EMASYA'YI ORTAYA ÇIKARAN RAPOR SIR OLDU

Üç ay süren çalışmanın ardından Meclis Başkanlığı'na teslim edilen rapor, Genel Kurula sevk edilmedi. Raporun taslağı kitapçık haline getirilmek için baskıya gönderildi, ancak son anda müdahale edilerek geri çevrildi. Rapor, devlet sırrı niteliğindeki Meclis tutanaklarının 10 yıl süreyle saklandığı özel arşive gönderildi. Rapor, bulunması gereken Tutanaklar ve Kararlar Müdürlüğü ve Denetim Bürosu dahil hiçbir yerde bulunmuyor.

Meclis Şemdinli Araştırma Komisyonu, 9 Kasım 2005 günü Hakkari'nin Yüksekova ve Şemdinli ilçelerinde meydana gelen olayların araştırılması amacıyla Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına Grup Başkanvekili, İzmir Milletvekili K. Kemal Anadol, İstanbul Milletvekili Ali Topuz ve Samsun Milletvekili Haluk Koç ile Anavatan Partisi Grubu adına Grup Başkanvekili, Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş, Gaziantep Milletvekili Ömer Abuşoğlu ve AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Ataş ile birlikte 47 milletvekilinin imzasını taşıyan 3'lü önergeyle kuruldu.

VE EMASYA ORTAYA ÇIKIYOR

7 Aralık 2005 tarihinde çalışmalarına başlayan komisyon, bu süre içinde 18 toplantı yaptı, 48 kişiyi dinledi. 182 yazışma yapan komisyonun bu yazışmalarına Van Cumhuriyet Başsavcılığı'nda bulunan 160 cevap geldi. Ancak bu yazışmalar içinde en dikkat çekici olanı EMASYA protokolü oldu. Buna göre, çalışmalar sırasında kolluk kuvvetlerinin müdahale alanları tartışılırken, bazı üyeler askerin şehir merkezindeki olaylara müdahalesinin yasalara aykırı olduğu ileri sürülürken sert tartışmalar yaşandı.

Bunun üzerine, ilgili kurumlar nezdinde yapılan yazışmalar sonucu, bunun EMASYA protokolüne dayandırıldığı anlaşıldı. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı'ndan EMASYA protokolü istendi. Önce gönderilmek istenmeyen protokol daha sonra komisyonun ısrarlı talebi üzerine gönderildi. İçişleri Bakanlığı uzmanlarının kalın dosyalar halinde getirdiği protokol, üyelerin sadece okuması şartı ile verilmek üzere getirildi. Üyelerin tuttuğu bazı notlardan sonra sır gibi saklanan protokol tekrar geri gönderildi. 1997'de İçişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı arasında imzalanan ve toplam 27 maddeden oluştuğu anlaşılan EMASYA ilgili özetle bazı şartlar altında iç güvenlik konularında askerî harekâtların sivil yetkililerden izin alınmadan yapılmasına müsaade edilmesi ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin iç tehditlere karşı istihbarat toplayabilme imkanı tanıyordu.

RAPOR SIR OLDU, AKİBETİNİ BİLEN YOK

Çalışmalarını tamamlayan komisyon, raporu Genel Kurul'a sevk edilmek üzere TBMM Genel Sekreterliği'ne gönderdi. Ancak Meclis Başkanlığı, raporu Genel Kurul'a sevk etmedi. Bunun üzerine kitapçık haline getirilmek üzere TBMM Tutanaklar ve Kararlar Müdürlüğü'ne gönderildi.

Raporu teslim alan Tutanaklar ve Kararlar Müdürlüğü, raporu Matbaa'ya gönderdi. Ancak son anda müdahale edilerek rapor geri çevrildi. Geri gelen rapor, Meclis Arşivi'ne kaldırıldı. Rapor, şu an Tutanaklar ve Kararlar Müdürlüğü, Denetim Bürosu Kütüphane ve Meclis web sitesi dahil hiçbir yerde bulunmuyor. Rapor, araştırma komisyonlarına ait raporların yer aldığı bölümde ismi var ama içerikle ilgili hiçbir bilgi bulunmuyor. Meclis kayıtlarında 22. dönem 4. yılı 10/322,323,324 esas No'lu gözüken rapora ilişkin yer alan 'kadük- geçersiz' ibaresi dikkat çekiyor.

SIR NEDENİ EMASYA MI?

Meclis Şemdinli Araştırma Komisyonu Başkanı Musa Sıvacıoğlu, görüşmeleri sırasında EMASYA protokolünü gördüklerini, ancak örneklerinin alınmasına müsaade edilmediğini itiraf etti. Sıvacıoğlu, hazırlanan komisyonun raporunun Genel Kurul'da neden ele alınmadığı konusunda ise herhangi bir bilgisi bulunmadığını söyledi. Milletvekili Sıvacıoğlu, raporun akıbetinin daha sonra ne olduğunu da bilmediğini savundu.

Komisyon üyelerinden CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin ise EMASYA protokolü konusunda komisyonda tartışmalar yaşandığını söyledi. Ersin, raporun daha sonra ortadan kaybolduğunu, Meclis Genel Sekreterliği'ne bunun sebebini sorduğunda ise 'yargıya müdahale olur' düşüncesiyle gündeme alınmadığı cevabını alığını söyledi. Ersin, raporun başına gelenlerin ise EMASYA'dan kaynaklanmış olabileceğini söyledi.

Komisyon üyelerinden AK Parti Sakarya Milletvekili Ayhan Seferüstün ise raporun ilgili birimlere teslim edildiğini, ancak özellikle EMASYA ile ilgili alınan notlar nedeniyle gizli tutulduğunu, daha sonra ise ortadan kaldırılmış olabileceğini ifade etti.

EMASYA PROTOKOLÜNÜN BAZI MADDELERİ

A. Yardım talep edilmesinden önceki aşamalara ilişkin olarak sivil ve askeri birimler ortak görev ve tatbikat yapacaklardır.

B. Mülki idare amirleri kuvvet talebinde bulunmadan önce EMASYA Bölge ve Tali Bölge Komutanlıkları'na kademeli hazırlık yapmak üzere bilgi vermek zorundadır. Bu bilginin mahiyeti, bilgi akış süreci ve kurumları tam olarak belli değildir.

C. Vali yardım istemeden önce durumu İl Güvenlik Koordinasyon Komisyonu'na sunacaktır.

D. Vali, başka bir ildeki askeri birlikten yardım isteyecekse bunu EMASYA Tali Bölge Komutanı vasıtasıyla yapacaktır.

E. EMASYA komutanlıkları, mülki amirlerin talebi olmadan olaylara müdahale edebilecektir.

F. Vali tarafından görevlendirilip görevlendirilmediklerine bakılmaksızın bütün kolluk güçleri yardıma gelen askeri birlik komutanının emrine girecektir.

G. Mülki amirlerden yardım talebi geldiği anda jandarma ve polis EMASYA komutanlıkları nezdinde oluşturulan Asayiş Harekât Merkezi'nde irtibat personeli bulunduracaktır.