DÜNYANIN MERKEZİNE SONDAJ
Bilim adamları Kosta Rika açıklarında, okyanus yatağının 2 kilometre derinliklerine inerek kaya örnekleri alacak. Daha önce denizin altından hiç bu kadar derine inilmedi. Uzmanlar, bu örneklerin Apollo uzay aracının, Ay'ın yüzeyinden getirdiği taşlar kadar değerli bir "jeolojik hazine" olacağını söylüyor. Bilim adamları, amaçlarının yer kabuğunun altındaki manto tabakasının mümkün olduğu kadar derinlerine inmek olduğunu belirtiyor.
Araştırmaya öncülük eden uzmanlardan İngiltere'deki Southampton Üniversitesi öğretim görevlilerinden Damon Teagle, BBC'ye açıklamasında, "Dünyanın geçirdiği evrimle ilgili bazı temel sorular var. Bunları ancak manto tabakasının üzerindeki kabuğun (yerkabuğuyla manto arasındaki Moho tabakası) ve manto tabakasının yapısını tam olarak anlayabilirsek yanıtlayabileceğiz" dedi.
Manto tabakası, yerkürenin önemli bir bölümünü oluşturuyor. Bu tabaka, yer kabuğundan dünyanın demir-nikel çekirdeğine 2900 kilometre derinliğe uzanıyor. Manto tabakasının, kıtaları ve okyanus zeminini oluşturan kayalarınkinden farklı bir yapısı var. Bu tabakanın ağırlıklı olarak peridotit taşlarından oluştuğu düşünülüyor. Peridodit magnezyum açısından zengin, az silikon içeren olivin ve piroksen gibi minerallerden oluşuyor. Bu kayaların içerdiği maddeler ve maruz kaldığı koşullar, manto tabakasının büyük bölümünün hareket halinde olduğuna işaret ediyor. Bu baskın tabakadaki yavaş taşınımın, yüzeyi şekillendiren tektonik süreçte önemli bir rolü var.
EL DEĞMEMİŞ ÖRNEKLER
Bilim adamlarının elinde halihazırda dünyanın derinliklerinden gelen kaya örnekleri var. Bunlar dağların oluşumu ya da volkanlarla yüzeye çıkan kaya örnekleri. Ancak bu örnekler yüze ulaşırken bir şekilde değişime uğramış durumdalar. Bu yüzden bilim adamları şimdi "el değmemiş" örneklere ulaşmak istiyorlar. Karadan manto tabakasına ulaşmak zor. Kıtalar, yer kabuğunun en kalın (30-60 km) olduğu yerler. Okyanus dibinde bu kalınlık 6 kilometreye kadar düşüyor.
Araştırmayı 10 kilometre sondaj yapabilme kapasitesi olan Japon Chikyu gemisiyle gerçekleştirilecek. Projeye önümüzdeki haftalarda başlanacak. Uzmanlar manto tabakasına ulaşacak teknoloji ve mali kaynağa 2018'den önce ulaşmayı beklemiyor. Rus uzmanlar daha önce karadan yerin altına, 12 kilometreden fazla inmişti.
