekans sistemini etkileyip, kısa süreli arızalara yol açabileceği gibi haberleşmelerde karışıklıklara ya da bilgi hırsızlığına neden olabiliyor." şeklinde konuştu.